Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti m. A. Raxmatullayev, B. I. Ganiyeva

OA publikatsiyalar yo‘lida qanday to‘siqlar mavjud? Bu savolga turli ko‘rsatkichlar bo‘yicha quyidagicha javob berishdi: so‘ralganlarning 39%i asosiy sabab nashrlardan olinadigan past darajadagi moliyaviy foydada, oliygohlar, ITI va boshqa tashkilotlarninig OAdagi nashrlar uchun yetarli darajada mablag‘ ajratmasliklarida deb hisoblaydilar. Respondentlarning 30%i OA jurnallari odatda pulga beriladigan nufuzli jurnallar kabi obro‘ga ega emas, deya hisoblaydilar. So‘ralganlarning 8%i ularning maqolalari OAda chop etilishiga ishonmaydilar, ularda bunday tajriba yo‘q yoki ularning sohalari bo‘yicha OA jurnallari mavjud emas, deydilar. 7% respondentning OA oynomalari haqida yetarlicha ma’lumotga ega bo‘lmaganligi tufayli OAda nashr qilish qiyin, deya fikrlaydilar. Respondentlarning 4%i maqolalalarini bir xil oynomalarda chop ettirishlarini va bu, odatga aylanganini hamda bu holning o‘zgarishini istamasliklarini ta’kidlab o‘tdilar. 2% so‘ralganlar kelgusida o‘z maqolalalrini OAda e’lon qilishlarini bildirishdi, 10%i esa boshqa sabablarni keltirishdi.

Ochiq nashrlar uchun moliyalash manbalari ham muhim ko‘rsatkichlardan biri. 28% respondentlarning ta’kidlashicha, ularning tadqiqot xarajatlariga (grantlar, maxsus subsidiyalar, xo‘jalik shartnomalari va h.k.) bunday maqolalar qo‘shib smetaga kiritilgan. 31% respondentlar ajratilgan xarajatlarning bir qismini OAda chop etish uchun maxsus mo‘ljallanmagan tadqiqotlarga sarf etganliklarini e’tirof etganlar. So‘ralganlarning 24%i nashrlari uchun xarajatlarni institutlari to‘laganligini aytganlar. 12% respondentlarning ta’kidlashicha, ularning OAdagi nashr – ularining tashabbusi va shaxsiy harajatlari hisobidandir. 5% respondentlar boshqa sabablarni ko‘rsatishgan. Tahlildan yana shu ham ma’lum bo‘ldiki, hozircha barcha nashrlardan faqat 8 - 10%igina OA jurnallaridagi ilmiy jurnallarda e’lon qilinar ekan xolos.