Mundarija kirish I bob. Jizzax viloyatning tabiiy geografik xususiyatlari va tabiiy resurslari

 
 

---

43
III BOB. VILOYATNING TURISTIK-REKREATSIYA SALOHIYATIDAN 
FOYDALANISH ISTIQBOLLARI 
3.1. VILOYATNING MADANIY-TARIXIY TURISTIK RESURSLARI 
SALOHIYATIDAN FOYDALANISH IMKONIYATLARI 
 
Jizzax tarixining eng qadimgi saxifalari haqida gap ketganda, albatta jahon 
tarixiga daxldor sanalmish 
«Sayxonsoy qoyatoshlari»
dagi suratlarni (4,5 ming yil 
avval), eng qadimgi odamlar yashaganligi taxmin etilayotgan 
«Peshag’or G’opi»
madaniy qatlamlarini, ikki ming - ikki yarim ming yillik tarixga ega 
«Mozorsoy 
yodgorliklari»
ni, «
Jomonjar yer osti ehromlari»
ni, qadimgi manbalarda tilga 
olingan Gaza, Harakana, Zomin, Sobot, Mik, Marsmanda, undanda qadimgiroq 
bo’lmish Xitoy solnomalarida tilga olingan «Echa shahri» qoldiqlari bo’lmish 
qadimgi qal’alar va shaharlar o’rinlarini faxr bilan tilga olamiz. 
Viloyat hududda ming yillardan beri aziz tutib kelingan 
“Temir 
darboza”, “Sa’d ibn Abi Vaqqos”, “Parpi ota”, “Xo’jamushkent ota”, 
“Novqa ota”, “O’smat ota”, “Sayid Mir Xalililloh ota”, “Xo’jabog’oti ota”
kabi ko’plab mo’’tabar ziyorat manzillari va qadamjolar borki, bugungi 
mustaqillik yillari sharofatidan yanada obod va ko’rkam manzillarga aylandi, o’z 
salobati bilan yurtimiz saodatiga shukuh bag’ishlab turibdi. 
O’zbekiston Respublikasining “Madaniy meros ob’ektlarini muhofaza qilish 
va ulardan foydalanish to’g’risida”gi qonuni ijrosini ta’minlash hamda viloyat 
hududidagi tarixiy, madaniy va me’moriy yodgorliklarni asrab-avaylash, ularni 
kelajak avlodlarga yetkazish choralarini ko’rish va yodgorliklarning davlat 
muhofazasini ta’minlash maqsadida qator tadbiriy choralar qurilmoqda. 
Bu ishlar Vazirlar Mahkamasining 2002 yil 29 iyuldagi 269-sonli "Madaniy 
meros ob’ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanishni yanada 
takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida" gi qarori va "Madaniy meros 
ob’ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish masalalarini muvofiqlashtirish 
bo’yicha Idoralararo komissiya to’g’risidagi Nizom", "O’zbekiston Respublikasi 
madaniy meros ob’ektlari davlat kadastrini yuritish to’g’risidagi Nizom" va 

---

44
"Madaniy meros ob’ektlarining tarixiy-madaniy ekspertizasi to’g’risidagi 
Nizom"lar, Vazirlar Mahkamasining «Tarixiy obidalar, ziyoratgohlar va 
qadamjolarda aholiga hamda sayyohlarga xizmat ko’rsatishni yanada yaxshilash 
choralari to’g’risida»gi majlisi bayonnomasi talablarini bajarish maqsadlariga 
qaratilgan. 
Viloyatda 2008 yilning 10 iyun holatiga jami 372 ta madaniy meros 
ob’ektlari, shundan 42 ta tarixiy obida va muqaddas ziyoratgohlar, 267 ta 
arxeologik manzilgohlar, 63 ta monumental yodgorliklar (haykallar, byustlar, 
xotira maydonlari) "Davlat muhofazasi ro’yxatlari"ga kiritilgan. Jizzax 
viloyatidagi diniy-ziyoratgoh maskanlarga turistik marshrutlar ishlab chiqishda 
ushbu ziyoratgohlarning ziyorat qilish xususiyatlarini o’rganib chiqish muhim 
ahamiyatga ega. Bu vazifani bajarish har bir ziyoratgohlarga ma’lum bir turistik 
oqimni hosil qilish uchun ham juda muhim hisoblanadi. Birinchidan, viloyatdagi 
ziyoratchilarning qaysi ziyoratgohni ko’proq ziyorat qilishlarni aniqlash. Bu 
natijalar asosida viloyatda ichki turizm va xalqaro turizmda turistlar aynan 
tanlagan yoki tinlaydigan diniy-ziyoratgohlar ma’lum bo’ladi. 
Mutaxassislar ma’lumoti bo’yicha asosiy madaniy-tarixiy turistik resurslarga 
quyidagilarni kiritish mumkin: