Mundarija Kirish I. bob. Eksergiyaning nazariy asoslari

Mundarija
Kirish…………………………………………………………………………3
I.bob. EKSERGIYANING NAZARIY ASOSLARI ....…………………………………………………………………….5
I.1. Eksergiyaning fizik ma’nosi.………………………………….………..7
I.2. Eksergiya turlari………………………………………………………...8
I.3. Eksergiya turlari ………………………………………………………………………………11
II.bob. EKSERGIYA VA ENERGIYA O’RTASIDAGI FARQ……………………………………………………………………………..…13
II.1 Energokimyo-texnologiya tizimlarining eksergetik tahlili ………………………………………………………………………………..14
II.2Eksergiya samaradorligi…………………………………………………..25
Xulosa………………………………………………………………….....................27
Foydalanilgan adabiyotlar……..………………………………………...…28
Kirish
Kimyo sanoati og’ir sanoatning asosiy tarmog’i bo’lib, xalq xo’jaligida ahamiyati kattadir. O’zbеkiston kimyo sanoati ancha yaxshi taraqqiy etgan bo’lib, hozirgi zamonga mos kimyo mahsulotlarini ishlab chiqariladi, plastmassalar, sun'iy tola va sintеtik kauchuk, lak-buyoqlar, kislota va ishqorlar, dori-darmonlar, shuningdеk ko’plab kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqaradi. Hozirgi vaqtda kimyo sanoati mahsulotlariga bo’lgan talab kundan kunga ortmoqda, shuning uchun Rеspublikada bu sanoat tarmog’ini rivojantirishga juda katta e'tibor bеrilmoqda. Bu sanoatni rivojlantirish uchun O’zbеkistonda ham Osiyo mamlakatlari singari katta manbalarga egadir, ayniqsa gaz, nеft, gaz kondеnsatlari, elеktr quvvati, ko’mir, sanoati va qishloq xo’jaligi chiqindilari, minеral xom ashyolar hamda mеhnat rеsurslari juda ko’pdir.
So‘nggi yillarda kimyo sanoati korxonalarini moliyaviy-iqtisodiy sog‘lomlashtirish va ularning faoliyatini barqarorlashtirish, amaldagi ishlab chiqarishlarni modernizatsiya qilish, uglevodorod xomashyosi va mineral resurslarni chuqur qayta ishlash bo‘yicha yangi quvvatlarni barpo etishga qaratilgan investitsiya loyihalarini amalga oshirish orqali tarmoqni yanada rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlarini belgilab berish, shuningdek, ishlab chiqarilayotgan yuqori qo‘shilgan qiymatli kimyoviy mahsulotlar nomenklaturasini kengaytirish borasidagi chora-tadbirlar amalga oshirildi.
Jumladan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 3-apreldagi PQ-4265-son “Kimyo sanoatini yanada isloh qilish va uning investisiyaviy jozibadorligini oshirish chora tadbirlari tog’risida” qarori O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 13-fevraldagi PQ-4992-son  Kimyo sanoari korxonalarini yanada isloh qilish va moliyaviy sog’lomlashtirish, yuqori qo’shilgan qiymatli mahsulotlar ishlab chiqarishni rivojlantirsh chora tadbirlari tog’risida” qarori qabul qilindi.¹
Mamlakatimizda mustakillik yillarida olib borilgan oqilona va izchil iqtisodiy siyosat orqali katta muvaffaqiyat va yutuqlarga erishilmoqda. Jumladan o‘tgan davr mobaynida milliy xo‘jaligimiz iqtisodiy jixattan mustaxkamlanib ,mamuriy buyruqbozlik tizimidan meros bo’lib qolgan bir tomonlamalik va inqiroz xolatidan chiqarildi iqtisodiyotning barqaror o‘sishi taminlandi makroiqtisodiy va moliyaviy barqarorlik mustaxkamlandi. Iqtisodiyot va uning ayrim soxalaridagi mutanosiblik kuchaydi. Bozor mexanizmi tarkibiy qismlari qaror topti. Xozirgi kunda ishlab chikarish soxasiga katta axamiyat berilmoqda,chunki ishlab chiqarish mamlakatimiz ravnaqiga katta xissa qo’shadi.
Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev ma’ruzalarida ivojlantirish modernizatsiya qilish va yangi investitsiyalar kiritish haqida aytib o‘tganlar.
“Kimyo sanoatiga juda katta mablag‘ berdik. Energiya samaradorligi jihatidan texnologiyalar yangilandi. Endi bu tarmoq qo‘shilgan qiymat beradigan vaqt keldi. Juda katta imkoniyatlar bor. Agar har bir yo‘nalish bo‘yicha miqdorini, sifatini, narxini joy-joyiga qo‘ysak, eksport 5—6 barobar oshadi”
Texnologiyaning shu tartibda rivojlanishi kimeviy texnologiyada energetik jarayonlar masalasiga oxirgi yillargacha xam juda kam eʼtibor berilganligidan dalolat beradi.