Мундарижа 1



Download 1,05 Mb.
bet12/13
Sana25.02.2022
Hajmi1,05 Mb.
#301654
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Kurs ishi

Иш вақтида токарь:
Ҳимоя кўзойнагини тақиши, экран ва тўсиқлардан фойдаланиши лозим;
заготовкани ўрнатиш, детални ечиб олиш, унинг сиртини ўлчаш ва асбобни алмаштириш ишларини станок тўхтатилгандан кейин бажариши керак;
деталлардаги, станок ва суппортнинг йуналтиргичларидаги қириндиларни фақат илмоқ (яхлит қириндини) ёки чутка билан (синиқ ёки парчаланган қириндини) олиб ташлаши мумкин;
шпинделни айлантиришдан аввал патрондан калитни олиб қўйиши зарур;
яроқсиз асбобдан фойдаланмаслиги керак; станокнинг ишини ди^ат билан кузатиб бориши лозим; кескични четлатиш ёки суппортни тухтатиш йули билан к,ириндининг узлуксиз тасма шаклида чиқишига, қириндиларнинг чигаллашувига ва станокнинг қисмларига уралиб қолишига йул к,уймаслиги керак;
иш тугагач станокни тухтатиб к;уйиши лозим.
Иш вақтида к,уйидагилар к;атъий ман этилади:
патронни қул билан тухтатиш;
деталлар, асбоб ва бошк;а нарсаларни станокка қуйиш;
тезликлар ёки суришлар к^утисини ишлаб турганда алмаштириш.

Электр токининг инсон организмига таъсири.
Электр токи урганда киши организмида бир канча мураккаб ўзгаришлар содир булади, жумладан, киши хушидан кетиши, нафас ололмай колиши, упка кафаси огриши ва асаб системаси ёмонлашуви мумкин. Одамни катта кучланишдаги ток урганда ион таркиби бўзилиб, тери жизганак булиши хам мумкин. Киши танасининг токни таъсирига қаршилиги токнинг турига (ўзгарувчан ва ўзгармас), ўзгарувчан токнинг тегиб турган кисмига, организмдаги токнинг утиш йўлига боглик. Одам организми учун ўзгармас ва ўзгарувчан ток бир хилда хавфли, аммо ўзгарувчан ток 3-5 марта хавфлирок ўзгармасга нисбатан. 0,05 А ток организм учун хавфли 0,1 А эса халоқатлидир. Электр токи уришининг 80% ни 1000 В гача булган кучланишли электр жихозлар билан ишлашда электр хавфсизлигига риоя килмаслик окибатида руй беради.
Ток уришининг 4 хил тури булади:
I – ток урган киши хушидан кетмайди, аммо организм бушашади.
II – хушидан кетади, аммо юраги уришдан тухтамайди, нафас олиб туради
III – хушидан кетади, юрак фаолиятига таъсир килади ёки нафас олмайди.
IV – Клиник ўлим.

