|
Muallif: D. Haydarova
6-“________________” SINFLAR UCHUNADABIYOT
FANI
«____”____________201____
Mavzu: Ma`naviyat xazinasi. Torishmoqlar.
Maqsad: A) ta`limiy maqsad-______________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
B) tarbiyaviy maqsad-____________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________
S) rivojlantiruvchi maqsad –_______________________________ ____________________________________________________________________________________________________________
Dars turi: ______________________________________________________
Darsda foydalanilaniladigan
metod: an`anaviy, savol – javob,
Darsda foydalaniladigan jihoz: texnik vositalar, slaydlar, tarqatmalar, testlar.
DARSNING BORISHI:
I.Tashkiliy qism:
A)Salomlashish.
B) Davomatni aniqlash.
V) o`quvchilarni darsga tayyorlash
II.O`TILGAN MAVZUNI TAKRORLASH
III. YANGI MAVZU BAYONI.
Aziz o'quvchi!
O'tgan yili adabiyot darsidan anchagina saboq oldingiz. Adabiyot ni- ma ekani, odamlar badiiy asar o'qishga nega qiziqishlari, adabiy asarlar qanday turlarga ajralishi-yu uning ayrim mumtoz namunalaridan xabardor bo'ldingiz Dars Javomida o'rganilgan ko'plab asarlarhamon yodingizdan chiqmay, Sizm o'ylantirayotgan bo'lsa ham ajab emas. Bu holat-yaxshil >k alomati. Ya'rn, Siz bu asarlarni faqat baho olish uchungina, shunchaki o'qnnabsiz. Diqqat bilan, ko'nglingizni berib mutolaa qilibsiz. Ularning qahramonlari Sizning yuragingizdan joy olibdi. Bir so'z bilan aytganda. ma'naviy olamingiz ke-igayib, yanada go'zaUashibdi!
O'zbekiston Respublikasi Prezidepf Islom Karimov o'zining «Yuk- sak ma'naviyat-yengilmas kuchs asanda adabiyotning inson hayotidagi o'rni va ahainiyatiga alohida to'xtalar ekan. jumladan ahunday deydi:
«Insonni, uning ma'naviy olamini kashf etadigan yana bir qudratli vosita borki. u ham bo'lsa. so'z san'at/, badiiy adabi>otdh. Adabiyotning insonshunoslik deb, sho-r va yozuvchilarning esa inson ruhining mu- handislan, deb ta'riflanishr bejiz emas, albatta»'.
Xo'sh, inson ma'navivatining. ruhiyatining yuksalishida adabiyot, kitob mutolaasi qanday o'rin tutadi?
Inson hayvondan farq qilaroq, nafaqat moddiy ozuqaga, balki ma'naviy-ruhiy oziqqa ham muhtoj lik sezadi Bu nima degani?
Agar Siz iste'mol qiladigan oziq-ov qatlar jismingiz ehtiyojlarini qondirib, uni holsizlanishdan asrab, doimiy quvvatlantnib tursa, ma'naviy oziqlanish Sizn ruhiy bovitib, tetiklashti ,nb. ma'naviy qashshoqlashishdan asrayrii Odamning moddiy boyliklari ko'payish. ur» o'z-o'z.dan ma'naviy boy ailib qo'ymay di. Inson och-yupun qolmaslik to'g'risida qanchalik o'ylasa. o'zini ma'naviy yuksahirish to'g'risida ham undan-da ko'proq jon kuydii.shi kerak bo'ladi Ma'naviy yuksalishning eng samarali yo'llaridan biri esa kitobga oshno turinish. jumladan. adabiy asarlar mutolaasiga ixlos qo'yishdir.
