Муҳаммад ал хоразмий номидаги

“ахборот”
ва 
“ахборот хавфсизлиги”
тушунчаларини 
аниқлаб олиш лозимдир. 
Ҳозирга
қадар ахборот тушунчасига жуда кўп таърифлар берилган 
бўлиб, уларнинг аксариятида ахборотнинг аниқ мақсадга йўналтирилганлик 
ҳолатига урғу берилади. Хусусан, фалсафа қомусий луғатида 
ахборот
(
лот. 
информатио –
 
таништириш, тушунтириш
) 
–деган маънони англатиб, яъни: 
1) маълумотлар, далилларни таснифлаш; 
2) янгиликлар, янги маълумотлар; 
3) маълумот натижасида ноаниқлик даражасининг камайиши; 
4) табиат ва машиналарда узатиш, алоқа ва бошқариш асосидир деб 
таърифланади
[3
; Б
.120-121]. 
Шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг “Ахборот эркинлиги 
принциплари ва кафолатлари тўғрисида”ги Қонунида эса ахборотга мазкур 
қонуннинг асосий тушунчаси сифатида қуйидагича таъриф берилади: 
“
ахборот –
 
манбалари ва тақдим этилиш шаклидан қатъи назар шахслар, 

---

245 
предметлар, фактлар, воқеалар, ҳодисалар ва жараёнлар тўғрисидаги 
маълумотлар
 
[4]. 
Шундай экан биз аввало, мақолада кўрилаётган масалаланинг 
моҳиятини янада ойдинлаштириш учун ўзининг ижобий ва салбий 
томонлари билан дунёга намоён бўлаётган ахборотлашган жамият 
тушунчасини таърифлаш лозимгини эътироф этамиз. Ўрганилган 
маълумотларга кўра, ахборотлашган жамият тушунчаси илк маротаба 
америкалик файласуф, социолог Олвин Тоффлер (1928 йилда туғилган) 
томонидан истеъмолга киритилган бўлиб, у постиндустриал жамиятни 
ахборотлашган жамият, деб атайди
[5; Б
.21]. 
Шу маънода, бир гурух олимлар томонидан, ахборотлашган жамият 
тушунчаси «
Хавф жамияти
» деб ҳам таърифланиб, 
унинг ўзига хослиги 
ноаниқ, мураккаб, мос равишдаги имкониятлар мажмуасини амалга 
оширилишида қарама
-
қаршиликларни айнан даҳшатли борлиқда мужассам 
эттиришидан иборат
 
[6; Б.53
-55]
лиги намоён бўлади.
Хулоса ўрнида айтиш жоизки, бир тарафдан, инсонлар ўзларининг бу 
каби янги кашфиётлари билан замонавий
билим уфқларини очиш, яъни 
шахснинг ўзи амалга ошириши мумкин бўлган энг сўнгги ахборот 
ресурсларидан фойдаланиш имкониятига эга бўлсалар, бошқа бир тарафдан 
эса, ахборот технологиялари одамлар онгига ноодатий таъсир қилиб, 
уларнинг ахлоқий қиёфалари ва қадриятлар тизимини аста
-
секин йўқ 
қилиниши учун турли таҳдидлар кўринишида ўзини намоён эта олишини 
кузатамиз. Шундай экан, ёшларни турли ёд маълумотлар оқимидан, бузғунчи 
ғоялардан ҳимоя қилиш, уларда ахборот олиш маданиятини шакллантириш, 
мустақил фикрлайдиган авлодни тарбиялаш долзарб масалалигича 
қолаверади.