Mundarij a kirish

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati…....………………………………..............
Ilovalar.....................................................................................................................

KIRISH
Muammoning dolzarbligi: O’zbekiston Respublikasining ijtimoiy-siyosiy mustaqillikka erishganligiga o‘ttiz yildan oshdi. Kishilik jamiyati tarixi uchun bu nisbatan qisqa vaqt hisoblansa-da, bu davrda Respublika ijtimoiy hayotining barcha sohalarida tub o’zgarishlar yuz berdi. Jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy sohalarida qaror topgan munosabat mazmuni o’zgarib, yangicha qarashlar shakllandi. Iqtisodiy ishlab chiqarish jarayonida rivojlangan bozor munosabatlari ustuvor o’rin egallayotgan bo’lsa, madaniy sohada milliy va umuminsoniy qadriyatlar uyg’unligiga erishish – ijtimoiy taraqqiyotni ta’minlovchi asosiy omillardan biri sifatida e’tirof etilmoqda. Jamiyat hayotining ijtimoiy-siyosiy sohasida olib borilayotgan harakat davlat va jamiyat qurilishining umumiy mohiyatini ifodalaydi.
Yosh avlodni erkin, demokratik va insonparvarlik ruhida tarbiyalash, ularni komil inson ruhida o‘stirish va ularning huquq va erkinliklarini himoya qilish va ta’minlab berish fuqarolik jamiyatiga asoslangan demokratik, huquqiy davlatni qurishni o‘z oldiga maqsad qilib olgan har bir jamiyat uchun juda ham muhim va dolzarb ahamiyat kasb etadi. Barcha demokratik davlatlar kabi, mazkur masala, ya’ni yosh avlodni tarbiyalash, aholida esa bola huquqlari sohasidagi huquqiy madaniyatni shakllantirish masalasi, O‘zbekiston uchun ham muhim va dolzarb masala hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi yosh mustaqil davlat bo‘lib, aholisining 40%ni 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar tashkil etadi, 64%ni esa – 30 yoshgacha bo‘lgan yoshlar.
Yoshlik oʻzining olijanob tashabbusi, sofdillikka, adolatga intilishi bilan taraqqiyotning buyuk kuchlaridan birini tashkil qiladi. Yoshlik, bu – orzu, ishonch, kelajakka tuzilgan ulkan rejalar va istiqbolning boshlanishidir. Agar yoshlik orzusi boʻlmaganda inson hayoti bir nuqtada toʻxtab qolgan boʻlardi.
Yoshlik shu narsa bilan baxtiyorki, uning kelajagi bor. Yoshlik paytida shunday ulugʻ fikrlar tugʻiladiki, bu fikrlar kelajakda insonni koʻklarga koʻtaradi. Demak, yoshlikni asrash, uning har bir soniyasining qadriga yetish lozim. Ammo “Yoshlik – beboshlik” deya nojoʻya harakatlarga qoʻl urib, jinoyat koʻchasiga kirib ketayotgan yoshlar afsuski, bugun uchrab turibdi. Soʻnggi paytlarda jinoyatchilik va huquqbuzarlik holatlarining aksariyati ham yoshlar oʻrtasida kuzatilayotgani achchiq haqiqat.
Birgina joriy yilning oʻtgan yetti oyida respublika boʻyicha yoshlar tomonidan 5 914 ta jinoyat sodir etilgan. Achinarli jihati, ular tomonidan sodir etilgan jinoyatlar oʻtgan yilning mos davriga nisbatan 30 foizga oshgan. Shu vaqt mobaynida 464 nafar voyaga yetmagan shaxslar tomonidan 401 ta jinoyat sodir etilgan boʻlib, bu oʻtgan yilning mos davriga nisbatan 36,4 foiz koʻpdir.
Albatta, bu raqamlar, koʻrsatkichlar huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish, ularni sodir etish sabablari va shart-sharoitlarini chuqur tahlil qilish, aniqlash va bartaraf etish boʻyicha samarali chora-tadbirlar koʻrishni taqozo etadi.