Mualliflar jamoasi

Mustaqil tayyorgarlik uchun savollar

1. 
   Axborotlarni muhofaza qilishning asosiy va yordamchi apparat vositalariga nimalar kiradi?
   
2. 
   Axborotlarni muhofaza qilishning dasturiy vositalari qanday dasturlardan iborat?
   
3. 
   Axborotlarni muhofaza qilishning dasturiy vositalarining afzalliklari va kamchiliklari nimalardan iborat?
   
4. 
   Kompyuter tizimlaridan foydalanish huquqini cheklashning qanday usul va vositalari mavjud?
   
5. 
   Qanday atributivli indentifikatorlarni bilasiz va ular qanday tartibda ishlaydi?
   
6. 
   Himoyalovchi apparat-dasturiy komplekslarda himoyalash mexanizmlari nimalardan iborat?
   
7. 
   Kompyuter viruslari nima?
   
8. 
   Kompyuter tizimlarining xavfsiz ishlashi uchun qanday qoidalarga rioya etilishi talab etiladi?
   
9. 
   Tizimdagi axborotlarning butunligi qanday ta’minlanadi?
   
10. 
    Axborot xavfsizligini ta’minlashning dasturiy va apparat-dasturiy vositalardan foydalanishga qanday talablar qo‘yiladi?
    
11. 
    Ma’lumotlarni bazasini boshqarish tizimida ma’lumotlar qanday muhofaza qilinadi?
    
12. 
    Tarmoqda axborot xavfsizligini ta’minlovchi qanday apparat-dasturiy vositalar mavjud?
    
13. 
    Tarmoqlararo ekran qanday funksiyalarni bajaradi?
    
14. 
    Tarmoqlararo ekranlarga qanday talablar qo‘yiladi?
    

5. 
   O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA AXBOROTNI MUHOFAZA QILISHNING DAVLAT TIZIMI
   

1. 
   Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimi.
   
2. 
   Axborotni muhofaza qilish sohasida litsenziyalash va sertifikatsiyalash.
   
3. 
   Yetakchi chet el mamlakatlarida axborotni muhofaza qilish tizimlari.
   

Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimi axborotni himoyalovchi texnikani qo‘llaydigan idoralar va ijro etuvchilar hamda himoya obyektlari majmuini ifodalaydi. Bu tizim axborotni muhofaza qilish sohasidagi huquqiy, tashkiliy-boshqaruv va me’yoriy hujjatlarga muvofiq tashkil etiladi va faoliyat yuritadi. Shu bilan birga mamlakat milliy xavfsizligini ta’minlash tizimining tarkibiy qismi hisoblanadi va davlat xavfsizligini axborot sohasidagi ichki va tashqi tahdidlardan himoyalashga yo‘naltirilgan.

1. Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimi

Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimi axborotni muhofaza qilish sohasida tashkilotlar faoliyatini litsenziyalash nimtizimini, axborotni muhofaza qilish vositalarini sertifikatsiyasini va axborot xavfsizligi talablari bo‘yicha axborotlashtirish obyektlarini attestatsiyasini, kadrlarni tayyorlash, maxsus aloqa tizimlari, ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlarini tashkillashtirish tizimlarini o‘z ichiga oluvchi murakkab tizimdir.
Axborotni muhofaza qilishning davlat tizimi ish yuritishi quyidagi qonun, me’yoriy hujjatlar asosida amalga oshiriladi:

• 
  O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi;
  
• 
  «Davlat sirlarini saqlash to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Axborotlashtirish to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Mahsulotlar va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Faoliyat ayrim turlarini litsenziyalash to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Standartlashtirish to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Aloqa to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Telekommunikatsiyalar to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Axborot olish kafolatlari va erkinligi to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Axborot erkinligi prinsiplari va kafolatlari to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Elektron hujjat aylanishi to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Elektron raqamli imzo to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  «Elektron tijorat to‘g‘risida»gi qonun;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari;
  
• 
  Axborotni muhofaza qilish sohasidagi vazirlik, muassasa, agentlik va xo‘jaliklarning boshqa huquqiy aktlari.
  

Davlat xavfsizligi sohasida davlat siyosatini amalga oshirishga imkon beruvchi sharoitlarni yaratish, mamlakatni iqtisodiy va ilmiy-texnik taraqqiyotiga ko‘maklashish, axborotni muhofaza qilish usul va vositalarini qo‘llab, O‘zbekiston milliy xavfsizligiga bo‘lgan zararni jiddiy kamaytirish – bularning barchasi axborotni muhofaza qilishning davlat tizimida ko‘zlangan maqsad bo‘lib, ularni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalarni bajarish kerak:

• 
  yagona texnik siyosatni o‘tkazish, harbiy, iqtisodiy, ilmiy-texnik va boshqa sohalar faoliyatlarida axborotni muhofaza qilish bo‘yicha ishlarni muvofiqlash va tashkil etish;
  
• 
  razvedkaning texnik vositalar yordamida axborotni qo‘lga kiritishni jiddiy qiyinlashtirish yoki yo‘l qo‘ymaslik;
  
• 
  axborotni muhofaza qilish sohasida munosabatlarni tartibga soluvchi huquqiy hujjatlarni qabul qilish;
  
• 
  axborotni muhofaza qilish vositalarini yaratish va ularning samaradorligini nazorat qilish kuchlarini tashkil etish;
  
• 
  davlat idoralari va tashkilotlarida axborotni muhofaza qilish holatini nazorat qilish;
  
• 
  axborotni muhofaza qilish sohasidagi davlat tizimi holatini tahlil qilish, asosiy muammolarni aniqlash;
  
• 
  axborotni muhofaza qilishni davlat tizimining muhim yo‘nalishlarini aniqlash;
  
• 
  axborotni muhofaza qilish bo‘yicha ishlarni me’yoriy-metodik va axboriy ta’minlash.
  

2.