Mundarija kirish I bob. O'lchash texnikasi

Mexanikaviy sath o’lchagichlar
Mexanikaviy asbobning sezgir elementi — qalqovich suyuqlik yuzasida qalqib turadi (2.2.2- rasm) va suyuqlik sathi balandligidagi о'mi unga ta'sir qiladigan kuchlar muvozanatiga bog'liq bo'ladi.


2.2.2-rasm. Sathni qalqovich bilan
o'lchash chizmasi.
Doimiy va davriy cho'kadigan qalqovichli sath o'lchagichlar- da qalqovichni yuqoriga ko'taradigan muvozanatlovchi kuch qalqovich og'irligiga teng va o'zgarmas bo'ladi:
F=G=const.
2.2.3-rasmda doimiy cho'kadigan qalqovichli sath o'lchagich- ning chizmasi ko'rsatilgan. Sanoatda qo'llaniladigan ko'pchilik sath о'lchagichlar shu chizrra asosida ishlaydi. Qalqovich 1 roliklar yordamida muvozanatlovchi yuk 3 bilan elastik tros (po 'lat sim) 5 orqali bog'langan. Yuk bilan birkitilgan strelka shkala 4 ga muvofiq suyuqlik sath balandligini ko'rsatib turadi.



2.2.3-Sathni Buyka bilan o’lchash chizmasi.
Bu о 'lchagichning asosiy kamchiliklari — shkalasining teska- riligi va tros og'irligining o'zgarishi hiscbga olinrrasligi, baland idishlarda hisoblash qiyinligi va hokazo.
Qalqovichli sath o'lchagichlarning turli irodifikatsiyalari mav- jud. Ular bir-biridan tuzilishi, о 'lchash tavsifi, masofaga uzatish tizimini ishlatish shartlari va boshqa xususiyatlari bilan farq qiladi.
Qalqovichli sath о'lchagichlar qator afzalliklarga ham ega: qurilma sodda, o'lchash ko'lami katta, aniqligi yuqori, agressiv va qovushqoq muhitlar sathini o'lchash mumkin, o'lchashning harorat ko'lami keng. Afzalliklaridan tashqari, ularning yana quyidagi kamchiliklari iravjud: idishda qalqovich borligi va rretall zanglashi mumkinligi, kinematik qismlari borligi sababli yetarli mustahkam errasligi, idishlarda bosim ostida sathni o'lchash qiy- irrhiligi.
Qalqovichli sath o'lchagichlarning o'lchash ko'lami quyida­gi qatordan tanlanadi: 0-0,25; 0,4; 0,6; 1,0; 1,6; 2,5; 4,0; 6,0; 10,0; 16,0 va 20 m. Aniqlik klassi 0,6; 1,0; 1,6 va 2,5 bo'lishi mumkin. Asboblarning asosiy xatoliklari ±1,0 dan 10,0 mm gacha bo'ladi.