Multimediya

Multimediya
Multimediyalar sirasiga tasvirlar, musiqa, ovoz, videolar, yozuvlar, filmlar, animatsiyalar kiradi. Web-sahifalarda turli xil formatdagi multimediya elementlari mavjud.
Dastlabki brauzerlar faqat matnni qo’llab-quvvatlagan, bitta rangdagi bitta shrift bilan cheklangan.
Keyinchalik ranglar, shriftlar, tasvirlar va multimediyalarni qo’llab-quvvatlaydigan brauzerlar paydo bo’ldi.
Multimediya elementlari ( masalan, audio yoki video) media fayllarda saqlanadi. Multimediya fayllari formatlari turli kengaytmalarga ega: .wav, .mp3, .mp4, .mpg, .wmv va .avi.
Tasvirlarni web-sahifaga joylashtirish juda oddiy. Buning uchun elementi kerak bo’ladi. Shuni tushunish kerakki, rasm sahifaga joylashtirilmaydi, balki rasmga sahifadan turib murojaat (rasmga yo’l) ko’rsatiladi. Rasm fayli esa kompyuterning qattiq diskida yoki tarmoqda joylashgan bo’lishi mumkin.
Tarmoqda tasvirlarning asosan JPEG (Joint Phorographic Experts Group «Dji-peg» deb o’qiladi), GIF (Graphics Interchange Format «gif» deb o’qiladi) va PNG (Portable Network Graphics) kabi formatlari qo’llaniladi. Bundan tashqari PCX, TIFF va PICT kabi formatlar ham internetda uchraydi. Agar foydalanuvchida boshqa formatdagi tasvirlar bo’lib, uni web-sahifaga joylashtirmoqchi bo’lsa, u holda uni yuqoridagi formatlardan birida ifodalab olishi maqsadga muvofiqdir.
Web-sahifa uchun tasvirni qo’yayotganda quyidagi qoidalarga e'tibor berish lozim: birinchidan, tasvir o’z joyida qo’llanilishi kerak; ikkinchidan, tasvir faylini yuklash ko’p vaqtni olmasligi kerak.
Tasvirlar, jadvallar, grafiklar web-sahifani bezaydi, uning ko’rinishi va informativlik xususiyatini oshiradi. Faqat matndan iborat Web-sahifa foydalanuvchini zeriktirib qo’yishi mumkin.
Web-sahifaga tasvirlarni qoyish oddiy vazifa. Murakkabi, yaxshi tasvirni hosil qilish hisoblanadi. U ko’plab xususiyatlarga ega bo’lishi lozim: qiziqarli, foydali, o’ziga tortuvchi va juda ham katta hajmli bo’lmasligi lozim. Tasvirlarni yaratishing ba'zi bir qoidalari:

Tasvirlar va grafikalar berilayotgan informatsiyaga tegishli bo’lishi lozim. Sahifaning o’lchamini oshirish uchungina tasvirlarni qo’yish kerakmas. Foydalanuvchilar Internetdan ma'lumot qidiradi va faqat keraklisini o’qiydi, sizning yaxshi ko’rgan rasmingizni ko’rish u uchun qiziq emas.

Tasvirlar tez yuklanishi kerak, bu yutuqqa olib keladi. Buning uchun esa fayl katta xajmda bo’lmasligi kerak. Shuning uchun sahifani rasmlar bilan «to’ldirib» tashlamaslik kerak.
Oxirgi yillarda ishlab chiqarilayotgan yuqori sifatli raqamli fotoapparatlar xizmatidan foydalaning. Bu sizga kerakli format va o’lchamni tanlashda qulaylik tug’diradi.
Agar siz sahifangizga tasvir qo’yishga qaror qilgan bo’lsangiz tasvirlarni yaratishga mo’ljallangan grafik muxarrirlar xizmatidan foydalanishingiz mumkin. Ular: Paint Shop Pro, Graphic Converter, Adobe Photoshop, Adobe Image Ready, Corel Draw, Corel Xara …
Grafik ob'ektlar yuqorida aytib o’tganimizdek Web sahifani bezashda juda muhim o’rin tutadi. Grafik ob'ekt deganda biz har xil tipdagi rasmlar, fotorasmlar, tovushli fayllar va videokliplarni tushinishimiz kerak. Brauzer GIF, JPEG va PNG formatdagi grafik fayllarni tasvirlaydi. GIF formatidagi fayllar animatsion tasvirlarni yaratish imkonini beradi. JPEG fayllar fototasvirlarni saqlash uchun ishlatiladi. PNG formati esa tasvirning yuqori sifati va grafik faylning kichik hajmda bo’lishini ta'minlaydi. Web sahifada grafik fayllarni tasvirlash uchun tegi o’zining bir qancha parametrlari bilan qo’llaniladi. Bu teg o’zining yopiluvchi tegigi ega emas, ya'ni biror soha uchun emas balki ko’rsatilgan joyga grafik ob'ekt joylashtirilishini bildiradi. tegining asosiy va majburiy parametrlaridan biri src parametridir. Bu parametr qiymati sifatida tasvirlanishi kerak bo’lgan ob'ekt manzili yoki aniqroq qilib aytganda uning URL manzili ko’rsatiladi.
Masalan: Web sahifaning HTML fayllari joylashgan IMAGES papkasi o’zining grafik fayllari bilan joylashgan bo’lsa bu papkadagi rasm1.gif faylini tasvirlash uchun quyidagi yozuvni yozishimiz kerak: