Muallif: D. Haydarova 6-“ ” sinflar uchunadabiyot fani ” 201

III. YANGI MAVZU BAYONI.
ISHONMA
Senga mendan xabar bersalar.
«U yiqildi charchabw, - desalar.
Yo'q. ishonma, jonim!
Bu so'zm —
Do'stlar aytmas. yaqin ko'rsalar.
Bayrog'imga qon bilan yozgan
Ontim undar olg'a bonshga!
Haqqim bormi hech qoqilishga.
Haqqim bormi charchab-horishga?
Senga mendan xabar bersalar.
«U Vatanni sotdi» desalar.
Yo'q, ishonma, jonim!
Bu so'zni —
Do'stlar aytmas, meni sevsalar.
Yurtdan ketdim yurtni, seni deb.
Men kurashdim qonli har damda.
Yurtni, seni qo'limdan bersam, Nima qolar menga olamda?
Senga mendan xabar bersalar, «Musa o'ldi endi» desalar, Yo'q, ishonma, jonim! Bu so'zni —
Do'stlar aytmas, men¹ sevsalar.
Tuproq ko'mar tanni, ko'molmas O'tli qo'shiq to'lgan ko'nglimri. «0'lim» deyish muml mini axir, Yengib o'lgan bunday o'limni?
Musa Jalilning «Moabit daftari»ga kirgan bu she'ri 1943-yilning 20- noyabrida, o'limidan ikki oygina oldin yozilgan Guvohi bo'lganimizdek, uning har bir bandi shoirning so'nggi yillardagi taqdirini o'zida mujassam etadi. Birinchi va ikkinehi band og'ir jangda qattiq yaralanmasin, dushman qurshovini yorib chiqishga urinayotgan, tanasidan mador ketib borayot- gamga qaramay, ruhi taslim bo'hshni istamayotgan jangchi kechinmalarini aks ettiradi. Bilasizki, har bir askar harbiy xizmatga kirar ekan, ont - qasamyod qabul qiladi. Unda qanday sharoitga tushmasin, qanday qi- yinchiliklarga duchor bo'lmasin, o'z vazifasini ado et'shga, yurtiga va xalqiga sadoqatli bo'lishga qasam ichilad . She'r qahramonining esa bu qasamga qanchalar sodiqligini ontga berilgan ta'rif orqali bilib olamiz: «Bayrog'imga qon bilan yozgan ontim...»
Demak, bu iangch: qasamyodni shunchaki yodlab takrorlagan emas. U o'z ontiga shu qadar sodiqki, bundan avvalgi janglar davomida bayrog'iga tomgan qoni bilan ham buni isbotlagan.
Avval aytganimizdek, 1942-yilning iyun oyida Musa Jalil dushman qo'liga asir tushgach, undan oilasiga, yor-do'stlariga xat-xabar kelishi birdan to'xtab qoladi. Bunday paytda askarning yauinlariga telegramma orqali «bedarak yo'qoldi» degan xabar yuborish rasm bo'Igan edi.
Ayrim og'ziga kuchi yetmaganlar, shunday taqdirga duchor bo'Igan askarlar haqida «har qalay, dushmanga sotilib ketgan bo'lsa kerak» qabiiidagi badgumon gaplarni tarqatishdan ham toyishmasdi. Ayni holatni ko'ngli bilan sezgan shoir she'rnmg uchinchi-to'rtinchi bandida bunga o'zining qalb javobini beradi. Bu javob o'zining qat'iyati, mantig'i bilan kishini to'la ishont adi. Darhaqiqat, yurtdan shu yurtni yurtdoshlarni deb qonli jangga ketgan chinakam fidoyi inson ona Vatanini yog'iyga sotishi mumkmmi?! Shoir qalbidagi bu vatanparvarhk, yurtga muhabbat hissi shunday badiiy ifodasini topganki. u o'zgalar yuragida ham ayni hislarnmg kuchayishiga sabab bo'ladi: