Мундарижа I боб. “Кўп тармоқли фермер хўжалигини ташкил этиш ва бошқариш” фанининг предмети, мақсади ва вазифалари 10

Қисқача хулосалар
Кўп тармоқли фермер хўжаликларини ташкил этиш бўйича иқтисодий-ҳуқуқий ва ташкилий асослар шакиллантирилган. Лекин айрим фермер хўжаликлари ўз фаолиятини тўғри ташкил эта олмаяпди. Шунинг учун чет давлатлардаги фермер хўжалигининг ривожланиш тажрибалари берилди. Шуларга қараб ўз йўлини танлаб олишлари мумкин. Фермер хўжалиги ўз фаолиятини ва маҳсулот етиштириш ва уни ички ва ташқи бозорларда сотиш учун сифатга қандай қилиб эътибор берилиши кўрсатилган. Бугунги кунда мамлакатимиз аграр соҳасида агрокластрлар ташкил этилмоқда. Уларнинг ташкилий-иқтисодий ва бошқарув фаолияти кўрсатиб берилган. Кўп тармоқли фермер хўжаликларини ривожлантиришнинг устивор йўналишлари ўрин олган.
Назорат ва мунозора учун саволлар:
1.Кўп тармоқли фермер хўжаликларини ташкил этиш йўлларини айтинг?
2.Кўп тармоқли фермер хўжаликларини бошқаришда иқтисодий мустақиллигини таъминлашнинг аҳамияти нимада?
3.Кўп тармоқли фермер хўжаликларини ривожлантиришда хориж тажрибасининг аҳамияти?
4.Кўп тармоқли фермер хўжаликларини ривожлантиришнинг қандай йўналишлари мавжуд?
5.Агросаноат мажмуаси самарадорлигини оширишда сифатнинг ўрни?
6.Фермер хўжаликларифаолиятини ривожлантиришда қандай ислоҳатлар олиб борилмоқда ?
7.Фермерлик хўжаликларинингустуворйўналишлари ўз ичига нималарни олади?

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ

I. Ҳуқуқий меъёрий ҳужжатлар
1.1 Ўзбекистон Республикаси қонунлари
1.1.1Ўзбекистон Республикасининг “Мулкчилик тўғрисида”ги Қонуни..Т:. “Адолат”, 1991.
1.1.2.Ўзбекистон Республикасининг “Корхоналар тўғрисида”ги Қонуни.Ўзбекистон Республикаси қонун ва фармонлари.Тошкент, “Адолат”, 1992.
1.1.3.Ўзбекистон Республикасининг “Тадбиркорлик тўғрисида”ги Қонуни.Ўзбекистон Республикаси қонун ва фармонлари.Тошкент, “Адолат” № 2,1992.
1.1.4.Ўзбекистон Республикасининг “Мулк тўғрисида”ги Қонуни.Ўзбекистон Республикаси қонун ва фармонлари.Тошкент, “Адолат”, 1992.
1.1.5. Ўзбекистон Республикасининг1995 йил 21 декабрда қабул қилинган «Наслчилик тўғрисида»ги қонуни.Тошкент,1995.
1.1.6.Ўзбекистон Республикасининг “Кичиқ ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириштўғрисида”ги Қонуни. “Халқ сўзи” 1995 йил 23 декабр.
1.1.7.Ўзбекистон Республикасининг “Меҳнат кодекси”, Т:. “Адолат”, 1996.
1.1.8.Ўзбекистон Республикасининг 1996 йил 30 августдаги “Селлекция ютуқлари”ги Қонуни, “Ўзбекистон Республикасининг Ер кодекси ва қишлоқ хўжалигига оид ҳужжатлари” Т:. “Адолат” 19989.
1.1.9.Ўзбекистон Республикасининг “Ижара тўғрисида”ги Қонуни.Қишлоқ хўжалигида ислоҳатларни чуқурлаштиришга доир қонун ва меъёрий ҳужжатлар тўплами.1-қисм., Тошкент, “Шарқ”, 1998.
1.1.10.Ўзбекистон Республикасининг “ Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида”ги Қонуни. Қишлоқ хўжалигида ислоҳатларни чуқурлаштиришга доир қонун ва меъёрий ҳужжатлар тўплами.1-қисм., Тошкент, “Шарқ”, 1998.
1.1.11.Ўзбекистон Республикасининг « Сув ва сувдан фойдаланиш тўғрисида»ги Қонун Қишлоқ хўжалигида ислоҳатларни чуқурлаштиришга доир қонун ва меъёрий ҳужжатлар тўплами.1-қисм., Тошкент, “Шарқ”, 1998.
