Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti 840-20 guruh talabasi Abdumannobov Nurmuhammad mustaqil ish

Zaxira nusxalash
Hozirgi kunda ma'lumotlarni yo‘qolishi tashkilotlar uchun asosiy xavfsizlik muammolardan biridir. Ma'lumotni yo‘qolishi natijasida tashkilot katta zarar ko‘rishi mumkin. Shuning uchun tashkilotdan davomiy ravishda muhim bo‘lgan ma'lumotlar zaxira nusxalab borilishi shart. Ma'lumotlarni zaxira nusxalash bu – muhim bo‘lgan axborot nusxalash yoki saqlash jarayoni bo‘lib, bu ma'lumot yo‘qolgan vaqtda qayta tiklash imkoniyatini beradi. • Zarar yetkazilgandan keyin tizimni normal ish holatiga qaytarish uchun. •Tizimda saqlanuvchi muhim ma'lumotni yo‘qolishid
Zararli dasturlar
Zararli dastur - bu komp'yuterga, serverga, mijozga yoki komp'yuter tarmog‘iga
zarar yetkazish uchun ataylab yaratilgan har qanday dastur.
Ular yuklanuvchi kod (.exe), aktiv kontent, skript yoki boshqa ko‘rinishda bo‘lishi
mumkin.
Hujumchi zararli dasturiy vositalardan foydalangan holda tizim xafsizligini
obro‘sizlantirishi, komp'yuter amallarini buzishi, maxfiy axborotni
to‘plashi, veb saytdagi kontentlarni modifikasiyalashi, o‘chirishi yoki
qo‘shishi, foydalanuvchi kompyuteri boshqaruvini qo‘lga kiritishi mumkin.
Kiberxavfsizlik asoslari
Zararli dasturlar turlari
Kiberxavfsizlik asoslari
viruslar
• o‘zini o‘zi ko‘paytiradigan programma bo‘lib, o‘zini boshqa programma
ichiga, komp'yuterning yuklanuvchi sektoriga yoki hujjat ichiga biriktiradi troyan otlari
• bir qarashda yaxshi va foydali kabi ko‘rinuvchi dasturiy vosita
sifatida ko‘rinsada, yashiringan zararli koddan iborat bo‘ladi
Adware
• marketing maqsadida yoki reklamani namoyish qilish uchun
foydalanuvchini ko‘rish rejimini kuzutib boruvchi dasturiy ta'minot
Tizim nima?
Tizim – bu yaxlit «butun»ni
tashkil etuvchi bog‘liq yoki o‘zaro
bog‘langan tashkil etuvchilar
guruhi Tizim arxitekturasi Tizim arxitekturasi yoki tizimlarning arxitekturasi – bu tizimning tuzilishi, o‘ziga xos xususiyatlari va boshqa qarashlarni belgilaydigan konseptual model. Tizimlar arxitekturasi - bu murakkab tizimlarni tavsiflash va loyihalashda konseptual va amaliy qiyinchiliklarga javobdir. Arxitektura ta'rifi - bu tizimning tuzilishi va hattiharakatlari to‘g‘risida fikr yuritishni qo‘llab quvvatlaydigan tarzda tashkil qilingan tizimning rasmiy tavsifi. Tizim arxitekturasi butun tizimni amalga oshirishda birgalikda ishlaydigan tizim tarkibiy qismlaridan va ishlab
chiqilgan qismtizimlardan iborat bo‘lishi mumkin.