Mundarija: Kirish 2

asboblari

Ma`lumki, ajraladigan birikmalar ikkiga qo`zg’almaydigan va qo`zg’aladigan birikmalarga bo`linadi. Qo`zg’aladigan birikmalarda ish sharoitivadetallarningbirikishxarakterigaqarab,ularningyuzalaritegishlichaishlov

berilishi kerak. Detallar qanday usul va kesuvchi asboblar bilan tayyorlanishidanqat`iy nazar, ularning yuzalarida mikronotekislik deb ataladigan izlar qoladi. Buizlargayuzalarningg’adir- budirliklaridebaytiladi.Detallarningyuzalaridagig’adir-budirliklarularningbir- biriganisbatanishkalanibsiljishigaqarshilikko’rsatadi. Bu esa ishqalanuvchi kuchlarning paydo bulishiga va detallarning tezemirilib ishdanchiqishigaolibkeladi.
Detalsirtiyuzalariningg’adir-budrligivaularning
parametrlarihaqida
ma`lumotGOST2789-96daberilgan.
23-chizmada g’adir-budirlikni o`lchashuchun
tanlabolinganyuzajoyiniuzunligi(bazauzunligi)(L)da realyuza rel’efiningprofiliko`rsatilgan.
Profilningo`rtachizig’im-
nominalprofilshaklgaegabo`lganva^{ulchang anprofilnibazauzunligichegarasidaprofilnuqtalariningmasofalari(y}1
^,y2^….yn<sup>) kvadratlari yig’indisi bu chiziqgacha minimal bo`ladigan qilib</sup>bo`luvchichiziqdir.
Profilningxoxlaganbir nuqtasibilano`rtachiziqorasidagimasofa
<sup>(y</sup>1<sup>)ga profilning chetga chiqishi deyiladi. Baza uzunligi chegarasida profilning</sup>notekisliklarig’adir- budirliklariorasidagiprofilningo`rtachizig’ibo`yichaulchanganmasofalarningo`rta qiymatiganotekisliklarning(g’adir-<sup>budirliklarning) o`rta qadami deb aytiladi va(S</sup>m<sup>) bilan belgilanadi. G’adir-</sup>budirliklarningxarbiriorasidagi(maxalliyg’adir- budirliklarorasidagi)masofalarningo`rtaqiymatigamahalliyg’adir- budirliklarningo`rtachaqadami
(S) deyiladi.
Tayanchyuzadando’ngliklarchizig’iorasidagimasofagarelyuzaprofilining kesimidarajasi(P) debaytiladi.
^{Profilning nisbiy tayanch uzunligi (t}p^{) profilning tayanch uzunligini
baza}uzunligiganisbatibilananiqlanadi
₁ n

p

i _.
t  _b
^𝑙i1
Bazauzunligichegarasidaprofilningdo’ngliklarchizig’ibilanbotiqliklar^{chizig’i orasidagimasofa,profilningengkattabalandligi(R}max^{)debaytiladi.}

_,
Baza uzunligi chegarasida profilning o`rtachizig’iga parallel qilib olinganixtiyoriy ABchiziqdan o’lchangan profilningbeshtaeng kattado’ngligivabeshta eng katta botiqliklarining o`rta absalyut qiymatlari yigindisiga profilning^{o’ntanuqtabo`yicha notekisliklarg’adir- budirlikbalandligi(R}z^)deyiladi

R_z=

1⁵

5
_
i1
5
^Hi max_
i1
H_i