1.1.12. Ўзбекистон Республикасининг 1998 йил28 августдаги “Давлат Ер Кадастри тўғрисида”ги Қонуни, “Ўзбекистон Республикасининг Ер кодекси ва қишлоқ хўжалигига оид ҳужжатлари” Т:. “Адолат” 19989.
1.1.13.Ўзбекистон Республикасининг» Ер кодекси» ва бошқа қишлоқ хўжалигига оид қонун ҳужжатлари («Ширкат хўжалиги», » Фермер хўжалиги», «Дехкан хўжалиги» қонуни. - «Адолат», 1999. 446 б
1.1.14.Ўзбекистон Республикасининг “Мулкчилик тўғрисида»ги (1990й.)
1.1.15.“Чет эл инвестициялари ва чет эллик инвесторлар фаолиятининг кафолатлари тўғрисида”ги (1999й.)
1.1.16. Ўзбекистон Республикасининг “Тадбиркорлик фаолияти эркинлигининг кафолатлари тўғрисида”ги қонуни, 2000 йил 25 май.
1.1.17.Ўзбекистон Республикасининг “ Фуқоралик Кодекси” “Тадбиркорликга оид қонун ҳужжатлари тўплами”, Т:. “Шарқ”, 2002.
1.1.18. Ўзбекистон Республикасининг «Ветеринария тўғрисида»ги қонун. Тошкент «Ўзбекистон,» 1994.
1.1.19. Ўзбекистон Республикасининг «Наслчилик тўғрисида»ги қонун. Тошкент 1995.


1.2Ўзбекистон Республикаси Президенти Фармонлари ва қарорлари
1.2.1. Ўзбекистон Республикаси 1991 йил 29декабрда «Деҳқон (фермер) хўжаликларини янада мустаҳкамлаш ва республикада ишбилармонлик фаолиятини давлат йўли билан қўллаб-қувватлаш тўғрисида»ги Фармони.
1.2.2. Ўзбекистон Республикаси Президентнинг 2002 йил 20 февралда “Илмий тадқиқот фаолиятини ташкил этишни такомиллаштириш тўғрисида”ги ПФ-3029-сон Фармони. Манба: www.lex.uz
1.2.3. Президентининг 2003 йил 24 мартида “Қишлоқ хўжалигида иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштиришнинг энг муҳим йўналишлари тўғрисида”ги ПФ-3226 -сонли Фармони.
1.2.4. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2003 йил 27 октябрдаги “2004-2006 йилларда фермер хўжаликларини ривожлантириш Концепцияси тўғрисида”ги ПФ-3226 -сонли Фармони.
1.2.5. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2006 йил 5 январда “Йирик саноат корхоналари билан касаначиликни ривожлантириш асосидаги ишлаб чиқариш ва хизматлар ўртасидаги кооперацияни кенгайтиришни рағбатлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-3706-сон Фармони.
1.2.6.Республика Президентининг 2006 йил 9 январдаги “Мева-сабзавотчилик ва узумчилик соҳасида иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-3709--сонли Фармони.
1.2.7.Ўзбекистон Республикаси Президентнинг 2008 йил 20 октябрдаги «Озиқ-овқат экинлари экиладиган майдонларни оптималлаштириш ва уларни етиштиришни кўпайтириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармони.
1.2.8. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 22 октябрдаги “Ўзбекистонда фермерлик фаолиятини ташкил қилишни янада такомиллаштириш ва уни ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ПФ-4478--сонли Фармони. “Халқ сўзи “ газетаси. 2012 йил 23 октябр.
1.2.9. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 9 октябр “Фермер, деҳқон, хўжаликлари ва томорқа ер эгаларини ҳуқуқларини ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш, қишлоқ хўжалиги экинларидан самарали фойдаланиш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-5199--сонли Фармони.- Халқ сўзи газетаси, 2017 йил 10 октябрь
1.2.10. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 25 май«Ташқи бозорларда маҳаллий маҳсулотларнинг экспорт қилиниши ва рақобатдошлигини таъминлашни янада рағбатлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-3226 -сонли Фармони.
1.2.11.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 29 мартдаги«Ўзбекистон республикасида мева-сабзавотчиликни жадал ривожлантиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-5388 -сонли Фармони.
1.2.12.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 16 октябрдаги«Республикамизда асаларичилик тармоғини янада ривожлантириш қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармони. ПҚ 3327 -сонли Қарори.
1.2.13.Ўзбекистон Республикасининг 1996 йил 30 августдаги “Селлекция ютуқлари”ги Қонуни, “Ўзбекистон Республикасининг Ер кодекси ва қишлоқ хўжалигига оид ҳужжатлари” Т:. “Адолат” 1989.
1.2.14.Республика Президентининг1990 йил 10 майдаги «Аҳоли шахсий хўжаликларини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармони.
