Mundarija Muqaddima bet i-bob. Yashil suvo’tlar bo’limi- chlorophyta bet

I-bob. YASHIL SUVO‘TLAR BO‘LIMI — CHLOROPHYTA

1.1 Umumiy tavsifi

Yashil suvo‘tlar bo‘limining hujayra xromatofori tarkibida xlorofill «a» va «v» boshqa karotinoid (A—V—karotin-lyutsin, neoksantin, violaksanin, zeapsantin, anterobsantin) larga nisbatan ko‘p bo‘ladi. Shuning uchun ularning rangi tiniq yashil rangda bo‘ladi. Xloroplastlari ikki qavat membrana po’st bilan qoplangan, endoplazmatik to‘r bo’lmaydi. Lamellellari 2—6 ta yoki juda ko‘p bo‘lib, tilakoidlar bilan tutashib ketgan. Assimilyasiya mahsuloti—kraxmal xloroplast ichidagi stroma va pirenoid atrofida to‘planadi. Qizil ko‘zchasi xlo­roplast ichida joylashgan bo‘lib, xivchin apparati bilan ulanib ketgan. Xivchinlari ikkita, to‘rtta va ba’zan ko‘p, bir xil uzunlikda va tuzilishda, silliq yoki juda yupqa tukchalar mastigonemalar bilan qoplangan. Ko‘pchilik suvo‘tlarning hujayrasida sitoplazma membranasi sellyulozali po‘st bilan o‘ralgan. Ko‘payishi vegetativ, jinssiz va jinsiy yo‘l bilan boradi. Jinsiy ko‘payishning taraqqiyot siklida (gaploid, diploid, izo. va geteromorf) generatsiyalar kuzatiladi.

Yashil suvo‘tlarning rangi yuksak o‘simliklar rangiga o‘xshash. Yashil suvo‘tlar va yuksak o‘simliklarning assimilyasiya mahsuloti-kraxmal. Ko‘pchilik yashil suvo‘tlarning hayotida, xuddi yuksak o‘simliklarniki kabi, nasllarning to‘g‘ri gallanishi kuzatiladi: jinsiy va jinssiz va nihoyat, yashil suvo‘tlarning ba’zi vakillari suvdan chiqib, yuksak o‘simliklarga o‘xshash quruqlikda o‘sishga moslashgan. Ularning ko‘pchilik vakillari asosan chuchuk suvlarda, ayrim vakillari esa dengiz suvlarida o‘sadi.