Mundarija Kirish I. bob. Eksergiyaning nazariy asoslari

II.1 Energokimyo-texnologiya tizimlarining eksergetik tahlili
Energokimyoviy texnalogiya tizimlarining (EKTT) eksergetik taxlilida energiya oqimlari va yo‘qotishlarining Grassman-SHargut diagrammasidan foydalanish katta yordam beradi.
Energetik unumdorlik deb – barcha turdagi Eksergiyalarning yig‘indisiga ΣE_ef ga aytiladi. U EKTT ning beradigan effektini aniqlaydi.
N_ex= ΣE_ef/τ
Yokilg‘ini yondirish – bu oksidlanish reaksiyasi bo‘lib yoqilg‘ining energiyasi Et quyidagicha aniqlanadi;
E_t=∆ZT˚ – E_{o j}

Yonish jarayonidagi energiyaning yo‘qolishi quyidagi ifoda orqali xisoblanadi;

D_x.p = T_o ∆ S_x.p = T_o ∆z / T
∆S- Entropiyaning o‘zgarishi, T_o – atrof muxit xarorati, T – reaksiya ketayotgan xarorat. Yonishdagi eksergiyaning yo‘qotilishi entropiyaning atrof muxit xaroratiga ko‘paytmasiga teng. EKTT larni yaratish uning termodinamik taxlilisiz mumkin emas, bunda 2 ta maqsadda tadqiqot olib boriladi.
1. EKTT lardagi energiya o‘zgarishlari o‘rganiladi.
2. EKTT elementlari omillarini optimallashtirish.
Xozirgi zamonda termodinamik taxlilining 2 ta usuli qo‘llaniladi;
A) Entropiya
B) Eksergiya
Ikkala usul xam termodinamikaning II – qonuniga tayanib qaytmas jarayondagi ish qobiliyatining yo‘qolishini aniqlashga qaratilgan.
2. Entropiya usuli
Entropiya usuli bu – usulda tashqi energetik oqim yani issiqlik va ish bilan tizim omili orasidagi bog‘lanish topiladi. Qaytmas siklning FIK termik FIK deb ataladi.
η_t = Ats^{q/r i} /q₁ = 1–q₂ / q₁
Ats^{q/r i} – siklning qaytar ishi.
Real FIK ni esa ichki FIK deb ataladi.