“muhimlik va auditorlik tavakkalchiligi”

“MUHIMLIK VA AUDITORLIK TAVAKKALCHILIGI”

By;Yo’ldoshev Behruz

Reja;

• 1.Auditda muhimlilik tushunchasi
• 2. Muhimlilik amal qilish sohasi
• 3Auditda muhimlilik qoidalari, maqsadi va vazifalari

Auditda muhimlilik tushunchasi

• Auditda xo‘jalik yurituvchi subyekt moliyaviy hisobotining ishonchliligiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadigan holatlar muhim holatlar deb tan olinadi.
• Barcha muhim munosabatlarda moliyaviy hisobotning ishonchliligi deganda, moliyaviy hisobot ko‘rsatkichlari aniqligining shunday bir darajasi tushuniladiki, bunda ushbu hisobotdan malakali foydalanuvchi bu asosida to‘g‘ri xulosalar chiqarishga va to‘g‘ri qarorlar qabul qilishga qodir bo‘ladi. Axborotning muhimliligi — bu uning xususiyati bo‘lib, u mazkur axborotdan oqilona foydalanuvchining qarorlariga ta’sir ko‘rsatish imkoniyatiga ega bo‘ladi.

Auditda muhimlilik tushunchasi

• Muhimlilik darajasi deganda, moliyaviy hisobot buzilishining chegaraviy belgisi tushuniladi, undan boshlab ushbu hisobotning malakali foydalanuvchisi uning asosida to‘g‘ri xulosalar chiqarish va to‘g‘ri qarorlar qabul qilishga qodir bo‘lmay qoladi.
• Auditor quyidagi holatlarda muhimlilikni ko‘rib chiqishi kerak:
• auditorlik tartib-taomillarining tabiati, vaqti va batafsilligini belgilashda;
• buzilishlar ta’sirini baholashda.

Auditda muhimlilik tushunchasi

• Muhimlilik darajasining mutlaq ahamiyatini aniqlaganda, auditor xo‘jalik yurituvchi subyektning audit qilinadigan hisobotining ishonchliligini tavsiflaydigan eng muhim ko‘rsatkichlarni asos sifatida qabul qilishi kerak, bundan keyin ular moliyaviy hisobotning bazaviy ko‘rsatkichlari deb nomlanadigan xisobotni ishonchligini tavsiflaydigan eng muxim ko‘rsatkichlarni asos sifatida qabul qilishi kerak.

Muhimlilik amal qilish sohasi

• Mazkur standartning talablari rasmiy auditorlik xulosasini tayyorlashni nazarda tutadigan auditni amalga oshirish paytida barcha auditorlik tashkilotlari uchun majburiy hisoblanadi, bundan ular tavsiya tusida ekanligi bevosita ko‘rsatilgan qoidalar mustasno.

• Mazkur standart talablari, tekshiruv natijalari asosida rasmiy auditorlik xulosasi tayyorlashni ko‘zda tutmaydigan auditning amalga oshirilishida, shuningdek, auditga turdosh xizmatlar ko‘rsatilishida tavsiyaviy tusga ega bo‘ladi. Aniq topshiriqni bajarish chog‘ida mazkur standartning majburiy talablaridan chetga chiqilgan hollarda auditorlik tashkiloti buni o‘zining ish hujjatlarida hamda audit yoki unga turdosh xizmatlarga buyurtma bergan xo‘jalik yurituvchi subyekt rahbariyatiga beriladigan yozma hisobotda majburiy tartibda ko‘rsatib o‘tishi lozim.

Auditda muhimlilik qoidalari

• Mazkur standart O‘zbekiston Respublikasining “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi Qonuni, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 10-iyundagi 296-son “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlis XIV sessiyasida qilgan ma’ruzasida bayon etilgan asosiy qoidalarni amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori asosida ishlab chiqilgan va O‘zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatini normativ tartibga solish elementi hisoblanadi.

Audit muhililik maqsadi va vazifalari

• Mazkur standartning maqsadi xo‘jalik yurituvchi subyektni auditdan o‘tkazish davomida yuzaga keladigan, auditdagi muhimlilik darajasini baholash masalalari bo‘yicha auditorlik tashkilotining harakatlarini belgilash hisoblanadi.
• Standartning vazifalari quyidagilar hisoblanadi:
• 1. Auditda muhimlilik darajasi tushunchasini aniqlash va uni hisoblash tartibi.
• 2. Auditda risk tushunchasini va uning asosiy tarkibiy qismlarini aniqlash.
• 3. Auditorlik tashkilotlari ushbu tushunchalarni auditni amalga oshirish davomida foydalanib, rioya qilishlari shart bo‘lgan yagona talablarni shakllantirish.

O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 1999-yil 3-sentabrda 813-son bilan davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan

• Mazkur standart O‘zbekiston Respublikasi moliya vazirining 2021-yil 2-iyuldagi 43-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan qabul qilingan ayrim idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarni o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi buyrug‘iga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.

E’tiboringiz uchun rahmat