Электр токидан сақланиш ва шахсий ҳимоя чоралари.
Корхонадаги электр ёрдамида ишлатиладиган машина ва механизмлар, электр жихозлари, трансформаторлар, прожекторлар, металлдан тайёрланган вагон-уйчалар, хаммаси ерга уланиши лозим. Ерга улангичларнинг қаршилиги МС-08 ёки М-416 ва М-417 маркали асбоблари билан текшириш мумкин. Текшириш натижасига кура акт тўзилиб, килинган ишлар хужжатлаштирилади. Электр асбоблари билан ишлаётган ишчи албатта резинали кулкоп ҳамда диэлектрик калиш кийиб олиши зарур. Барча электр жихозлари ва электр токи таъсир этиши мумкин булган жойларга огохлантирувчи белгилар куйилади.
Электр токидан ҳимоя қилиш воситалари.
Электр токидан ҳимоя киладиган воситалар асосий ва кушимча воситаларига булинади:
Асосий воситаларга: 1000 В дан ортик кучланишли электр мосламаларга хизмат кўрсатишда фойдаланадиган изоляцияли штангалар, ток улчовчи клешлар, нарвонлар, майдонча, ушлагичлар, 1000 в гача булганларга хизмат киладиган дастлабки асбоблар: отвёрка, омбир ва тишлагичлар, диэлектрик кулкоплар ҳамда изоляцияланган клешлар.
Кушимча воситалари: диэлектрик этиклар, калишлар, изоляцияланган такликлар ва диэлектрик ташамалар киради. Булардан ташқари юқорида ишлаётганда монтёр белбоғлари, боғичли монтёр ковуши, муҳофаза арконлари киради.
(135225 кг 5 минут).
Электр токи урган кишига биринчи ёрдам кўрсатиш.
Электр токи урган кишини зудлик билан ток таъсиридан куткариб, унга ўз вактида 1-медицина ёрдами кўрсатилади. Ток урган кишининг ток таъсиридан тезрок куткариш учун дархол токни манбадан учириш керак. Бунинг иложи булмаса шикастланган кишини ток утаётган симдан ажратиб, холирок жойга олиб борилади. Ток урган кишини токнинг таъсиридан куткариб олингач, у хушида булса, текисрок ерга охиста ёткизиб тоза хаво билан таъминлаш ва то врач келгунча уни тинч куйиш керак. Агар ток урган киши бехуш булса, врач келгунча сунъий нафас олдирилади ва юраги массаж килинади. Сунъий нафас олдираётганда жарохатланган киши зах ерда, бетон полда ётмаслиги, унинг остига бирон-бир материал тушалиши зарур. Совук пайтларда ток урган кишини иссикрок ураш, бадани совиётган булса, иситиш керак. Бу каби ёрдам кўрсатиш усулларини ишлаб чикишда ишлаётган хар бир киши билиши ва уддалаши лозим.
Ёнғинни олдини олишга каратилган чора-тадбирлар.
Ёнғинлар саноат корхоналари, халк хужалигининг хамма тармоклари, кишлок хужалиги ва турар жой массивларида юз бериши мумкин булган, етказадиган зарари жихатдан табиий офатларга тенглашиши мумкин булган ходиса хисобланади. Ёнғинлар катта моддий зарар келтириши билан бирга огир бахтсиз ходисалар захарланиш, куйиш ҳамда кишилар ҳаётини олиб кетган холлар куплаб учрайди.
Шунинг учун хам Ёнғинга қарши барча фукароларнинг умумий бурчи хисобланади ва бу ишлар давлат микиёсида амалга оширилади.
Умуман Ёнғин чикмаслигини таъминлаш, Ёнғин чиккан такдирда хам унинг ривожланиб, таркалиб кетмаслиги чора-тадбирларини куриш, биринчидан моддий бойликларни саклаб колишга каратилган чора-тадбирлар булса, иккинчи томондан эса, инсон саломатлиги ва унинг ҳаётини саклаб колиш чора-тадбирлари амалга оширилиши, бу масалалар ҳаёт фаолияти хавфсизлигининг таркибий кисми эканлигидан далолат беради.
Бизнинг вазифамиз Ёнғин хакида асосий тушунчалар бериш билан бирга, унга қарши самарали кураш олиб бориш, Ёнғинни учиришда кулланиладиган бирламчи воситалар, ҳамда Ёнғинга қарши кулланиладиган хар хил тадбирлар билан талабаларни таништиришга каратилган.

