Муаммолари республика илмий-амалий конференцияси материаллари

(1:1)
нисбатларда 
5
та фарфор идишда аралаштирилди. 
Натижалар шуни кўрсатдики, суперфосфат ва нитрофос аралаштирилиб ҳосил 
қилинган янги ўғит таркибида азотнинг миқдори 4,63%дан 2,34%гача, умумий 
P
2
O
5 умум 
нинг миқдори 11,66%дан 11,93% гача, умумий P
2
O
5 умум 
нинг 7,32%дан 
7,92% гача миқдори ўсимлик ўзлаштирувчан P
2
O
5 ўсим. ўзл. 
шаклда, 3,42%дан 

---

490 
3,69% гача миқдори сувда эрувчан P
2
O
5 сув.эр 
шаклда бўлади. Маҳсулот 
таркибидаги 33,53%дан 34,31%гача бўлган умумий CaO
умум 
нинг 12,37%дан 
16,39%гача миқдори ўсимлик ўзлаштирувчан CaO
ўсим. ўзл. 
шаклда, 6,13%дан 
10,61% гача миқдори сувда эрувчан CaO
сув.эр 
шаклда бўлади. 
Маҳсулот таркибидаги SO
3
нинг миқдори 8,88%дан 16,80% гача, 
N*P
2
O
5*
CaO озиқаларининг миқдори 26,64% дан 32,67% гача бўлади. 
Фосфорит минералини парчаланиш даражаси ҳам ўсиб боради, яъни 
умумий P
2
O
5 
нинг 67,45% дан 67,53% гача миқдори ўсимлик ўзлаштирувчан 
шаклга ўтиши аниқланди. 
Суперфосфат ва нитрофос маҳсулотларини ҳар хил (1:1, 0,8:1, 0,6:1, 0,4:1, 
0,2:1) нисбатларда аралаштириб янги технология асосида ўғит олинди ҳамда 
ўғитнинг кимёвий таркиби, физик-кимёвий хоссалари ўрганилди. Суперфосфат 
ва нитрофосни аралаштирилиб ҳосил қилинган янги ўғит суперфосфат ва 
нитрофосга нисбатан сифатли эканлигини кўрсатди. 
Бойитилмаган фосфоритдан ҳосил бўлган суперфосфат ва нитрофос 
асосида ўғит олиш технологиясини ўғитлар олишга жорий этилганда 
фосфоритни фаоллаштиришда кислота сарфини камайишига ва иқтисодий 
томондан корхона сарфини сезиларли тежалишига, нисбатан сифатсиз бўлган 
ўғитлардан сифатли ўғит ҳосил бўлишига эришилади. 
Ҳосил бўлган суперфосфат ва нитрофос асосидаги азот-фосфорли 
мураккаб ўғитни олишда суперфосфатни кам миқдорда қўшиш натижасида 
ўғит таркибида гипс миқдорини, нитрофосни кам миқдорда қўшиш натижасида 
ўғитнинг гигроскопиклигини камайтиришга эришилди. 
Физик-механик ва товар хоссалари яхши сифатли ўғит олишнинг қулай 
шароити белгиланди ҳамда сульфат кислотани кам меъёрда ишлатиш билан 
кислота миқдорининг тежаладиган технологик усули ишлаб чиқилди.