Муаллифлар: Ходиев Б. Ю., Бегалов Б. А., Расулев Д. М., Абидов

5.1.4. Телекоммуникация тизимлари ва 
локал тармоқдан фойдаланиш 
Телекоммуникация тизимлари
 
алоқа йўллари билан туташган ва 
одамлар гуруҳи ичида бир пайтда ахборот алмашиш учун мўлжалланган 
техник воситаларни намоён этади. Телеконференцияларнинг икки алоҳида 
тури – компьютерлашган телеконференциялар ва видеоконференцияларга 
ажралади. Видеоконференциялар жисмоний жиҳатдан турли жойларда бўлган 
иштирокчиларга бир-бирини кўриш ва эшитиш имконини берадики, бу ҳол 
худди бир жойда мавжуд бўлиш тасаввурини уйғотади. Алоқа учун 
мўлжалланган умумий телефон линиялари ёки тўлақонли телевизион тасвирни 
таъминловчи коаксиль, оптик толали линиялардан фойдаланилиши мумкин.
Шахсий компьютерлардан кенг фойдаланиш компьютерлашган 
телеконференцияларнинг ўтказишга олиб келди. 
Локал тармоқ ҳамкасбларнинг терминалларига, муассасалардаги 
ихтисослашган маълумотлар базасига ва марказлашган хизматларга (асосий 
компьютерлар, ахборот файлларга) кириш имконини беради. Локал тармоқ 
идора коммуникациясини таъминлайди ва катта ахборот оқимларини 
узатишга қобил. Ҳужжатлар асосан электрон шаклда тарқатилади ва 
сақланади. Бироқ, қоғоздаги ҳужжат ахборотни намоён этишнинг энг оммавий 
шакли бўлиб қолмоқда, шу электрон ҳужжатлар охирги фойдаланувчига етиб 
боргунча қоғоз шаклига киради. 
Замонавий, маълум маънода, идеал идора бошқарув мутахассислари ва 
идоранинг бошқа ходимлари меҳнатини комплекс автоматлаштиришни 
таъминлашлари лозим(1.28-расм).

---

142 
1.28 - расм. Замонавий идора жиҳозлари
 
Раҳбарлар ва мутахассисларнинг зарур ахборотни олиш учун компьютер 
ва бошқа асбоб-ускуналарга тўғридан-тўғри кириш имконияти пайдо 
бўлмоқда. Таҳлиллар шуни кўрсатадики, кўп ҳолларда идора ишини
автоматлаштириш анча самарали натижалар бермоқда. АҚШ бошқарув 
органларида бундай офисларда иш ҳажмининг 37% бажарилади ва унга 
сарфланаётган вақтни эса 24% га камайтирди. 
«Электрон офис» концепциясини амалий жиҳатдан рўёбга чиқариш 
секин-аста бошқариш усул ва методларини ўзгартиришга, бир қатор ходимлар 
вазифаларини қайта кўриб чиқишга, меҳнат самарадорлигини оширишга олиб 
келмоқда. Шу билан бир қаторда қоғоз-ҳужжатлар билан ишловчи ходимларга 
эҳтиёж камаймоқда, иш вақтидан фойдаланишни, бир-биридан узоқ хоналарда 
жойлашган ходимларни назорат қилиш имконияти ошмоқда. 
Малакали ходимларга бўлган талаблар ҳам ўзгариб бораяпти. Бир 
томондан юқори малакага эга бўлмаган ходимларнинг бир қисмидан ҳам 
фойдаланиш имконияти туғилмоқда. Бошқа бир томондан, раҳбарлик 
лавозимларида тор соҳа-даги мутахассислардан фойдаланишдан кенг 
дунёқарашга эга ва замонавий ахборот технологияларини эгаллаган 
ходимлардан фойдаланилаяпти. Соф ишлаб чиқариш ва ишлаб чиқариш 
характеридаги ахборот ўртасидаги чегаралар йўқолиб бориб, ахборотни қайта 
ишлаш ва сақлаш учун умумий ахборот массивлари ва процедураларидан 
фойдаланилмоқда.