Muhammad Yusuf shig’armalarinda watan teması.
Joba :
I. Kirisiw:
Qálemi kewili menen sáykes shayır.
II. Tiykarǵı bólim:
a) Jurt muhabbatın ózgeshe sesler uyǵınlıǵı hám tákirarlanmas qosıqtıń bir qatarılarda tariflagan shayır poeziyaına bir názer.
b) watan mehridan yaralgan sortolar.
c) Ǵárezsizlikten yoshlangan dóretiwshi dóretpelerinde shúkirlik maqtanısh - maqtanısh sezimleri tarannumi.
III. Juwmaq :
Muhammad Yusuf poeziyası ózbek xalqi mentalitetini ashıp beretuǵın poeziya bolıp tabıladı.
Góne tal besikten baslanǵan álem,
Saǵan tiykarsız talaplar etpey súyemen.
Bir kúni singlim dep,
Bir kúni onam -
watan,
Kimligingni bilmay súyemen.
( Muhammad Yusuf)
Shayır, jazıwshı - ulıwma dóretiwshiler oy hayollari, końil haqıyqatların óz dóretiwshilik na'munalarida ańlatpa eta alıw múmkinshiligine iye bolǵan, alla názeri túsken uqıp iyeleri bolıp tabıladı. Yaǵnıy kewilindegi sezim - sezimleri, keshinmalarini hesh qanday zorıǵıwlarsız tiline jo ete alǵan, qáleminde ańlatpa eta alǵan insanǵana haqıyqıy dóretiwshi esaplanadi. Bunday dóretiwshilerdiń dóretpeleri insannıń eń ashıq mákanı - kewilden shıqqanlıǵı ushın óz ihlosmandlarini tez tabadı hám júreklerde máńgi jasaydı.
Biz xalqımız ardoqlagan shayır Muhammad Yusuf ijodini joqarıdaǵı pikirlerge eń joqarı na'muna retinde alıwımız múmkin. Zero, shayır qálemi kewili menen sáykes dóretiwshi edi. Ol neiki jazsa kewilden jazar, hár qanday artıqsha teńewlersiz ańlatpa etar edi. Sol sebep de uninh qosıqları kirip barmaǵan xonodon, sortolarini tıńlamaǵan insan tabilǵan zatydı.
Keń kıtapxan hám xalqımız arasında Muhammad Yusuf poeziyaına salıstırǵanda “ oqıw hám túsiniw ańsat, ápiwayı hám shın júrekten jazılǵan” degen pikirler kóp bar aytıladı dar haqıyqat shayır qosıqları
ápiwayı hám tuwri oqıladı. “Biraq oǵan uqsatıp jazıp kórińshi? qo'llingizdan kelmeydi! Onıń ańsat jazılatuǵınǵa uqsap kórinetuǵın qosıqtıń bir qatarıları muhlislarini yig'latadi, kuldiradi óz qushaqına tartıp aladı”. Al bunıń siri nede edi? Bul sorawǵa qısqa etip shayır kewiliniń tozzaligi hám shın júrektenligi dep juwap beriw múmkin. Sebebi bunda dóretiwshilik qılıw ushın álbette úlken hám shın júrekten końil iyesi bolıwı kerek. Ózi kuylayotgan insanlardı xalqni hám watanın shın júrekten súye alıwı kerek.
Muhammad Yusuf poeziyasınıń bas teması miyir - muhabbat, muhabbat - sadıqlıq sıyaqlı insaniy sezimler jáne bul sezimlerdiń bas faktorı, gúl toji bolǵan watanǵa bolǵan sheksiz muhabbat hám sıylasıqtı jırlaw etiw esaplanadi. Shayır “Ishori dil” qosıqında sonday jazadı :
watan - júregimning álem panohi
Bul dúnya búkir bir jiydengning shoxi.
