Мундарижа сўзбоши

Relef hosil qiluvchi omillar

Relef hosil qiluvchi endogen va ekzogen jarayonlarining faoliyati ayrim omillar orqali yuz byeradi. Ular relef hosil qiluvchi omillar deyiladi. Bu omillarga yer po‘stini tashkil qiluvchi tog’ jinslarining moddiy tarkibi, turli davrlarda yuz byergan tektonik harakatlar natijasida vujudga kelgan geologik to’zilmalar (strukturalar) va iqlimiy sharoit kiritiladi.

Ma’ruza 4. Geoxronologiya shkalasi va Yerning yoshini aniqlash. Minerallar va tog’ jinslari. Ularning fizik tasnifi

Reja

1.Yer va yer po’stining yoshi. Yerning yoshini aniqlash usullari.

2. Geoxronologiya shkalasi.

3.Geoxronologiya Yerning geologik taraqqiyoti majmuasi ekanligi.

3.Minerallarning kimyoviy sinflari .

4. Tog’ jinslari to’g’risida tushuncha. Ularning turlari (cho’qindi, magmatik, metamorfik), genezisi, tarkibi, strukturasi va boshqa xususiyatlari.

Yerning yoshi yer po’stidagi tog’ jinslarining yoshini aniqlash orqali belgilanadi. Bunda biologik va radiokimyoviy metodlaridan foydalaniladi. Yer yoshi qatlamlarga nisbatan aniqlanganda nisbiy bo’ladi. Qatlamlardagi uran, radiy, karbon kabi minerallarning parchalanishini aniqlash bilan (radiokimyviy) mutloq yosh aniqlanadi. Yer yoshi hisobi geoxronologik sana deyiladi. Geoxronologik sana eonlarga, eralarga, davrlarga, epoxa, asrlarga bo’linadi. Eon – grekcha asr, davr.  Lekin eng katta vaqtni o’z ichiga oladi. Yer yoshi ikkita eonga bo’linadi: kriptozoy, fanerozoy (jadval).

Jadval