Mundarija kirish 2) Kimyo texnologiya tizimlarini (ktt) tahlil qilish, sintez qilish vaoptimallashtirish 3) Matematik modellashtirish 4) Matematik modelni qurish

Kimyoviy injiniring tizimlarini tahlil qilish, sintez qilish va optimallashtirish
Apparatlaroro texnologik oqimlar tuzilishi va texnologik oqimlar tizimi kirish parametrlari berilgan bo‘lsa, texnologik tizimlarini tahlil qilishda, shu tizim texnologik oqimlarining chiqish va oraliq parametrlari va texnologik tizimlar apparatlarining konstruktiv va texnologik parametrlarining berilgan qiymatlari uchun effektivlik kriteriysi aniqlanadi. YA’ni, texnologik tizimlarlarini tahlil qilishda, texnologik oqimlar tuzilishi va kirish parametrlari berilgan bo‘lsa, unda chiqish va oraliq parametrlari aniqlanadi va texnologik tizimlarning effektivlik kriteriysi aniqlanadi
Texnologik tizimlarlarini optimallashtirishda apparatlararo oqimlar tuzilishi ma’lum bo‘lganda, texnologik tizimning effektivlik kriteriysi ko‘rsatkichining optimal qiymatlari aniqlanadi (2.1-rasm).

2.1-rasm

Texnologik tizimlarning sintez qilishda, xom ashyodan kerakli maxsulot olish usuli ma’lum bo‘lsa, optimal texnologik sxema ishlab chiqiladi(2.2-sxema).

2.2-rasm

Odatda, texnologik tizimlarlarini tahlil kilish, optimallashtirish va sintez qilish masalalarini ishlab chiqarish sharoitida yoki tajriba moslamalarida echish juda murakkab masala bo‘lib, hamma vaqt ham echish mumkin emasdir. Bu masalalarni echilishi kimyoviy kibernetika usullarini qo‘llash bilan ancha osonlashadi. Bunda, texnologik tizimlarning aloxida jarayonlarning matematik ifodalari tuzilib, ular asosida butun tizim matematik ifodasi tuziladi. Bu matematik apparat yordamida hisoblash eksperimenti o‘tkazilib, texnologik tizimlarning optimallashtirish, tahlil qilish va sintez qilish masalalarini echish mumkin.
EHM ni texnologik jarayonlari va tizimlarini tadqiq qilishda qo‘llash

Matematik modellashtirish

Odatda texnologik obektni o‘rganishda ma’lum qiyinchiliklar bo‘lsa, unda modellashtirish usullari qo‘llaniladi (masalan, obektning xavfsizligi bo‘yicha tajriba o‘tkazish mumkin bo‘lmasa).

Modellashtirilayotgan obekt xususiyatlarini uning modelida olingan anologik xususiyatlarni tahlil qilish yo‘li bilan o‘rganishga modellashtirish deyiladi. Bunda model va obekt o‘xshash bo‘lishi kerak.
Odatda o‘xshashlik fizik va matematik bo‘ladi. Fizik modellashtirishda, obekt xususiyatlari kichik masshtabli moslamalarda o‘rganilib, u ob’ektni o‘rganishni kam xarajatlar bilan o‘tkazishga imkoniyat beradi. Fizik modellashtirishda ob’ektning ba’zi bir xususiyatlari modelda olingan natijalardan farqli bo‘lishi mumkin.SHuning uchun odatda fizik modellashtirishda odingan natijalarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri obekt uchun qo‘llab bo‘lmaydi.
Matematik modellashtirish usuli oxirgi 30-40 yil ichida juda tez rivojlanib bormoqda. Ayniqsa, zamonaviy kompyuterlarning imkoniyatlarini oshib borishi bilan matematik modellashtirish yo‘li bilan texnologik jarayon xususiyatlarini o‘rganish yaxshi natijalar bera boshladi.
Matematik modellashtirish uch bosqichda olib boriladi:
O‘rganilayotgan jarayon matematik modelini tuzish,
Asosiy parametrlar qiymatlarini hisoblash uchun masalani echishni dasturlash(algoritmlash),
Modelni o‘rganilayotgan jarayonga adekvatligini aniqlash.