Муаллиф: Наргиза Умарова

Пандемиянинг “Бир макон, бир йўл” лойиҳасига таъсири: Хитойдан назар

• 
  Mart 4, 2021
  
• 
  Central Asian Analytical Network
  

Фото: PANG XINGLEI/XINHUA VIA AP
Хитойлик таниқли эксперт Чжан Нин Хитойнинг кенг қамровли “Макон ва йўл” ташаббусини амалга оширишга пандемиянинг таъсири ҳақида ёзади (张宁：新冠肺炎疫情对中亚 “一带一路”合作影响) [1]. Хитой ижтимоий фанлар академияси Россия, Шарқий Европа ва Марказий Осиё институти эксперти мақоласи Хитойнинг эпидемияга ва унинг Марказий Осиё мамлакатларига таъсирига оид нуқтаи назарини баён қилиниши билан қизиқарлидир. Чжан Нин Марказий Осиё мамлакатларида коронавирус оқибатларига қарши кураш бўйича кўрилаётган чораларни ҳам таҳлил қилиб, Хитой билан Марказий Осиё мамлакатлари муносабатларидаги муаммолар, уларнинг истиқболига назар солади, шунингдек, Россия билан АҚШнинг Марказий Осиёдаги сиёсатига баҳо беради.
Муаллиф фикрича, 2020 йил бошида янги коронавирус пневмонияси – зотилжамининг қўққисдан тарқалиб кетиши “Макон ва йўл” ташаббуси учун муаммолар баробарида имкониятлар ҳам яратди. Эпидемия мамлакатларни чегара ва халқаро портларини ёпишга мажбур қилди, шу билан бирга, уларни барқарорликни мустаҳкамлаш устида бош қотиришга, тараққиёт стратегияларига тузатишлар киритишга, товарларни етказиб бериш занжирини оптималлаштиришга – мақбуллаштиришга ва саноат потенциалини яхшилашга ундади.
Пандемия Хитой билан Марказий Осиё республикалари ўртасидаги савдо-сотиқ ҳажми камайишига, ишлаб чиқариш қувватларини яратиш бўйича айрим лойиҳаларни амалга ошириш кечикиб кетишига олиб келди. Бироқ шу даврда “Саломатлик Ипак йўли” (健康丝绸之路) ва “Рақамли Ипак йўли” (数字丝绸之路) деб номланган ташаббуслар йўлга қўйилди. “Макон ва йўл” минтақавий ижтимоий маҳсулот сифатида Хитой билан Марказий Осиё мамлакатлари муносабатларига тобора чуқурроқ таъсир кўрсатмоқда. Алал-оқибат эпидемия “Макон ва йўл” ташаббусини заифлаштирмади, аксинча, аҳамиятини оширди.