Kózim jası menen sug'orib gohi,
Kókirekimda o'stirgan gulday súyemen.
watan onı jırlaw etpegen, kuylamagan dóretiwshi tabılmasa kerek. Sebebi, dóretiwshi uchubn ózi tuwılıp ósińki mákanı - watanın jırlaw sıyaqlı zavqli hám sharfli baxıt bolmaydı. watan temasında jazılǵan dóretpelerdiń túpkilikli mánisi bir bolsada lekin olardıń hesh biri bir- birine uqsamaydı. Sol orında Muhammad Yusuf ijodida tiykarǵı orınlarda turıwshı watan temasındaǵı qosıqlar ózgeshe sesler uyǵınlıǵı hám tákirarlanmas qosıqtıń bir qatarılarda jo bolǵanlıǵı sebepli
jaqtı hám tásirli dewimiz múmkin. Yaǵnıy shayır lirikasida hesh kim oyda sawlelendiriw etpegen lekin sáykes keletuǵın teńewlerdi, uqsatishlarni kóremiz. Bunday uqsatıwlar basqa hesh bir dóretiwshi poeziyaında uchramasligini shayır dóretpelerdiń ayriqsha baddiy tili dewimiz múmkin. Mısalı, watan haqqında jazǵan shayırlardıń hesh biri ele watandı onaga, qarındasqa uqsatǵan emes yamasa watandıń tal besikten baslanıwın tek sol dóretiwshigine óz shıǵarmasında dáslepki bar qollaǵan. watandıń baǵ - rog'larini, solım awlaq jerlerin jırlaǵanlar ko'p bolıp tabıladı. Lekin hesh kim watandı “ júregimning qáwenderi” dep onıń “búkir bir jiydesiniń shoxi” ni kuylagan emes. hám yamasa “tilimdiń astında sortvot - zarimsan, sen meniń birden-bir payǵambarimsan” degen teńewlerin Muhammad Yusuf poeziyaidagina kóriwimiz múmkin.
Joqarıda aytıp otkenimizdek shayır watan haqqındaǵı qosıqlarınıń kóbisinde watandı onaga, qarındasqa hám opaga mengzadi. Mısalı, “watanim” qosıqında :
Shodon kúnim gúl otgan sen,
Sheshek gúl otgan izimga,
Nolon kúnim yupatgan sen,
Júzing basıp júzimga,
Singlim deymi,
Onam deymi,
Muńlasu - hamhonam deymi,
Aftaptan da óziń mehri,
Ilig'imsan watanım.
Darhaqiqt, balanıń dáslepki qádemin kórgen ana ushın bunnanda artıq quwanısh bolmaydı. Ana sıyaqlı watan da qushaǵında jasap atırǵan xalqiniń jetiskenliklerinen, shodon kúnlerinen sevinadi. Onıń jollarına gúl - ol maysalar tutadı. Apa - qarındas sıyaqlı ko'ngli gúńgirt waqıtlarda muńlasu - joldas boladı. Kórinip turıptı, olda, shayır ápiwayı turmıslıq waqıyalar tiykarında ájayıp uqsatıwlar hám tereń filosofiyalıq baqlawǵa iye bolǵan qosıqtıń bir qatarılar jaratqan.
Shayır watandı qanday súyiwin “Ishori dil” qosıqında sonday anıqlama beredi:
Shókseń, tur singlim dep,
Shashıń silayman.
So'ksang opam deyman,
Omiriń tileymen.
Sennen ranjimayman,
Kek etpeyman-
Qále xo'mray, qále jilmay,
Birdey súyemen.
Xalqımızda haqıyqıy er jigit anası hám apa - singlini qorǵawı, olarǵa tog'dek súyeniw bolıwı sıyaqlı hislatlar barder. Apa -
qarındas sıyaqlı watan da qorǵawǵa, tog'dek súyeniw bolatuǵın er jigitlerge tayanadi.
Shayır bul túsiniklerdi tereń ańlap, watandı qarındasqa hám opaga mengzagan bolsa ne ájep.
