III. YANGI MAVZU BAYONI. XIX Bo'ri polvon ich-ichidan zd ketdi. O'zi bilan o'zi gapi.iz.hdi.
«Biz polvonlik maktabida o'qnnad'k. Polvonhk bizga ota meros. Pushtdan pushtga. qondan qonga o'tib kelyapti.
Polvonlikning ko'zga ko'rinmas, so`z bilan tushuntirib bo`lmas shunday sirlan bork.. urn faqat tominda polvonlik qon< borlarg.na b ladi Biz buamiz.
Bu sirlar hech bir kitobda yo'q.
Mana, mening o'zim. Surxon vohasida mendan yiqiimagan polvonning o'zi yo'q! O'sha maktab ko'rgan sport masterlanyam yag'rinimdan oshib ketdi!
Xalq nimasi bilan xalq?
O'zining urf-odatlari bilan xalq! Ko'p urf-odailarimizni birovlar... birovlar o'zmik. qil.b oldr! Biz qo'lumzni burnimizga tiqib qoldik
Shunday keta bersak. hademay... o'zimizn -da boy benb qo'yamiz!
Bu yog'i kamday. ne-ne nimalanmizni eskihk sarqiti deb yo'q qil- dik. Xivol bo'lmasa xalqning o'zini-da... eskihk fcarqitiga chiqanb yubo- rayin, dedik!
Bugun bum yo'qota bersak. ertaga uni yo'qota bersak... podadan nima farq.miz qoladi?..
Biz hademay bu dunyodan ketamiz. O'zimiz ketsak-ku, go'rga-ya. O'zimiz bilan... Buni rais biladimi?..»
Bo'ri polvon raisga qarab-qarab qo'yd1.
Tag'in nimalardir... mmalardir yo'qolib boryapu
Bo'ri polvon o'yladi-o'yladi... O'ylab o'yiga yetdi...
«Avlodlar almashgan sayin... yo, pirim-e, tuf-tuf-tuf... avlodlar almashgan savin... yurak yo'qolib boryapti!
Jasad bor! Aql bor!
Yurak yo'q!
To'rt .nucha bor! Kuch-quvvat bor!
Yurak yo'q!
Ko krakda jon bor!
Yurak yo'q. yurak!..
Farzandlar hayotga beparvo qaraydi. Musibat bilan xursandchilik farqiga boimaydi.
Farzandlar o zlari minayotgan mashi.iaga o'xshaydi! Odam k.m mashina kim. bilib bo'lmay qolyapti...»
XX Sariosiyodagi o'sha davrada Bo'n polvonga teng topilishi qiyin bo'ldi.
Davra egalari talvasada qoldi.
Bord. yu, Bo'n polvonga talabgor bo'lmasa, sario»ivoliklar denov- liklardan qoyil bo'ldi, bo'ladi. O'z uyida qoyil bo'lish mag'lub bo'lish- dan-da yomon bo'ladi!
Shunda davraga yoshgina bir yigit chiqib keldi Bo'ri polvonga talabgor bo'ldi.
Davra egalari shundagina yengil nafas oldi.
Bo'ri polvon yosh polvonga mensimay-mensimay qaradi.
«Laylakning yurishini qilaman deb. chumchuqning puti yinilgan ekan! - deb o'yladi Bo'ri polvon. - Bu yosh bola-ku! O'ylab ish qilyaptimi? Yo kayfi borrm?»Bir yosh bola Bo'ri polvon shon-shavkatini nazarga ilmay qurga yugurib chiqishi Bo'ri polvon izzat-nafsiga tegdi.
Bo'ri polvon darg'azab bo'lib davraga kirdi.
Bosh bakovul oldiga g'oz yurish qilib bordi. Davra odati bo'yicha talabgor yosh polvon qabatiga borib o'tinshi lozim bo'ldi.
Ammo Bo'ri polvon davra qoq o'rtasiga borib cho'k tushdi. Bo'ri polvon bu bilan o'zini anavi yosh bola yonida yonma-yon o'tinshga or qilganini bildirdi.
Anavi yosh bolaga, ko'rpaehaga qarab oyoq uzatsang-chi, degan qarash qildi.
Bo'ri polvon bilan Ismoil otli bu yosh polvonga bir g'unaun, yana bir qancha mayda zotlar qo'yildi.
Bo'ri polvon Ismoilni ko'zga ilmay-ko'zga ilmay davra aylandi.
«Tayyor osh-ku...» deya o'zidan ketdi.
Oqibat... Bo'ri polvon... Polvon nomini olgandan buyon umrida birinch. marta yelkasi yer ko'rdi!
Qanday yiqildi - o zi-da bilmadi!..