Мундарижа кириш I боб

Ўзбекистонда 2009 йилда ташкил этилган янги шаҳарчалар

Ҳудудлар	Янги шаҳарчалар сони	Урбанизация кўрсаткичи (2013 й., %)
Ўзбекистон Республикаси	966	51,2
шу жумладан:
Қорақалпоғистон Республикаси	11	49,7
вилоятлар:
Андижон	78	52,8
Бухоро	60	38,5
Жиззах	34	47,6
Навоий	30	50,1
Наманган	109	63,8
Самарқанд	76	38,8
Сирдарё	16	43,3
Сурхондарё	107	36,2
Тошкент	79	49,3
Фарғона	196	57,3
Хоразм	51	33,2
Қашқадарё	119	43,2

Жадвал муаллиф томонидан тузилган.
Иқтисодиётнинг асосан қишлоқ хўжалиги ҳамда қайта ишлаш саноатига ихтисослашганлиги сабабли бу ерда кичик шаҳарлар тўри жуда кенг тарқалган. Жумладан, республикада катта шаҳарлар (100 минг аҳоли ва ундан ортиқ) 17 та, ўрта шаҳарлар (50-100 минг киши) 19 та, “ярим ўрта” шаҳарлар (20-50 минг) 69 та. Қолган 1063 та шаҳар ва шаҳарчаларнинг ҳар бирида 20 минг кишидан кам аҳоли истиқомат қилади (1-илова).
Ўзбекистонда жами 17 та катта шаҳар мавжуд бўлиб, уларга республика шаҳар аҳолисининг 39,9 фоизи тўғри келади. Аҳоли сонига кўра Тошкентдан кейинги ўринларда Наманган, Самарқанд, Андижон, Бухоро, Нукус, Қарши шаҳарлари туради. Чирчиқ, Олмалиқ, Ангрен, Қўқон, Марғилон шаҳарларининг ҳам ҳар бирида 100 мингдан зиёд аҳоли бор. Айни вақтда Сирдарё вилоятининг маъмурий маркази – Гулистонда атиги 63,2 минг киши яшайди. Шу билан бирга, йирик марказлар негизида шаҳарлар ҳудудий тизимининг мураккаб шакллари ҳам вужудга келган. Чунончи, Тошкент Самарқанд, Фарғона-Марғилон агломерациялари шулар жумласидандир.
Бой тарихга эга бўлган, урбанизация жараёнининг “Осиёча” ёки шарқона шакли қишлоқ хўжалигининг суғорма деҳқончилиги ва у билан боғлиқ шаҳарлар тўрига асосланади. Бинобарин, шарқ тарихи ва шарқ маданиятини суғорма деҳқончилик ҳамда қишлоқ ва шаҳарларнинг ажралмас бирлиги, урбанизациянинг ўзига хос йўналишисиз тасаввур қилиб бўлмайди. Шу боис ҳам республикамиз иқтисодиёти ва демографик салоҳияти асосан қишлоқ хўжалиги ва қишлоқ аҳолисидан ташкил топган.