Shayır qosıqların analiz eter ekenbiz qosıqtıń bir qatarılar daǵı emotsionallikni tasirchanlikni júzege shıǵarıwda kórkem kórkem ónerler poetik sintaksis hám poetic fonekaning ornı úlken bolǵanlıǵına gúwa bólemiz. Onıń watan temasındaǵı qosıqlarında kórkem kórkem ónerlerden talmeh hám teńew, tazzoddan keń paydalanǵanligin kóriwimiz múmkin. Qolaversa, poetic sintaksis quralları bolǵan ritorik soraw, ritorik, aniteza, apostrafa epifara sıyaqlı túrlerinen paydalanıp ájayıp qosıqtıń bir qatarılar jaratqan. Mısalı, ózbek xalqiniń turmıs tárizin kórsetip beruvchu “ Qara quman qosıqında apostrafa kórkem óneri qosıqtıń emotsianalligini payda etken
Momom saǵan órt yoqqan,
Qara quman, qara quman.
Babamni da óziń boqqn,
Qara quman, qara quman.
Muhammad Yusuf ijodidan “Ózbekistan” qosıqı óziniń sezimiy boyawdorligi, ózine tartatuǵındorligi menen hám kóplegen insanlardıń watanǵa bolǵan sheksiz muhabbatın bildirip kelgenligi menen bólek orın tutadı. Atap aytqanda,
O, ata mákanım,
Onajon úlkem
Ózbekstan, janım tósay sayangga
Senday mehriban joq,
Seniń sıyaqlı kórkem,
Rimdi suw ayırǵıshmasman jońıshqa báyingga.
- Dep baslanıwshı bul qosıq satrma - qatar, bandma - bánt tasirchanligini asırıp baradı. Guwası bolǵanıńız siyaqlı birinshi bandda insaniyat civilizatsiyasınıń birinshi eń jaqsı ǵáziynesi bolǵan Rimdi óziniń keń jońıshqa poyasiga teń kórmegen shayır ekinshi bandda jurtınıń serjilo tábiyaatın jırlaw etip, “Qayga barsam suyab bastı tik tut dep, tawlarıń izimdan ergashib yurar” - dep kuylaydi.
Úshinshi bandda bolsa shayır bir ózbek perzenti retinde odan kórik - sán, dábdebe biyganalıǵın, onıń ushın shańaraǵı bag'ri barlıǵınan artiqmashliǵin quydagicha tariyplaydi:
Kórdim sulıwlardıń eń francuzlarin,
Yamasa menmenmen yamasa ápiwayı kasman men -
Parijdıń eń gózzal restaranlarin,
Bir tandıringga suw ayırǵıshmasman men.
Tórtinshi bandda jurtınan hesh qashan ko'ngil úzip ketolmasligini, sal uzoqlashsa názerden uyqı, dildan halovat qashıwına iqror boladı. Keyingi bandda bolsa... ..... Bildimki baridan ullıım óziń,
Bildimki, jaqinı sol topıraq maǵan
Báhárde bahmalda tuwılǵan qóziń,
Arab ohusidan azizroq maǵan -
- dep watanına bolǵan sheksiz muhabbatın, dúnyadaǵı barlıq baylıq watandıń bir qısım topıraǵınan áziz emesligin takidlab, aqırǵı bandda jurtına bolǵan muhabbatına túwel pikir aytadı :
Sen menen ótken hár kún bayram - bázim,
Sensiz bir az waqıt qalsam vaxmim keledi,
Seni bilgenlerge etemen tájim,
Seni bilmaslarga raxmim keledi.
