Муҳаммад ал-хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари университети “маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедраси

Ахборот назарияси нуқтаи назаридан ахборотни кодлаш – бу ахборот манбаидаги алфавитни маълум бир тартибда шартли символлар билан алмаштириб чиқиш тушунилади.

• Ахборот назарияси нуқтаи назаридан ахборотни кодлаш – бу ахборот манбаидаги алфавитни маълум бир тартибда шартли символлар билан алмаштириб чиқиш тушунилади.
• Код (код алфавити) – берилган бирламчи маълумотни кодлаштириш мақсадида ишлатиладиган шартли символларнинг тўлиқ тўплами ҳисобланиб, маълум бир кодлаш қоидаси негизида амалга оширилади.
• Код алфавитини ташкил этадиган ҳар хил код символлари код алфавитининг ҳажми дейилади.
• Код алфавитининг ҳажми кодлаштириладиган бирламчи маълумот алфавитининг ҳажмидан кам бўлиши мумкин эмас.

Кодлаштириш – бу бирламчи маълумотни алоқа каналлари орқали узатишга мўлжалланган код символлари алфавити билан ифодалашдир.

• Кодлаштириш – бу бирламчи маълумотни алоқа каналлари орқали узатишга мўлжалланган код символлари алфавити билан ифодалашдир.
• Кодлаш код символлари қандай кўринишда берилганига қараб, рақамли ва рақамсиз бўлиши мумкин:
• Иккилик;
• саккизлик;
• 16 тилик саноқ тизимида;
• қандайдир белги ёки объектлар кўринишида.
• Кўп ҳолларда код символлари оддий рақамлар кетма-кетлиги ёки рақамлар тўплами сифатида тасвирланади. Бунда улар код символларининг элементи ҳисбланади. Код сўзи таркибидаги рақамнинг жойлашиши ёки тартиб рақами унинг позициясини белгилайди.

• Клод Элвуд Шеннон
• 1916 - 2001

• Шеннон Клод – америкалик муҳандис ва математик, замонавий маълумотлар ва алоқа назариясини отаси. 1948 йил энг кичик ахборот бирлигини “бит” сўзи билан белгилашни таклиф қилган. Бундан ташқари Шеннон теоремасида энтропия тушунчаси ўзига хос хусусиятга эга эди.
• Р. Хартли ва К. Шеннон ишларида маълумотлар нисбатлар, белгилар, хабарлар, бир-бирларига сигналлар – синтаксис нисбатларда берилган.

• Роберт Марио Фано 1917 йил 11 ноябрда Италиянинг Турин шахрида туғилган. 2016 йил 13 июлда АҚШнинг Флорида штатида вафот этган.
• Информатика соҳаси бўйича италия – америка олими, профессор. У Клод Шеннондан эркин ҳолда ахборотни сиқиш бўйича алгоритмни эрта бошлаган ва яратган. Фано ахборот назарияси соҳаси бўйича машҳур.

• Роберт Марио Фано 1917-2016