Mundarija Kirish I. Asosiy qism qatlamga suv haydashni loyihalashtirish. Qatlamga suv haydash turlari va tasnifi Qatlamga suv haydashning samaradorligi II. Hisob qismi Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar 2 Kirish

Bo’lakli (blokovoe) suv haydash Bu usulida uyum haydovchi quduqlar yordamida bg’laklarga bg’linadi va ularga parallel holatda oluvchi quduqlar ham joylashtiriladi. Aksariyat bunday bg’lishda uyumning uzunligiga tik holatda haydovchi quduqlar qatori joylashtiriladi. Agar uyum katta va dumaloq shaklda bg’lsa, bunday bg’lish kollektorning litologik xossalarga (notekisligiga) qarab amalga oshrishga uriniladi. Bunda albatta qatlamlarning qalinligi, g’tkazuvchanligi, g’ovakligi bir xillikka ega bo’lgan maydonlarni ajratish maqsadga muvofiqdir. Bunday holda kg’pincha haydovchi har xil zonalarga qandayligi ularning qabul qiluvchanlik xususiyatidan ma’lum bg’ladi. Bunday usulda bg’laklarning kengligiga e’tibor berish lozim.
Bg’laklarning kengligi odatda 1,5-4 km orasida tanlanadi, buni tanlashda qatlamninng kollektorlik xossalarni mufassal bilmasdan turib ham boshlayverish mumkinHamma neftni chiqarishga erishish uchun ularning ta’sir doirasinn ham aniqlash va unga amal qilish darkor. Barcha bg’laklardan neft olish uchun ular kenroq bg’lganda (35-4km) oluvchi quduqlar 5 qator, torroq bg’lganda (1,5-2km) ular 3 qator joylashtiriladi. SHunga qarab ularni uch qatorli va besh qatorli deb ataladi. Albatta haydovchi quduqlar orasi qancha yaqin bg’lsa, ularning oluvchi quduqlarga ta’siri shuncha kg’proq bg’ladi.
SHuni qayd etish lozimki, bg’lakli suv haydash usulini qatlamning kollektorlik xossalarni mufassal bilmasdan turib ham boshlayverish mumkin. So’ngra quduqlarning kg’rsatkichla-riga qarab g’zgartirishlar kiritsa bg’laveradi. Undan tashqari bu usulni qg’llagan vaqtda uyumning suv-neft chegarasi tomonidan chegaradan tashqari suv haydash usuli bilan birgalikda jarayonni olib borish mumkin. Bunday qilinganda qg’llangan usullardan olinadigan manfaat ortadi.

6-rasm. Katta g’lchamga ega bg’lgan neft uyumining bg’lakli suv haydash usuli bilan qazib chiqarish.
1-katta qalinlikka va yuqori g’tkazuvchanlikka ega bg’lgan zonalar; 2-qalinligi kam va g’tkazuvchanligi past bg’lgan zonalar. Qolgan shartli belgilar
Bu usul qg’llanishi jihatdan eng kg’p tarqalganlari-dandir. CHunonchi Kuybishevdagi konlar, Boshqirdistonnmng Arlan koni, Farg’ona vodiysidagi Janubiy Olamushuk koni, G’arbiy Qozog’istondagi Uzen, G’arbiy Sibirdagi Samotlar, Fyodorov, G’arbiy Surgut, Pravdinsk va boshqa konlar shular jumlasidandir.
16