Kórip ótkenimizdek Muhammad Yusuf ijodidagi watan temasındaǵı qosıqlar ózin tereńligi hám sesler uyǵınlıǵıraboligi menen ajralıp turadı. Bunday qosıqlar bolsa óz - ózinden, ápiwayı sózlerdiń ketma - ket sap tartıwınan júzege kelmeydi. Bálki, watanǵa bolǵan miyir - muhabbat mıywesi retinde kewilden to'kiladi. Shayır watanın namalar eken onı o'zligidan ajıratıp, diniy úgit taratıwshılıq menen kuylamadi. Yaǵnıy onıń tek ǵana jaqsı táreplerin kórip, awrıwlı noqatlarına qol silteb ketmadi. Onı barınsha sevdi, ardoqladi onı kóteriwge intildi. Zero, haqıyqıy watanparvarlik da usınday boladi. Haqıyqıy watanparvar insan ózi tuwılıp ósińki jaydı xalqini bar - yo'g'i menen sevadi. Bul haqqında Abdulla Oripov shayır sonday degen edi:
watanlar, watanlar meyli gullasin,
Baǵ unsin, máńgilik muzda da biraq,
Xalqim seni tek baylıqlarıń ushın,
Jaxsı kórgen perzent bolsa keshirme also,
Muhammad Yusuf poeziyaın kuzatsak “ watan bosaǵadan baslanadı” degen naqlning qanshelli ras ekenligine gúwa bólemiz.
Sebebi watan temasındaǵı qosıqlarınıń bası ózi tuwılıp ósińki Andijan voqasiga, Qawınshı awılına onıń ózine xoz úrp-ádet hám dástúrlerinege arnalǵan. Mısalı, “Nechun” qosıqı pikirimiz dálili bolıp tabıladı:
Nechun qulluq etpey Andijanǵa men,
Sol yurtda tuwıledim, sol yurtda o'sdim,
Eger dostım bolsa, bir ol dostım -
Nechun qulluq etpey Andijanǵa men!
Sol áziz topıraq bolıp tabıladı, sol áyyemgi qo'rg'on,
Dúnyaǵa Boburdek shohlarni bergen,
Aylaroyimlarning shashlarin úyren,
Nechun qulluq etpey Andijanǵa men.
Shayır ózi tuwılıp ósińki jayın namalar eken also “jergiliklichilikga” barmaydı. Bálki, Ózbekstan yaxa'lit bir watan bolsa Andijan onıń bir bólegi ekenligin aytıp otedi. Bul haqqında tómendegi qosıqtıń bir qatarılar keltiriledi:
Saylab jurt ajıratıw fe'limga jıraq,
Buxor minorlari ko'nglim etar taw,
Maǵan Samarqand da aziz bolıp tabıladı biraq,
Nechun qulluq etpey Andjonga men.
Keyingi qosıqtıń bir qatarında bolsa shayır ózi tuwılıp o'sgn orınnıń bir wákili ekanlgini, onıń ushın jonini da ayamasligini keltiredi:
Topıraǵı jánnet sıyaqlı qilguvchi g'amza,
Men sol yam - jasıl oypatlıqtan maysa.
Mıń janım sadag'a, bir jilmaysa,
Nechun qulluq etpey Andijanǵa men.
Shayırdıń “ Qara quyash” dástanı xalıq watan temasındaǵı dóretpeler arasında eń oyshańlıǵı, ashshı ruwxıy azap hám ármanlarǵa tolıqlıǵı menen ajralıp turadı. Sebebi bul dástan mustabit tuzim dáwirinde xalqımız basına túsken musibatlar xalıqtıń túp, uqıplı perzentleriniń xalıq dushpanı retinde joq etilgenligi, tiykarınan kim dushpan ekenligin bilmasdan, xalıq basına qara kún slogan “ vallamat” larni izzetlab kelgen ápiwayı xalqımızǵa ashınıw qabilida jazılǵan shıǵarma bolıp tabıladı. Qolaversa, bul dástanda shayır kewiliniń zalım tuzimga bolǵan sheksiz kóterilisi sawlelengen bolıp tabıladı. Dástandıń ásirese oxirga bántleri júregi uyg'oq oqıwshın yig'latmasdan, o'ylantirmasdan qoymaydı :
Tushumga kiredi Ílayıqiy babam:
Balam áqibetiń joq eken balam,
Bolsa eger meniń go'rimni tap, der,
Keli ashıq qalǵan kózimdi yop, der
Yamasa... Jatar alp qáwmetli batırlar qatar,
Akmallar,
Ílayıqlar,
Shokirlar jatar,
Jatar Fayzullolar,
Jatar Ahmadlar,
Quday raxmat etken, quday raxmatlar.
