Mundarija kirish 4 akt bilan taraqqiyot o'rtasidagi o'zaro aloqa

 
Kalit so’zlar: 
ERP tizim, CRM tizim, MRPI tizim, MRPII tizim. 
1. Zamonaviy korxonalar faoliyatida axborot tizimlari. 
Korxonalarni boshqarish har doim ma’lum bir maqsadga bo’ysindirilgan, 
shu sababli xar doim ma’lum bir ma’noda optimal bulgan boshqarish hakida 
gapirish mumkin. Masalan: berilgan davr mobaynida foydani maksimallashtirish, 
ishlab chikarishning xarajatlarini kamaytirish va boshqalar.

---

 111 
Birinchi qarashda korxonalarni optimal boshqarishni qanday tuzish 
mumkin degan savolga optimal boshqarish nazariyasi yordamida osongina javob 
olish mumkin. Lekin amalda qator omillar bu yondashuvni sof xolda ishlatishga 
imkon bermaydi. Optimal boshqarish nazariyasini qo’llash quyidagi elementlar 
bo’lishini talab qiladi:
-
korxonaning dinamik modeli; 
-
boshqaruv tizimining modeli;
-
optimallik mezoni; 
-
korxonadagi tashqi ta’sirlar va axborot xalaqitlari modeli (tashqi 
xalaqitlar va shovqinlar).
Afsuski, amalda ushbu xamma tashkil etuvchilarni qamrab oladigan 
matematik modellarni mumkin emas. Hattoki soddalashtirilgan modellar xam 
shunday o’lchamli bo’ladiki boshqarish ta’sirlarini aniqlash uchun optimal 
boshqarishni qurishning ma’lum usullardan birortasini ham qo’llab bo’lmaydi.
Murakkab ob’yektlarni boshqarish natijalarini oldindan aytish va tajriba 
yo’li bilan olingan foydali bilimlarni to’plash uchun boshqarish nazariyasi 
doirasida shakllantirish mumkin bo’lgan bir qator soddalashtirishlar ishlatiladi. 
Ushbu soddalashtirishlar boshqarish ta’sirlarini ishlab chiqish jarayoni bilan bir 
qatorda tashqi ta’sirlar va axborot xalaqitlar xamda korxonalar modellariga xam 
tegishli.
Boshkaruv 2 ta tashkil etuvchidan iborat:
- faqat vaqtga bog’liq bo’lgan dasturiy boshqarish ta’sirlari;
- tashqi aloka tamoyili bo’yicha shakllanadigan korrektlovchi boshqarish 
ta’sirlari ya’ni nazorat qilinuvchi parametrlarning joriy qiymatlari va dasturiy 
bashorat qilinayotgan qiymat orasidagi farqga boglik ta’sirlar.
Yangi boshqaruv texnologiyalarni tadbiq qilishning ayrim muammolari.
 
Oldinga xarakat bilan yangi muammolar paydo bulmoqda. Masalan, 
kompyuterlar rejalar va jadvallarni yaratishda yordam berishdi, lekin ular aniq 
amalga oshirish imkoni bo’lmadi. Birinchi qatorga xisobga olish, nazorat qilish 
va rostlash muammolari chiqdi. Sababi ishlab chiqarish jarayonida doimiy 
ravishda o’zgarib turishi mumkin:
-
yangi buyurtmalar;
-
konstruktorlik va texnologik o’zgarishlar; 
-
zaxiralarni rostlash zarurligi;
-
brak;
-
ishlab chiqarish quvvatini boshqarish muammosi;
-
materiallar, xarid qilinuvchi maxsulotlar va yarimfabrikatlar bilan 
ta’minlashni boshqarish muammolari.

---

 112 
Paydo bo’layotgan muammolarga javoban ishlab chiqarishni boshqarish 
tizimi o’n yillar davomida takomillashdi va minglab kishilar kuchi bilan 
o’zgartirilayotgan tuzilmaga aylandi. Bu tuzilmani bilish oldin yo’l qo’yilgan 
xatoliklarni tuzatish inkonini beradi. Yangi boshqaruv usullari muammolarini uz 
kuchi bilan, ayniqsa raqobat sharoitida xal qilish befoyda.
Asosiy maqsad – raqobat sharoitida omon qolish. Tajriba shuni 
ko’rsatadiki, aynan bu xoxish yangi boshqaruv texnologiyalarini qo’llashga 
majbur qiladi. 
Bunda yangi texnologiyalarni tadbiq qilishga iqtisodiy va psixologik 
to'siqlar tuskinlik kiladi . Ikkinchisiga kiskacha tuxtalib utamiz.
Bunda yangi texnologiyalarni tadbiq etishda iqtisodiy va psixologik 
barerlar asosiy to’siqqa aylanadi. Qisqacha ikkinchisiga to’xtalamiz.
Psixologik barer. 
Bir tomondan, boshqaruvga vositalarni qo’shish qiyin. Boshqa tomondan, 
buni konkurentlar, bozorga nisbatan mukammal va arzon mahsulotni taklif
qilishini kutish mumkin emas.
Muammodan ketish usuli – sinalganlarni qo’llash, ammo eskirgan 
yechimlarni, aybdorni tomonlardan izlash (muammo kimdirda emas, a 
nimadadir) va h.k. 
Bizning maqsad – muammoga ochiq qarash va yaxshi ishlashi uchun 
nimani bilish kerakligini aniqlash.