Муаллифларнинг картография фанининг истиқболига тегишли фикр-мулоҳаза, истак ва тавсиялари ўз ифодасини топган. Рисола уч қисмдан иборат

А.Эгамбердиев;
Бухоро давлат университети
тупроқшунослик ва география кафедраси
доценти, география фанлари номзоди
А.М.Мавлонов

---

4 
БухДУ илмий кенгаши томонидан нашрга тавсия этилган
(2014 йил 5 декабрь 2-сон баённома) 
Бухоро давлат университетининг
85 йиллигига бағишланади 
КИРИШ
Географик карталар инсониятнинг қадимги ва буюк 
кашфиётларидан биридир. Карталар орқали бутун борлиқни, унда 
содир бўлаётган табиий ва ижтимоий, иқтисодий ва сиёсий 
жараёнлар тасвирини яратиш имконияти мавжуд. Бошқача қилиб 
айтганда, карталар борлиқни билиш ва тарғиб қилишнинг энг 
муҳим воситаларидан бири ҳисобланади.
Карталар мазмун-моҳиятига кўра, география фанига бевосита 
тегишли бўлиб, унинг муҳим рамзи ҳисобланади. Шу боисдан етук 
географ-олимлар томонидан карталар ҳақида қатор ҳикматомуз 
фикрлар айтилган. География фанининг бобокалонларидан бири 
Н.Н.Баранский (“Катта Николай” - 1881-1963) “Карта – 
географиянинг алфа ва омегаси”, “Карта – географиянинг 
иккинчи тили”, - деб қайд қилган эди.
Ушбу рисола муаллифлари расман картограф бўлмасалар-да, 
география ва картография фанлари жонкуяри, ижодкори сифатида 
уларнинг ҳозирги ва келгуси истиқболлари ҳақида қатор фикр-
мулоҳазаларга эга. 
Рисолага 2006-2014 йилларда чоп эттирилган тўртта илмий 
мақола киритилган. Улар мазмун-моҳиятига кўра мантиқан бир-
бирини тўлдирувчи яхлитликка эга. Агар тўнғич мақолада (2006) 
географик 
карталарнинг 
мазмун-моҳиятини 
янада 
такомиллаштириш ҳақидаги ғоялар илгари сурилган бўлса, 
сўнггиларида картографик тамойиллар ҳамда ҳозирги глобаллашув 
жараёнлари билан боғлиқ бўлган картографик вазифалар хусусида 
фикр 
юритилади. 
Рисоладан 
тошкентлик 
таниқли 
картографларнинг Бухоро давлат университети географлари билан 
боғлиқ бўлган педагогик ҳамкорлик ҳамда маърифий сафарларига 
бағишланган ширин хотиралар ҳам ўрин олган. Ушбу ўқув-усулий 
қўлланмада келтирилган айрим таянч тушунча ва шартли 

---

5 
белгиларнинг изоҳи эса ўқувчиларнинг умумгеографик ва 
картографик билимларини мустаҳкамлашга хизмат қилади. 
Ўйлаймизки, ушбу рисоладан жой олган фикр, тафсилот ва 
мулоҳазалар географ, картограф ҳамда ёш изланувчиларни бефарқ 
қолдирмайди, аксинча, уларни янгича изланишларга, айниқса, 
кундалик амалиёт билан боғлиқ фаолиятга чорлайди.