Muhammad Yusuf watanımız ǵárezsizlikke erisken shaqta eń quvongan, buday dárilomon kunar kelgenine shukirlikler aytqan insnlardan bo;lsa kerek. Zero, shayırdıń ijodi ǵárezsizlikke eriwilgach keń quloch yoydi, dawısı barilla shalınadı. Dilida qatıp qalǵan árman - ármanların qosıqlarında to'kib saldı. Onıńvatan haqqında jazǵan hár bir qosıqı xalqımızdıń diliga kirip bardı hám tap olardıń dilidagi gápler sıyaqlı shalınadı. Qosıqları qosıq bolıp el, xalıq arasında eń zor maqtaw qosıǵına aylandı. Sebebi, Muhammad Yusufgina “Hesh kimge bermeymiz, seni Ózbekstan” dep ǵárezsizliktiń dáslepki ayozli dáwirleridayoq barilla aytolgan edi”. Onıń “ Xalıq bol, elim” she;rini o'qisak, shayır kewilinde keshken hushlılıqtı, shúkirlik hám maqtanısh - maqtanısh sezimlerin sezamiz. Qosıqtıń birinshi bandida ótken ullı ájdadlarǵa múnásip bolıw ushın qosılıwǵa - xalıq bolıwǵa chorlanadi:
Áyyemgi yurtga qaytsin áyyemgi sortolarim,
Qum basıp qurimasin dáryalarım,
Alpomishga háyyiw aytqan momolarim.
Ruhini shadlı etay desang xalıq bol elim.
Ekinshi bandida bolsa shayır ózbek xalqiniń danqlı ótken zamanına belgi etilip namıslanadı :
Dúnyaǵa qara, qaddi sendek kim bar taǵı,
Hawazası da dardi sendek kim bar taǵı,
Xalıq bolıwǵa haddi sendek kim bar taǵı,
Ótkendegin yad etay desang xalıq bol, elim
Keyingi bandda da naǵız ózi pikir tıyanaqlı dáliller menen jáne de kúshaytırıladı :
Sen tebratgan beshigini Sahıpqıran,
Seniń balań juldızlarǵa qoyǵan Nárwan,
Bir kishmishni qirqqa bolǵan bir tanu - jan,
Kúnleringga qaytay desang xalıq bol, elim.
Tórtinshi bandda bolsa shayır Ózbekstannıń ǵárezsizlikke eriskenindan bası ko'kka jetip, quwanıshın yashirmasdan jazadı :
Dárya bolıp burqıpgin endi zavqi ullı,
Bayramıngd sevinch jasingga qulluq,
Jurtım degen ja'sur El basshısıngga qulluq,
Oǵan qanat bo'lay desang xalıq bol, elim.
Sońǵı bandda da bul sezimler jáne de burqıp urib jazıladı hám birshilikke, turaqlılıqqa shaqıradı :
Bo'lar elning balaları bir- birin der,
Bolmaydı elning balaları bir- birn jer,
Bir bol endi, qadri bálent qadringni ker,
Xalıq bol elim, xalıq bol elim, xalıq bol elim!
Shayırdıń “Inshaolloh” dep atalıwshi qosıqı da ǵárezsizlikten yoshlanib jazılǵan bolıp, ol jaǵdayda shúkirlik ertangi jarıq keljakka bolǵan tolıq - to'kis isenim sezimlerin kóremiz.
Ózbekstan, boyı basting kórset endi,
Paxlavonim, jetti saǵan gezek endi,
Álem uzra xilpirasin abad endi -
Sahıpqıran Temur tug'I - jasıl bayraq,
Inshaolloh!
Keyingi bandda bolsa erk, ǵárezsizliktiń qanshelli ullı naǵıymet ekenligi, onıń óz - ózinden qolǵa kiritilmasligi, onı asıraw hár bir perzenttiń múqaddes minneti ekenligi aytnadı.
Erk degeni ózi kelip qapı qoqmas,
Jan shekpeseń aspanlardan áwmet yog'mas.
Qatarıngda batırlarıń bolsın awmas.
Gurkirasin Alpomishlar ótken topıraq.
Inshaolloh!
Úshinshi bandda xalqımızdıń ótken zamanı ullı ekenligi soǵan sáykes keleshegi de ullı bolıwına belgi bar:
Áyyemgi altın besik áwladı mákanisan,
Alisherler, Ullıbeklar watanisan.
Jasnaǵanı - óz asliga qaytqanisan,
Turan yurtda yonsin qayta sónǵan shıra,
Inshaolloh!
Tórtinshi bandda bolsa xalqımızdıń ayriqsha mintaliteti jáne onıń úrp - ádetleri mudamı bar bolıwı haqqında pikirler, niyetler óz ańlatpasın tabadı :
Háyyiw aytsang áywaningda uxlar quyash,
Saǵan mudamı isenim joldas, islam joldas,
Bar bolsın sol qırıq órim shash, o'smali qas,
Aq yaktaku, biyqasam ton, shohi belbog',
Inshaolloh!
Sońǵı bánt xalqni birshilikke chorlash xalqımızdıń ullı jaratıwshańik kúshine isenim menen juwmaqlanadı.
Totuv yurtda jantaq ózin taw aylagay,
Bir- birin qollaǵan el, xalıq kem bo'lmagay,
Balaları Turkistonni bo'g' aylagay,
Abad jasar, japıraqtıń tógiliwi bilmas endi bul baǵ
Inshaolloh!
Shayırdıń ǵárezsizlik gózzallıqı barilla yangragan qosıqları arasında “ózbekmomo” qosıqın eslamaslikning ılajı joq sebebi bul qosıqta ózbek xaqining ayriqsha ózgeshelikari, turmıs tarsi, ullı kósemlerge besik ekenligi hákis etilgen bolıp tabıladı:
Perishteler fayzi yog'ar júzleringizdan,
Arimasin quwanısh endi, ózbek momo,
Yursang aftap ergashadi ızlaringizdan,
Aftap bolıp nur shash endi ózbek momo.
Ekinshi bandda áke - babalarımızdiń ásirlik ármanı bolǵan ǵárezsizlikke eriskenimizga belgi etiledi:
Keldi qaytıp jat jurtlardan karvonlaring,
Qang'irog'I ko'ngsingdagi ármanlarıń,
Ózińniki óziń japqan nanlarıń,
Saǵan tegmas qirmoch endi ózbek momo.
Keyingi sarlarda xalqımızdıń sol jetpis jıldan zıyat sohta ideyalar áleminde jasaǵanlıǵı hám olardıń saǵım bolıp chiqganligi
keleside watanımız óz erkini qolǵa kirgizgen bul dáwirde onıń keljagi ullı mámleket bolıwı ushın astoyidil gúresiw kerekligi ifadalangan.
Saǵımlarǵa iyiliw etdik jetpis jıl biz,
Joq watandı watan bildik jetpis jıl biz,
Shın watandıń poylariga cho'kaylik tiz,
Sen jol basla jol ash endi ózbek momo.
