Муаллифлар: Ходиев Б. Ю., Бегалов Б. А., Расулев Д. М., Абидов

5.5.2. АКТ индустриясининг маҳсулотларини гуруҳлаш 
 
Ахборот-коммуникациялар 
технологиялари 
индустриясининг 
маҳсулотларини ҳалқ хўжалик соҳаларида иштирок этиш шакли бўйича икки 
гуруҳга ажратиш мумкин. 
Биринчи гуруҳга жамият ва унинг аъзолари томонидан бевосита 
истеъмол қилинадиган маҳсулотларни киради. Бундай маҳсулотларга санъат 
дурдоналари, адабиётлар, илмий ишлар, маълумотномалар, дарсликлар, омма-
вий ахборот, ташвиқот ва реклама кабилар киради. Ахборот маҳсулотларини 
ишлаб чиқариш ва истеъмол қилиш ҳам бозорнинг бошқа товарларига хос 
бўлган қонунларига бўйсинади. 
Иккинчи гуруҳга эса ишлаб чиқарувчилар ўзига қандайдир зарар кели-
шидан чўчиб жамиятдан яширишга ҳаракат қилган ахборот маҳсулотлари ки-
ради. Ушбу ахборот маҳсулотлари таркиби ишлаб чиқаришнинг технологик 
хусусиятлари, сотув ҳажмини ва даромад даражасини таъминловчи омиллар, 
ишлаб чиқарилаётган маҳсулотларнинг салбий тамонлари ҳақидаги маълумот-
лардан иборат.Композицион ёндашиш асосида истеъмолчиларнинг ахборот 
маҳсулотларига бўлган муносабати даражасини аниқлашнинг асосини 
мультиатрибутив моделлар ташкил қилади. Унинг қуйидаги ўзига хос 
томонлари мавжуд: 
истеъмолчилар ахборот-коммуникациялар бизнеси товарларини 
атрибут ва хусусиятлар йиғиндиси кўринишида қабул қилади; 
ахборот-коммуникациялар бизнеси товарларининг атрибут ва 
хусусиятла-рига турли истеъмолчилар турлича даражада аҳамият бериши 
мумкин; 
истеъмолчилар ҳар бир атрибут ёки хусусиятларнинг фойдалилик 
функ-циясини шакллантиради; 
истеъмолчиларнинг муносабати таркиблаштирилган, яъни муносабат 
уларнинг хотирасидаги ахборотлар асосида шаклланади. 

---

163 
Ахборот-коммуникациялар бизнеси товарларини сотиб олиш муаммолари 
Фирманинг 
ахборот 
менежменти 
Композицион ёндошиш 
асосида истеъмолчилар-нинг 
ахборот маҳсулот-ларига 
бўлган муноса-бати 
даражасини аниқлаш 
Фойдаланувчилар
томонидан 
маркетинг
тадқиқотларини 
олиб бориш 
Рақобатдош интерактив 
хизматлар товарлари-
нинг хусусияти ва пара-
метрларини баҳолаш 
Ахборот-коммуника-циялар 
бизнеси товарларини танлаб 
олиш моделлари 
Ахборот-коммуника-циялар 
бизнеси товарла-рини сотиб 
олиш бўйича шартномалар 
тузиш