Мукаддима


Гулнинг формуласи ва диаграммаси



Download 0,82 Mb.
bet84/100
Sana14.06.2022
Hajmi0,82 Mb.
#668000
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   100
Bog'liq
Botanika Mustafayev 2010

Гулнинг формуласи ва диаграммаси.
М ахсус формула ва диаграмма ёрдамида гулнинг тасвирини бериш мумкин. Ботаникада гулнинг тасвирини бериш учун кулланиладиган белгилар уз символларига эга. Бу белгилар ёки символлар ёрдамида гулнинг актиноморфлиги, ёки зигоморфлиги, гул органларининг узига хос тузилиш хусусияти ва сони, уларнинг гулда жойлашиш тартиби ва бошкаларни изохлаш мумкин. Куйида гулнинг органлари, сони ва жойлашишини изохлаш учун кулланиладиган белгиларни келтирамиз: юлдузча  ёки айлана + ичидаги мусбат белги “+” гулнинг актинморфлик белгиси. Ук /стрелка/ ёки икки томонда нуктаси булган вертикал чизикдан “%” гулнинг зигоморф лилин белгиси,
- бир уйли чангчи гул;

Р /perigonium/ - гул кургони ёки гул катламлари;
Са /Calyx/ - косача;
Со /Сorolla/ - гултожи;
А /Anroeceum/ - андроцей /чангчи/
G/ynoeceum/ генtцей уругчи;
Гул органларининг сони хар бир орган белгисининг ёнига куйилади. Агар борди-ю, гул органлари бирлашган ёки туташган булса, кавс ичида уларнинг сони ёзиб куйилади. Гул тугунчаси остки булганда унинг сонини курсатадиган белги устига чизик, агар устки булганда унинг остига чизик куйилади. Гул органлари 12 дан ортик булса, гулнинг шу аъзосига  белгиси куйилади. Масалан, олхури гули тугри,  икки жинсли , косача гули бешта Са5, тожгули Со5 чангчиси чексиз А , уругчиси битта устки G1 шу тарика гулнинг формуласи курсатиладиган булса, у куйидагича  Са5Со5АG1 булади ёки пиёз гулнинг гули тугри (актиноморф) , икки жинсли гул кургони, оддий, уч аъзоли Р3+3 ,чангчиси олтита, икки катор жойлашган. А3+3, уругчиси учта мева баргдан ташкил топган, устки G(3). Шундай килиб, пиёз гулнинг формуласи  Р3+3А3+3G(3) ёзилади ёки бугдойнинг гули зигоморф /нотугри/, гул кургони оддий икки аъзоли Р2чангчиси 3 уругчиси битта устки G1 шундай килиб бугдой гулининг формуласи
Р 2А3G1 ,булади. Бодрингнинг гули бир жинсли, шу сабабли уларнинг чангчи ва уругчи гуллари алохида-алохида килиб куйидагича ёзилади:
 Са5Co5A5 чангчи гул формуласи;  Са(5)Со(5)G(5) –уругчи гул формуласи гул органларини олиниши уларни туташлигини билдиради. Гулнинг диаграммаси, гулнинг тузилиши ва унинг органларини бири-бирига нисбатан жойлашиши тугрисида аник тушунча беради. Гул формуласида эса гулнинг бир-бирига нисбатан жойлашиши ифода килиб, гулнинг гул уки, гул аъзолари хамда гул хосил булган новда проекцияси хисобланади. Гул диаграммаси очилиш олдида булган гул куртакларнинг кесимига караб тузилади.

Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   100




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish