Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi tatu qarshi filiali K. I fakulteti D. I yo’nalishi 2-kurs 13/18-guruh talabasining “Elektronika va sxemalar” fanidan tayyorlagan

Muhammad al-Xorazmiy nomidagi
TATU Qarshi filiali TT va KT fakulteti AX11-20 guruh talabasi Eshbo'riyev Shahzodningning
Elektronika va sxemalar fanidan tayyorlagan MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Operatsion kuchaytirgichlarning tuzilishi

REJA:

1.Uch kaskadli OK funksianal sxemasi.

2.Operatsion kuchaytirgich parametrlari.

Birinchi avlodga mansub uch kaskadli OK funksional sxemasi 1-rasmda keltirilgan. U kirish, muvofiqlashtiruvchi va chiqish kuchaytirish kaskadlaridan tashkil topgan. 1-rasm. Uch kaskadli OK funksional sxemasi.

Kirish kaskadi
Muvofiqlashtiruvchi kaskad
Chiqish kaskadi
Kirish
Chiqish

Ok larda kirish kaskadi sifatida differensiai kuchaytirgich (DK) qo’llaniladi.Malumki, DK chiqishdagi nol dreyfini maksimal kamaytirishga, yuqori kuchaytirish koeffitsientiga,maksimal yuqori kirish qarshiligiga va sinfaz tashkil etuvchilarni maksimal so‘ndirishga imkon beradi. Muvofiqlashtiruvchi kaskad talab qilingan kuchaytirishni ta’minlaydi va DK chiqishidagi o‘zgarmas kuchlanish sathi siljishini chiqish kaskadi uchun talab etilgan

qiymatgacha kamaytiradi. Muvofiqlashtiruvchi kaskad differensial yoki bir taktli kuchaytirgich bo‘lishi mumkin.Chiqish kaskadlari OKning kichik chiqish qarshiligini va lozim bo’lgan chiqish quvvatini taminlashi kerak.Chiqish bosqichlari sifalida, odatda AB sinfga mansub komplementar tranzistorlar asosida hosil qilingan ikki taktli kuchaytirgich sxemalari qo‘llaniladi. Uch kaskadli OKning soddalashtirilgan prinsipial sxemasi 2-rasmda keltirilgan. Sxemada quyidagi elektrodlar ko‘rsatilgan:

 

2-rasm. Uch kaskadli OK prinsipial sxemasi.

 

deyarli nolgacha siljitish imkonini beradi. Birinchi kaskad chiqishida kirish signalining sinfaz tashkil etuvchisi deyarli mavjud bo’lmaganligi sababli, ikkinchi kaskadda uni so‘ndirish talab qilinmaydi. Shuning uchun VT5 va VT6 tranzistorlarning emitter zanjirlarida BTG qo‘llanilmaydi.Bu holat ikkinchi kaskad toklarini milliamper darajaga ko‘tarish va kuchaytirish koeftltsientini yana 30 marta va undan yuqori qiymatga oshirish imkoninim beradi.Ikkinchi kaskad nosimmetrik chiqishga ega. Buning natijasida kollektor zanjirida rezistor qo’llanilmaydi.

Ikkinchi avlodga mansub K544UD1 turli ikki kaskadli OKning soddalashtirilgan sxemasi 3-rasmda keltirilgan bo’lib, unda muvofiqlashtiruvchi kaskad qo‘llanilmagan. Shu sababli kuchaytirish koeffitsienti qiymatini yuqori olish uchun kirish DKida rezistorli yuklama differensial yuklamaga almashtirilgan. Bunday sxemotexnik yechimga, ISning umumiy asosda bir xil xarakteristikalarga ega bo’lgan egizak n-p-n va p-n-p BTlarni yasash texnologiyasi o'zlashtirilgandan so‘ng erishildi.

3-rasm.K544UDI turli ikki kaskadli OK prinsipal sxemasi.

Bundan tashqari, DKlarda ВТ o’rniga n-kanalli VT2 va VT5 MTIar ham qo’llanilgan.Ular kuchaytirish va chastota xususiyatlari BTlarga nisbatan past bo’lishiga qaramasdan,kirish toklarini keskin kamaytirish va kirish qarshiligi ortishini taminlaydilar.VT1,VT3 va VT4 tranzistorlarda hosil qilingan BTG dinamik yuklama hisoblanadi. DKning kirish toki VT6 va VT7 tranzistorlar asosidagi tok generatori yordamida barqarorlashtirilgan. Chiqish kaskadi ikki bosqichdan iborat. Birinchi bosqich UE ulangan VT8 tranzistor asosida hosil qilingan bo‘lib,

 

Foydanilgan Adabyotlar.

Foydanilgan Adabyotlar.

Aripov x.k. Abdulla a.m. va boshqalaR;

SHU BILAN BIRGA YAQINDan yordam berganlar;

Google qidruv tizimi , kitoblar(books).uz sayti

Va “ ustozlarimiz bergan bilimlarimizdan” foydalanilgan holda tayyorlandii…………