1.2.15.Республикаси Президентининг 2006 йил 21 ноябрдаги “2007 йилда қишлоқ хўжалик корхоналарини фермер хўжаликларига айлантириш тўғрисида”ги ПҚ-514 -сонли Қарори.
1.2.16.Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Фермер хўжаликлари тасарруфидаги ер учаскаларини мақбуллаштириш чора-тадбирлари бўйича таклифлар ишлаб чиқиш мақсадида махсус камиссия ташкил қилиш тўғрисида”ги ПФ-3077 фармойиши, 2008 йил 6 октябр.
1.2.17. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 21 майдаги “2012-2016 йилларда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини янада модернизация қилиш, техник ва технологик жиҳатдан қайта жиҳозлаш дастури тўғрисида”ги ПҚ-1758 -сонли Қарори.
1.2.18.2012 йил 10 майдаги “2012-2016 йилларда Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатиш соҳасини ривожлантириш дастури тўғрисида”ги ПҚ-1754 -сонлиҚарори.
1.2.19.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 26 мартдаги “Экспорт қилувчи корхоналарни рағбатлантиришни кучайтириш ва рақобатбардош маҳсулотларни экспортга етказиб беришни кенгайтириш борасида қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Қарори.
1.2.20.Ўзбекистон Республикаси Президентининг2012 йил 21 майдаги «2012—2016 йилларда Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини янада модернизация қилиш, техник ва технологик жиҳатдан қайта жиҳозлаш дастури тўғрисида» ги ПҚ–1758 -сонлиҚарори.
1.2.21.Республикаси Президентининг 2013 йил 8 августдаги “Кичиқ бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектлари экспортини қўллаб-қувватлаш борасидаги қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-2022 -сонли Қарори.
1.2.22.Ўзбекистон Республикаси Президентининг “2016-2020 йилларда қишлоқ хўжалигини янада ислоҳ қилиш ва ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-2460--сонли қарори. 2015 йил 30 декабр. //Халқ сўзи
1.2.23. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 5 мартдаги “2016-2020 йилларда озиқ-овқат маҳсулотлари хом ашё базасини, мева-сабзавот ва гўшт-сут маҳсулотларини чуқур қайта ишлашни янада ривожлантириш, ишлаб чиқариш ва экспорт ҳажмларини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги ПҚ-2505 -сонли Қарори.
1.2.24. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 6 январдаги2017-2018 йилларда мева-сабзавот маҳсулотларини сақлаш ва чуқур қайта ишлаш қувватларини ташкил этишни ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-2716 -сонли Қарори.
1.2.25.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил1 майдаги “Балиқчилик тармоғини бошқариш тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-2939 -сонлиҚарори.
1.2.26.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 15 сентябрдаги “2018 йилда қишлоқ хўжалиги экинларини оқилона жойлаштириш чора-тадбирлари ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштиришнингпрогноз ҳажмлари тўғрисида” ги ПҚ-3281 -сонлиҚарори.
1.2.27.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 9 октябрдаги "Фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгаларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш, қишлоқ хўжалиги экин майдонларидан самарали фойдаланиш тизимини тубдан такомил-лаштириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги Қарори.
1.2.28.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 17 октябрда“Мева-сабзавот маҳсулотларини ташқи бозорларга чиқариш самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлартўғрисида”ги ПҚ-4015 -сонли Қарори
1.2.29.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 6 ноябрдаги “Мева-сабзавот маҳсулотлари, узум, полиз, дуккакли экинлар, шунингдек, қуритилган сабзавот ва меваларни маҳаллий экспорт қилувчиларни қўллаб-қувватлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Қарори.
1.2.30.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 3 февралдаги “2018 йилда балиқ маҳсулотлари етиштириш ҳажмини ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-3505 -сонлиҚарори.
1.2.31. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 6 апрелдаги “Балиқчилик тармоғини жадал ривожлантиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ 3657 -сонлиҚарори.
1.2.32. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 26 апрелдаги “Фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари фаолиятини такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” ги Қарори.
1.2.33. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг2018 йил 13 ноябрда“ Паррандачиликни янада ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4015 -сонли Қарори.
1.2.34. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019йил 9-январдаги 14 -сонли “ Фермер хўжаликлари ва бошқа қишлоқ хўжалик корхоналари ер майдонларини мақбуллаштириш ҳамда қишлоқ хўжалик экин ерларидан самарали фойдаланишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 14 -сонлиҚарори.
1.2.35.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 9 январдаги“Фермер хўжаликлари ва бошқа қишлоқ хўжалик корхоналари ер майдонларини мақбуллаштириш ҳамда қишлоқ хўжалиги экин ерларидан самарали фойдаланишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” 14 -сонли Қарори.