Ёнғинга қарши кураш хизматини ташкил қилиш.
Саноат корхоналарида Ёнғинга қарши ишларини шу корхоналарнинг Ёнғинга хавфлилик даражасига караб, корхона маъмурияти белгилайди. Агар саноат корхонаси Ёнғинга хавфли булса, унда Ёнғинга қарши кураш бўлими ташкил килинади. Бундай бўлим ўзининг махсус Ёнғинга қарши командаларини ташкил килади.
Агар саноат корхонасининг Ёнғинга хавфлилик даражаси паст булса, унда Ёнғиндан муҳофаза қилиш ишларининг асосий йуналиши Ёнғин чикмаслигини ва чиккан такдирда хам катталашиб кетмаслигини таъминлашга каратилган эхтиёт чора-тадбирлари хисобланади.
Хозирги вактда давлат Ёнғинга қарши кураш назоратини, ички ишлар вазирлигининг Ёнғиндан муҳофаза қилиш бош бошкармаси амалга оширади.
Унинг асосий вазифаси саноат корхоналарида Ёнғин ва портлашга олиб келадиган сабабларни йукотишга каратилган ташкилий ва техник чора-тадбирларни ишлаб чикиш ва уларни амалга оширишдан иборат. Бу ишларни Ёнғинга қарши кураш инспекторлари амалга оширади. Улар хохлаган вактда саноат корхоналарини, омборларни бино ва курилмаларни кўздан кечириши, хохлаган саноат корхонаси ёки айрим шахслардан Ёнғин хавфсизлигига таалукли хужжатлар ва маълумотларни талаб қилиши, биноларда Ёнғин булган такдирда уни тезда бартараф қилиш имкониятларини берадиган Ёнғинга қарши курашнинг бирламчи воситаларининг тайёрлигини ва шунингдек мажбурий карорлар, коида ва нормалар бажарилаётганлигини текшириши мумкин.
Давлат Ёнғинга қарши кураш назорати органлари Ёнғинга қарши курашнинг бирламчи воситалари ҳамда Ёнғинга қарши курашда керак буладиган асбоб-анжомларни нотўғри саклаган ва бошка максадларда фойдалангани учун саноат корхонаси рахбар ходимларига, цех бошликлари ва бошка жавобгар шахсларга жарима солиш ҳуқуқига эга.
Саноат корхонаси худудини зоналарга ажратиш.
Корхоналарни лойихалаш ва куриш жараёнида Ёнғинга қарши чора-тадбирлар белгиланади. Бу чора-тадбирлар саноат корхонаси бош режасига киритилади. Бу чора-тадбирларнинг энг мухимларидан бири саноат корхонаси комплексларини ва биноларини бир-бирига бажариладиган иши ва Ёнғинга хавфлилигини хисобга олган холда жойлаштиришдир. Бунда ута Ёнғинга хавфли комплекслар албатта территориянинг шамол йуналишига карама-қарши томонда жойлаштириш тавсия этилади.
Саноат корхоналарини зоналаштиришда, корхона жойлашган жойнинг баланд пастлиги, шамолнинг асосий йуналиш ва кучи хисобга олинади. Бунда енгил алангаланувчи суюкликларни жойлаштирганда уларни худуднинг куйирок участкаларига жойлаштириш тавсия этилади. Чунки акс холда Ёнғин булган такдирда енгил алангаланувчи суюклик паст булган томонга окиб, аланганинг умуман хамма майдонларга таркалиб кетиш имкониятини яратади.
Саноат корхоналарини иситиш воситалари, козон курилмалари одатда очик аланга ёрдамида ишлатилади ва улардан чикиши мумкин булган учкунлар Ёнғин хавфини тугдирувчи асосий воситалардан бири хисобланади. Шунинг учун хам бундай воситалар шамол йуналишига карама-қарши томонда енгил алангаланувчи суюкликлар ва суюлтирилган ва сикилган газларни жойлашини хисобга олган холда жойлаштирилади.
Ёнғин хавфсизлигини таъминлашда завод худудидаги автомобил харакатланиш йўлларини тўғри таъминлаш катта ахамиятга эга. Чунки Ёнғин вактида ут учириш машинаси хеч кандай тусиксиз исталган жойгача бора олиши мухимдир. Шунингдек корхона худудидаги Ёнғинга қарши депони жойлаштириш хам мухим ахамиятга эгадир.
Саноат корхонасининг бир томонидан кириш йўли албатта умумий фойдаланиш учун мулжалланган кучага чикадиган булиши керак.
Эвакуация йўллари.
Хар бир саноат корхонаси учун мулжалланган бино лойихаланаётган вактда албатта Ёнғин булган такдирди кишиларни у ердан ўз вактида чикариб юбориш имкониятини яратадиган эвакуация йўллари билан таъминланади. Эвакуация йўллари хар кандай саноат корхонаси учун албатта энг камида 2 та булиши керак. Ёнғин булган такдирда ишчилар саноат корхонаси хонасидан энг киска йўл орқали маълум белгиланган вакт ичида чикиб кетишлари зарур.
СНиП II-2-95 га асосан саноат корхоналаридан ташкарига чикиб кетиш йўллари, коридорлари ва каватларидан тушиш йўллари хисоблаб чикилади. Эвакуация йўлларининг эни 1м дан, эшикларнинг эни 0,8 буйи 2 м дан кам булмаслиги керак. Эвакуация йўллари булган коридорлар, зинапоялар одамлар сонига караб хисобланади.
Эвакуация йўлларининг хисоби, шу жойдаги умумий ишчиларнинг чикиб кетиши учун керак буладиган вактни белгилаш билан амалга оширилади.
Ёнғин булган такдирда хоналардаги тутунни чикариб юбориш воситалари.
Маълумки Ёнғин булган вактда ундан хосил буладиган тутун нихоятда катта хажмни ташкил килади. Шуни айтиш керакки Ёнғиннинг инсон учун энг зарарли омили хам мана шу тутун таъсиридан бугилиши ва захарланиш айникса купрок учрайди. Тутуннинг таркалиши ва бугувчи таъсири натижасида бинодаги одамларни эвакуация қилиш кийинлашади ва алангаланаётган ерга етиб боришнинг кийинлашиши утни учиришда кийинчиликлар тугдиради. Тутун айникса куп каватли биноларда куплаб кийинчиликлар тугдиради.
Енгил кулайдиган деворлар конструкциялари олдиндан хисоблаб урнатилган булади ва Ёнғин натижасида хосил булган газлар босими хавфли вазият вужудга келтирса, бу конструкциялар кулаб, бинонинг асосий конструкцияларига зарар етказмасликни таъминлайди. Енгил куловчи конструкциялар асосан бинонинг ташкарига чикиб турган деворларига ёки тусикларига урнатилган булади. Булар босим, маълум микдордан ошиб кетганда бу газларни чикариб юбориш имкониятини беради. Бундан ташкари босим ошиб кетганда очилиб кетиши мумкин булган панел клапанлардан хам фойдаланилади.


Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish