Muhammad al-xorazmiy nomidagi tatu qarshi filiali ki fakulteti ats 11-20-guruh talabasi normatov Nurbekningelektronika va sxemalar fanidan tayyorlagan
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TATU QARSHI FILIALI
KI FAKULTETI
ATs 11-20-GURUH TALABASI
Normatov NurbekningELEKTRONIKA VA SXEMALAR FANIDAN TAYYORLAGAN
4-MUSTAQIL ISHI
Mavzu: Boshqariluvchi to’g’rilagichlar.
Reja:
O‘zgaruvchan tokni o‘zgarmas tokka o‘zgartiruvchi to’g‘rilagichlarning ko‘plab turlari mavjud. Quyidagi sxemalarda ularning keng tarqalgan turlari keltirilgan. Bularni tartib bilan o‘rganish uchun ular quyidagi belgilarga asosan tasniflanadi: 1.faza kuchlanishining har bir yarim davrida yuklamadan oqadigan tokning xarakteriga qarab; 2.o‘zgaruvchan kuchlanishning fazalar soniga qarab; 3.manbaning fazalar soniga qarab. 4.turdagi to‘g‘rilagichlarga bitta yarim davrli to‘g‘rilagichlar kiradi.
O‘zgaruvchan tokni o‘zgarmas tokka o‘zgartiruvchi to’g‘rilagichlarning ko‘plab turlari mavjud. Quyidagi sxemalarda ularning keng tarqalgan turlari keltirilgan. Bularni tartib bilan o‘rganish uchun ular quyidagi belgilarga asosan tasniflanadi: 1.faza kuchlanishining har bir yarim davrida yuklamadan oqadigan tokning xarakteriga qarab; 2.o‘zgaruvchan kuchlanishning fazalar soniga qarab; 3.manbaning fazalar soniga qarab. 4.turdagi to‘g‘rilagichlarga bitta yarim davrli to‘g‘rilagichlar kiradi.
To‘g‘rilagichlar ishlayotgan tarmog‘iga qarab bir fazali va uch fazali to‘g‘rilagichlarga bo‘linadi. Katta quvvatli to‘g‘rilagichlarda sun’iy ravishda olti fazali to‘g‘rilagichlar ishlatiladi. Quvvati yuqori bo‘lgan elektr qurilmalar (elektrodvigatel, generator lampalarining qizdirgichlari va boshqalar) ishlatilganda kelayotgan tokning o‘zgarishiga qarab kuchlanishni mos ravishda o‘zgartirish kerak bo‘ladi. Ish jarayonida kuchlanishni o‘zgarishi elektr dvigatellarining aylanish chastotalarini o‘zgartirish va qurilmalarning ish holatlarini o‘zgartirish orqali amalga oshiriladi.
To‘g‘rilagichlar ishlayotgan tarmog‘iga qarab bir fazali va uch fazali to‘g‘rilagichlarga bo‘linadi. Katta quvvatli to‘g‘rilagichlarda sun’iy ravishda olti fazali to‘g‘rilagichlar ishlatiladi. Quvvati yuqori bo‘lgan elektr qurilmalar (elektrodvigatel, generator lampalarining qizdirgichlari va boshqalar) ishlatilganda kelayotgan tokning o‘zgarishiga qarab kuchlanishni mos ravishda o‘zgartirish kerak bo‘ladi. Ish jarayonida kuchlanishni o‘zgarishi elektr dvigatellarining aylanish chastotalarini o‘zgartirish va qurilmalarning ish holatlarini o‘zgartirish orqali amalga oshiriladi.