Muhandislik grafikasi

1.7. To‘g‘ri chiziqning izlari

Umumiy vaziyatda joylashgan to‘g‘ri chiziq barcha proeksiyalar tekisliklari bilan kesishadi. To‘g‘ri chiziqning proeksiyalar tekisliklari bilan kesishgan nuqtalariga to‘g‘ri chiziqning izlari deyiladi. l to‘g‘ri chiziqning П₁ tekislik bilan kesishgan N=N₁ nuqtasi to‘g‘ri chiziqning gorizontal izi, П₂ tekislik bilan kesishgan M=M₂ nuqtasi eca uning frontal izi deyiladi (1.17,a-shakl).

l to‘g‘ri chiziqning gorizontal izini yasash quyidagicha amalga oshiriladi (1.17,b-shakl):

• 
  to‘g‘ri chiziqning l₂ frontal proeksiyasini Ox o‘qi bilan kesishguncha davom ettirib, N₂= l₂Ox nuqtani aniqlanadi;
  
• 
  N₂ nuqtadan Ox o‘qiga perpendikulyar qilib bog‘lovchi chiziq o‘tkaziladi. U l₁ to‘g‘ri chiziq bilan kesishib to‘g‘ri chiziqning N₁ gorizontal izini beradi.
  

l to‘g‘ri chiziqning frontal izini aniqlash ham xuddi yuqoridagidek amalga oshiriladi. To‘g‘ri chiziqning gorizontal l₁ proeksiyasini Ox o‘qi bilan kesishguncha davom ettiriladi va M₁=l₁Ox nuqta aniqlanadi. M₁ nuqtadan Ox o‘qiga perpendikulyar qilib proeksiyalarni bog‘lovchi chiziq o‘tkaziladi. U l₂ to‘g‘ri chiziqning davomi bilan kesishib, M₂ nuqta l to‘g‘ri chiziqning frontal izi bo‘ladi.



a) b)

1.17-shakl