Муаллифлар: Ходиев Б. Ю., Бегалов Б. А., Расулев Д. М., Абидов



Download 3,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet122/196
Sana27.07.2022
Hajmi3,71 Mb.
#845981
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   196
Bog'liq
272 Ахборот технологиялари ва тизимлари Ходиев Б Ю ва бош Ў қ 2011

Таянч сўз ва иборалар: 
Ахборот-коммуникациялар 
технологиялари; 
истеъмолчилар; 
фойдаланувчилар; меҳнат предмети; меҳнат воситаси; ишни бажарувчи; 
иқтисодий-техник омиллар; иқтисодий омиллар; ижтимоий-иқтисодий 
омиллар.
Такрорлаш учун саволлар. 
1. Ахборот-коммуникациялар бизнеси товарлари таркибига нималар 
киради ? 
2. Ахборот маҳсулотларини йиғиш, сақлаш, қайта ишлаш ва узатиш нима 
учун меҳнат предмети сифатида қабул қилинган ? 
3. Ахборот-коммуникациялар бизнеси товарларини қўллашнниг 
технологик жараёни тавсифи ва таркиблаштириш тизимининг мазмунини 
тушунтириб беринг. 
4. Ахборот-коммуникациялар бизнеси товарларининг маҳсулот сифати 
даражасига қандай иқтисодий, техник ва ижтимоий омиллар таъсир кўрсатади 

 
 
 
 


167 
5
5
.
.
6
6
.
.
 
 
А
А
К
К
Т
Т
 
 
Б
Б
О
О
З
З
О
О
Р
Р
И
И
Д
Д
А
А
 
 
И
И
Қ
Қ
Т
Т
И
И
С
С
О
О
Д
Д
И
И
Й
Й
 
 
С
С
А
А
М
М
А
А
Р
Р
А
А
Д
Д
О
О
Р
Р
Л
Л
И
И
К
К
Н
Н
И
И
 
 
Ҳ
Ҳ
И
И
С
С
О
О
Б
Б
Л
Л
А
А
Ш
Ш
 
 
 
 
У
У
С
С
У
У
Л
Л
Л
Л
А
А
Р
Р
И
И
.
.
5.6.1. АКТ бозорининг асосий кўрсаткичлари 
Ахборот-коммуникациялар бозори товарларидан фойдаланиш ва ахборот 
фаолиятининг мажмуавий самарадорлиги энг асосий кўрсаткичлардан бири 
бўлиб ҳисобланади: 

 
 
 
Э
и
 = Э
иб 
+ Э
ид 
(13) 
 
Э
и
 
– ахборот самарадорлилиги; 
Э
иб
– ахборот-коммуникациялар бозори 
товарларидан фойдаланиш самарадорлиги; 
Э
ид
– ахборот фаолияти сама-
радорлиги. 
Ахборот-коммуникациялар бозори товарларидан фойдаланиш бир неча 
соҳалар бўйича амалга оширилаётган бўлса, у ҳолда асосий вариант ҳар бир 
соҳа бўйича ҳисобланади. Ушбу бозор товарларидан 

– йилда фойдаланиш-
нинг ҳаражатларини тежашни башоратлаш қуйидаги формула асосида амалга 
оширилади: 
n l m
Э
t
 = ZТ
б
 + Z
дi
 + Z
nj
 – Z
оk
 – Z
н
(14) 
i=1 j=1 k=1 
бу ерда: 

б
 
– 
t
-йилда асосий технологиялардан фойдаланиш ҳаражатлари 
миқдори; 
Z
дi
– ахборот маҳсулотларини қайта ишлашнинг асосий технология-
ларидан фойдаланган ҳолда қўшимча тадбирларни амалга ошириш учун сарф-
ланган ҳаражатлар миқдори; 
Z
nj
– келтирилган норматив ҳаражатлар, янги 
технологиялар ишламай қолган ҳолда 
t
-йилда 
j
-турдаги ижтимоий-иқтисодий 
натижалар билан таъминланиб янги технологияларни қўллаш натижасида 
олинган қўшимча натижалар билан солиштириш; 
Z
оk
– келтирилган норматив 
ҳаражатлар асосида ҳисобланиб, ушбу технологияларни қўллаш натижасида 
вужудга келадиган 
k
-турдаги ижтимоий ва иқтисодий салбий натижаларни 
қоплашни таъминлайди; 
Z
н 
– 
t
-йилда ахборот маҳсулотларини қайта ишлаш 
бўйича янги технологияларини қўллаш натижасида келтирилган ҳаражатлар. 
Ахборот-коммуникациялар бозори товарларидан фойдаланиш орқали 
келтирилган ҳаражатлар қуйидагича аниқланади: 
Z
t
 = С
t
 + Е
нt
 * К
t

 
(15) 
 
бу ерда: 
Z
t
– 
t
-йилда келтирилган ҳаражатлар миқдори; 
С

– 
t
-йилдаги 
жорий ҳаражатлар миқдори; 
К
t
 
– 
t
-йилда фойдаланадиган ресурслар; 
Е
нt
 
– 
t
-
йилда ахборот-коммуникациялар бозори товарларидан фойдаланиш 
самарадорлигининг 
меъёрий 
коэффициенти. 
Ушбу 
техника 
ва 
технологияларининг маънавий эскириш муддати 3-5 йилни ташкил қилади. 
Юқорида келтирилган формула асосида йиллик ҳаражатларни тежашни 
t
-
йил бўйича ҳисоблаш, ахборот-коммуникациялар бозори товарларини қўл-лаш 
ҳар бир соҳа бўйича алоҳида ҳисоблаб чиқилади. Соҳалар бўйича ахборот-


168 
коммуникациялар бозори товарлардан фойдаланиш йиллик тежамкорлик 
йиғиндисини(
Э
t
) қуйидаги формула асосида аниқлаш керак:
l
Э
t
 = Э
k
(16) 
k=1 
бу ерда: 
Э
k
– ахборот-коммуникациялар технологияларини 
t-
йил 
k-
соҳада қўл-
лашнинг йиллик самарадорлиги миқдори. Ахборот-коммуникациялар бозори 
товарларидан фойдаланишнинг ҳар бир соҳа ва барча йиллар бўйича олинган 
самарадорлик йиғиндиси қуйидагича:

Э = Э
t
/ (1 + Е
н
)
t
(17) 

t=1 
бу ерда: 
Т
– ҳисобланадиган давр катталиги шундай қилиб олиниши керакки, 
унда башоратланаётган барча давр учун меъёрий ижтимоий-иқтисодий натижа 
олиниши керак; 
Э

– 
t
-йил учун ахборот-коммуникациялар бозори товар-
ларини қўллаш натижасида олинадиган йиллик самарадорлик; 
Е
н
– ахборот-
коммуникациялар бозори товарларидан фойдаланишнинг самарадорлик 
меъёрий коэффициенти.

Download 3,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   196




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish