Mundarija: kirish I bob. Tilshunoslikni o`rganish obyekti sifatida xitoy tilida so`z yasalishi

Xitoy tilida so’z gaplarning turlari.

Xitoy tilida Kompozitsion usuldagi so’z gaplarning bir necha xil turi mavjud bo’lib, ularning gapdagi ma’nosi va vazifasiga qarab turlarga ajratiladi.Savollar hech bir o`zgarishsiz ta'kid ma'nosini anglatuvchi gaplardan ham tuziladi.
Savollar quyidagi tarzda tuziladi:

1. 
   Ta’kid so`nggida modal yuklamani qo`shish bilan
   
2. 
   Bo`laklarning o`rnini almashtirish bilan, ya’ni savolga javob bo`luvchi so’z olmoshining o`rnini almashtirish bilan.
   

Shu ikki qoidaga va “Alternativ savol” deb ataluvchi qoidaga asosan, 还是 ishtirokida xitoy tilida o`n bir xilda savol tuzish mumkin.

Savol turi	Misol
马 so’z yuklamasi bilan tuzilgan savollar	马你是中国人吗？ NǐshìZhōngguórénma? Sen xitoylikmisan?
2. 呢so’z yuklamasi bilan tuzilgan savollar	1.我是中国人，你呢？ Wǒ shì Zhōngguó rén, nǐne? Men xitoylikman, senchi? 2.我的书呢? Wǒ de shū ne? Mening kitobim qani? (Mening kitobimga nima bo`ldi?)
3. 吧so’z yuklamasi bilan tuzilgan savollar	你也是中国人吧？ Nǐ yě shì Zhōng guó rén ba? Sen ham xitoylik bo`lsang kerak?
4. 了so’z yuklamasi bilan tuzilgan savollar	你们都姓李，那你们是姐妹了? Nǐmen dōu xìng Lǐ, nà nǐmen shì jiě mèi le? SizningikkovingizninghamfamiliyangizLi, opa-sangilmisizlar?
5. Ta’kid-inkor savollar	你是不是中国人？ Nǐ shì bú shì Zhōng guó rén? Sen xitoylik (yokiyo`q)?
6.Ta’kid-inkor savollar: fe’l (yoki fe’lli oborot)+(了)+没有	你吃饭了没有? Nǐ chī fàn le méi yǒu? Sen ovqatlandingmi?
7.Alternativsavollar ( 还是qo`llab)	你想喝茶还是喝咖啡？ Nǐ xiǎng hē chá hái shì hē kāfēi? Sen choy yoki kofe ichishni istaysanmi?
8.Ajratuvchi savollar	你是中国人，对不对？ Nǐ shì Zhōng guó rén, duì bú duì? Sen xitoyliksan-a?
9.So’zolmoshlisavollar	你叫什么名字？ Nǐ jiào shénme míngzi? Isming nima?
10.Ritorik savollar	我这么忙，怎么有时间出去玩？ Wǒ zhè me máng, zěn me yǒu shí jiān chū qù wán? Men shunchalik bandmanki, qayerdan menda ko`ngil xushlik uchun vaqt bo`lishi mumkin?
11.Belgilanmagan savollar	你才写了五分钟，就写完了？ Nǐ cái xiě le wǔ fēn zhōng, jiù xiě wánle? Sen besh daqiqa yozding va allaqachon tugatdingmi?