Juwmaq etip aytqanda Muhammad Yusufning hár bir qosıqında turmısqa bolǵan tashnalik, tereń oyshańlıq, shın júrekten sezimler tarannumini kóremiz. Ásirese, watan temasındaǵı qosıqlarında shayır watan haqqında jazar eken onı jaysha tariyplab, aytıp qoymaydı. Bálki, kúshli temperatura sheksiz muhabbat menen áhmiyetlisi hár bir kitapxom júregine kirip baratuǵın ayriqshalıq ila óz qosıqtıń bir qatarılarında dóretiwshilik etedi. Sonı esten shıǵarmaw kerek, shayır poeziyası jaysha shıraylı sózler kompleksi emes bunda shayır poeziyanı ózine tartatuǵınlı etken sır avzuimiz basında tilge alınǵan shorning shın júrekten kewili bolıp tabıladı jáne bul kewilde to'lib toshgan watanparvarlik, xalqparvarlik, erksvarlik kdabi sezimler bolıp tabıladı. Ol watan temasında qosıq jazar eken kewilindegi bar keshinmalarni yashirmasdan sáwlelendirar edi. Bunda watandıń hox danqlı ótken zamanı, hox qara kúnleri bolsın, xalqiniń pazıyletu - kemshilikleri bolsın barlıǵı - barini júrekten jazar, unamlı qásiyetlerinen maqtanısh - maqtanısh sezimin tuysa, unamsız illetlerden kewili istirobga tolıqr edi. Bul emotsiyalarning barlıǵı Muhammad Yusuf shıǵarmalarınıń ayriqshalıǵın, tásirliligin júzege keltirar edi.
Shayırdıń watan temasında jazılǵan qosıqlarınıń taǵı bir ózine xozsligi sonda, shayır watandı jansız bir materiya dep bilmaydi. Yaǵnıy ol watandı kuylaganda tek to'gu - taslardı, sahrau - atızlardı - ıshqı ketkenkor tábiyaatın kuylamaydi. Balıki, bularǵa sáykes tárzde bul ob'yektlarning háreketlendiriwshisi - milletin xalqini ol tug'ulib ósińki mákan menen birgelikte watan dep biladi hám sol xalqqa milletke bolǵan sheksiz sıylasıqın óz dóretpelerinde boyon etedi. Bul xalıqtıń mintalitetini, úrp - ádetlerin ashıp beretuǵın kóz - kóz etiwshi dóretpeler shayır ijodida júdá kóp ushraydı. Mısalı, “Xalqona” qosıqında :
Qız degendiń kókireki tolıq oy bo'lar,
Jigit bir kún yetilib boy boladı,
Bir tandır nan ortada, bir kese suw,
On dana ózbek jıynalsa toy boladı.
Ro'yoblarga shıǵadı shıyrın túsler,
Kelinchakning jeńinen kúyew uslar,
Besiklerdi bosatib bir- birine,
Tuwıladı To'maris, Alpomishlar
Suyungandan analardıńlar kózinde jas,
Ákeler júzinde porlar quyash.
Aqlıqlar tolıqtı háwlilerge,
Barlıǵı birdey - qara shashu - qara qas,
Bala gápin yoqtirmas qaytqanın,
Bizde bala etdirar aytqanın,
Meyli sadıq o'ssa jetkilikli, jurtına ol,
Baslarına kóterip watanın.
Dábdebesiz davralarda nur boladı,
Kúyew tóre kelinchak húr boladı,
Qayda qosıq yangrasa keleberiń.
O'zbegimning toyları zor boladı.
Ayriqsha sesler uyǵınlıǵırabolikda jazılǵan bul qosıq hár bir oqıwshın ózine rom etedi hám sol el, xalıq, millettiń ayriqshalıǵın, úrp - ádetlerin, ápiwayı hám shın júrektenligin, qısqası ózbek xalqi mintaliteti haqqında bay taassuot beredi. Biz sol sebepli de Muhammad Yusuf poeziyaın xalqona poeziya dep bilamiz sol zat ayan watan xalıq millet haqqında Muhammad Yusufdek dóretpeler jazıw ushın watandı, milletti Muhammad Yusufdek súyiw, ardoqlash kerek, onıń ushın bolsa taǵı bir bar Muhammad Yusuf bolıp tuwılıw kerek.
Do'stlaringiz bilan baham: |