Mundarija Kirish i-bob. Ko'plik taqqoslanishlar

2.4. Misollar

Hayotning uchta sohasi: Arxeya, Bakteriyalar va Eukarya

1977 yilda tadqiqotchi Karl Vuz tirik organizmlarni uchta domenga: Arxeya, Bakteriyalar va Eukarya guruhlariga birlashtirishni taklif qildi. Ushbu yangi tasniflash tizimi (ilgari faqat ikkita toifasi bo'lgan, Eukaryota va Prokaryota) ribosomal RNK molekulyar markeriga asoslangan edi.
Bakteriyalar va eukariotlar taniqli organizmlardir. Arxeya ko'pincha bakteriyalar bilan yanglishadi. Biroq, bu ularning uyali tarkibiy qismlarining tuzilishida juda katta farq qiladi.
Shuning uchun, ular bakteriyalar singari mikroskopik organizmlar bo'lishiga qaramay, Arxeya domenining a'zolari eukaryotlar bilan yanada yaqinroqdir, chunki ular yaqin ajdodlarimizga ega.

14-rasm.
Primatlarning filogeniyasi
Evolyutsion biologiya doirasida eng munozarali mavzulardan biri inson evolyutsiyasi. Ushbu nazariyaning muxoliflari uchun hozirgi odamni keltirib chiqargan maymun ajdodidan boshlangan evolyutsiya mantiqiy emas.
Asosiy tushuncha - biz hozirgi maymunlardan rivojlanmaganligimizni, aksincha ular bilan umumiy ajdodimizni bo'lishganligimizni anglashdir. Maymunlar va odamlar daraxtida, biz "maymun" deb bilgan narsa haqiqiy monofil guruh emasligi, chunki u odamlarni chetga surib qo'ygan.

15-rasm.

Cetartiodactyls filogeniyasi (Cetartiodactyla)

Evolyutsion ma'noda, cecaceans boshqa sutemizuvchilar bilan munosabatlari juda aniq bo'lmagan umurtqali hayvonlar guruhini anglatadi. Morfologik jihatdan kitlar, delfinlar va boshqa a'zolar boshqa sutemizuvchilarga deyarli o'xshamaydilar.
Hozirgi vaqtda turli xil morfologik va molekulyar belgilarni o'rganish natijasida buyuk bo'rsimonlarning singil guruhini artiodaktillar - hatto tuyoqli tuyoqlilar tashkil etadi degan xulosaga kelish mumkin.

16-rasm.
Filogenetik daraxtda bizni qiziqtirgan turlar yoki guruhlar daraxt shoxlari uchida joylashadi. Misol uchun, quyidagi filogenetik daraxt beshta tur: A, B, C, D va E turlar orasidagi aloqalarni koʻrsatib, ular daraxt shoxlarining uchida joylashtirilgan.

17-rasm
Robert Bear va boshqalar, CC BY 4.0ʼga tegishli Taxonomy and phylogeny: Figure 2 (Taksonomiya va filogeniya: 2-rasm) nomli grafik material oʻzgartirib olindi.
Filogenetik daraxt shoxlarining qanday joylashgani bizning berilgan turlarning umumiy ajdoddan qanday kelib chiqqanligi haqidagi tushunchalarimizni ifodalaydi. Har bir shoxlanish nuqtasi (ichki tugun deb ham ataladi) divergensiya hodisasi yoki bitta ajdodning ikki yoki undan ortiq turlarga ajralishini koʻrsatadi.
Har bir shoxlanish nuqtasida ushbu shoxlar uchida joylashgan barcha turlarning eng soʻnggi umumiy ajdodi joylashgan. Misol uchun, A va B turlar ajralib chiqqan shoxlanish nuqtasida ushbu turlarning eng soʻnggi umumiy ajdodi keltirilgan. Daraxtning pastki qismi yoki ildizi tepasidagi birinchi shoxlanish nuqtasida barcha turlarning (A, B, C, D, E) umumiy ajdodi keltirilgan. 

18-rasm.
Robert Bear va boshqalar, CC BY 4.0ʼga tegishli Taxonomy and phylogeny: Figure 2 (Taksonomiya va filogeniya: 2-rasm) nomli grafik material oʻzgartirib olindi.
Ushbu daraxtdagi har bir gorizontal chiziq hozir yashayotgan turga olib keluvchi ajdodlar qatorini anglatadi. Misol uchun, E turga olib keluvchi chiziq uning boshqa turlardan ajralib chiqqandan beri yashagan ajdodlarini anglatadi. Shu tartibda daraxt ildizi ushbu daraxtda keltirilgan barcha turlarning soʻnggi umumiy ajdodiga olib keluvchi organizmlar qatorini koʻrsatadi.