14.7.2.Daryolarning geologik ishi
Ko’p aholi yashaydigan punktlar, sanoat markazlari, qishloq xo’jalik
maydonlari daryo vodiylariga joylashgan. Daryo geologik nuqtai nazardan uch
qismdan iborat bo’ladi; yuqori, o’rta, va quyi oqim. Daryolarning suv oqadigan
joyi o’zan deb ataladi.
Issiq kunlar boshlanishi bilan tog’lardagi qor va muzlar erishi va
bahordagi yog’ingarchilik ko’pligi tufayli suv sathi ko’tariladi, ba’zan
qirg’oqlarga chiqib ketadi, ularni yemiradi. Daryo boshlanish qismidagi tog’
jinslarini yuvib kelib, o’z yo’lida o’rta yoki quyi qismlarida ularni yotqizadi,
natijada allyuvial yotqiziqlar hosil bo’ladi, buni akkumulyatsiya jarayoni
deyiladi.
Allyuvial yotqiziqlarni tashkil qilgan jinslar donalari saralangan, silliq-
langan bo’ladi. Daryo suvlari o’zan tubi va yonlarini to’xtovsiz yemiradi. Bunga
Do'stlaringiz bilan baham: |