Muhandislik -geologik tadqiqotlar

 
14.10. Cho’kish  xodisasi 
Tashqi  kuch  yoki  o’z  og’irligi  ta’sirida  zo’riqish  holatidagi  gruntning,  
qo’shimcha  omillari  tufayli  kelib  chiqadigan  qo’shimcha  deformatsiyalari  –  
cho’kish deb ataladi. 
Cho’kuvchan  gruntlarga  quyidagilar  kiradi:  Lyoss  va  lyossimon  jinslar, 
(namlanganda  cho’kadi),  muzlagan  gruntlar  (eriganda  cho’kadi),  qumli,  suvga 

---

119 
 
to’yingan  bo’shok  gruntlar  (harakatga  kelganda  cho’kadi).  Lyoss  va    lyossimon 
gruntlar cho’kish xususiyatiga ko’ra 4 ta turga bo’linadi: 
1.Namlanish  natijasida  o’z  og’irligi  ta’sirida  cho’kadigan  lyoss  va  
lyossimon  jinslar,  O’rta  Osiyoda  ko’p  tarqalgan.  F.O.Mavlonov,  P.M.Karpov    va 
A.I. Islomov ma’lumotlariga    ko’ra, ularning  cho’kish darajasi  2,5-3,0 m   gacha 
boradi; 
2.Namlanish    natijasida  o’z  og’irligi  va  ustiga  qurilgan  bino  bosimi   
ta’sirida kuchli cho’kadigan jinslar. Bino og’irligi ta’sirida  qo’shimcha   cho’kish 
hosil bo’ladi (14.11-rasm);