Adabiyotning avnan ma'naviyat xazinasi ekanligining yana bir sababi shundaki- uning bag'nda hozirga qadar insonivat ardoqlab kelayotgan eng tansiq hislar - insonparvarlik (gumanizm). adolat. shafqat. o'zaro hamjihatlik. do'stl-k. mehr va muruvvat. sevgi-muhabbat. go'zallikka tashnalik singan o'Imas insoniy tuvg'ular jainuljamdir. Adabiyotga oshno tutingan odam qalbiga bu hislar ko'chib o'tishi. uni hazrati insonga aylanrrishi. hayotiga nur olib kinb. turmushini turfa mazmun bilan boyitishi aniqdir.
Yurtboshimiz «Yuksak ma'naxiyat — yengilmas kuch>> asanda xalqi- mizdan yetishib chiqqan, uning dunyoga ma'nfatli millat sitatida tanilishiga ulkan hissa qo'shgan buyuk ijodkoi lar xizmatiga yuksak baho berar ekan. jumladan. mutafakkir bobomiz Alisher Navoiyni quyidagicha ta'nflaydi:
«Agar bu ulug' zotni avliyo desak, u avliyolarning av liyosi, mutafakkir desak, mutafakkirlarmng mutafakkiri. shoir desak, shoirlarning sultonidiD)1.
Ko'ryapsizki, xalqqa xizmat qilmoq uchun, uning yodida abadiy qol- moq uchun so'zga. adabiyotga. ma'rifat va ma'naviyatga sidqidildan xizmat qilishning xosiyati beqiyosdir.
Sizni badiiy adabiyotni ixlos bilan o'qishga da'vat etayotganimiz- ning sabablari ko'p, albatta. Bu masalada, keling, uzoqqa bormay, o'zingizdan kclib chiqayhk. O'tgan o'quv yilida o'nlab shoir-yozuv- chilarning qator asailarini o'qib-o'rgandingiz. Endi ayting-chi, shu asarlarni o'qigan va uqqan tengdoshmgiz bilan ularni o'qimagan yoki o'qisa-da uqmagan sinfdoshingiz orasida qandaydir farq bonni-yoqmi?
To'g'ri, adabiyot va boshqa san'at turlarining insonga ta'si.i darrnv sezilib-bilinib qolmaydi. Xudd. yoshingiz ulg'ayayotganini o'zmgiz sezishingiz qiyin bo'lganidck, adabiyotning Sizga o'tkazayotgan ta'Mrini ham qo'l bilan ushlab, ko'z bilan ko'rish inumkin emasdek. Lekin ko'p kitob o'qiydigan, adabiyotga chin dildan qiziqadigan do'stlaringiz yurish- turishiga, odob-axloqiga razm solib qara>angiz, ular boshqalardan ancha ajralib turishini sezmaslik-ko'rmaslik ham mumkin emas. Ularning gap- so'zlari salmoqli, mazmunli bo'lib borayotgani, bu bolalar ko'cha changitib yurishdan ko'ra biror foydali mehnat qWishga harakat qilishlari, uyatsiz so'zlar buan lafzini bulg'ashdan tiyilishlanni ham sezsangiz kerak. Ular uyda yozib kelgan inshosi yoki referatini o'qib berayotganida eng to'- polonclu smfdoshlaringiz ham jimgina eshita boshlagani ham bor gap.
Xo'sh, bu kitobsevar bolalarning boshqalardan bir-ikki qadam ol- dinroqqa o'tib olishlanga ham ota-onalar, ham ustozlarning nazariga tushishlanga ko'proq nima sabab bo'ldi? Nega ko'plab tan ol.mpiadalanda aksarivat o'shalar g'olib chiqyapti? Nega maktabingizda o'tkazilayotgan «Davlat tili bayrami»ga sinfingizdan avnan shu bolalar tanlab olindi? Nima uchun bu doStlanngiz orlidan turli xunuk gaplar eshitmaysiz? Ularni boshqalardan ildamroq yunshiga kuch berayotgan narsa nima ekan?
Barakalla, to'g'ri topdingiz! Buning nomi - MARIFAT. Kitob orqali. adabiy a-arlami o'qib-o'rgani>h tufayli orttirilgan bebaho boylik - ma'naviyat va ma'rifat!
Do'stlaringiz bilan baham: |
