Ms va msm 49 21 ms va msm abduvaitov Rustam elektromagnit induksiya hodisasi. Reja

49_21 MS va MSM

49_21 MS va MSM

Abduvaitov Rustam

ELEKTROMAGNIT INDUKSIYA HODISASI.

Reja:

1. Faradey tajribalari. Faradey qonunlari. Elektromаgnit induktsiya hodisаsi.

2. Lents qoidаsi.

3. O‘zinduktsiya hodisаsi. Induktivlik. O‘zаro induktsiya.

4. Mаgnit mаydon energiyasi.

1. Faradey tajribalari. Faradey qonunlari.

1. Faradey tajribalari. Faradey qonunlari.

Elektromagnit induksiya hodisasini 1831 yili Faradey kashf qilgan. Hodisa shundan iboratki, har qanday berk o`tkazgich konturi bilan chegaralangan yuz orqali o`tayotgan magnit induksiya oqimi o`zgargan vaqtda shu konturda elektr tok paydo bo`ladi.

Bu tokka induksion tok deyiladi. Ushbu induksion toklarning yo’nalishini aniqlash qoidasini 1831 yilda italiyalik fizik Nobili Leopardo taklif qildi. Nemis fizigi Neyman esa 1846 yilda induksiya qonuninig matematik tenglamasini berdi. 21.2 - rasm

21.1. - rasm
21.1. - rasm
21.2 - rasm
21.2. - rasm

Induksion tokning hosil bo’lishi. Galvanometrga ulangan A solenoidning bir uchiga o`zgarmas magnitni yaqinlashtirsak, solenoidda elektr toki paydo bo`ladi. S - solenoidni k - kalit orqali B tok manbaga ulasak, A solenoidda qisqa muddatli tok paydo bo`ladi.

Induksion tokning hosil bo’lishi. Galvanometrga ulangan A solenoidning bir uchiga o`zgarmas magnitni yaqinlashtirsak, solenoidda elektr toki paydo bo`ladi. S - solenoidni k - kalit orqali B tok manbaga ulasak, A solenoidda qisqa muddatli tok paydo bo`ladi.

Faradey qonuni. Tajribalarni tahlil qilsak, birinchi tajribada shu narsa xarakterlidirki, A solenoidda tok magnit unga yaqinlashayotgan yoki undan uzoqlashayotgan paytdagina, ya`ni solenoid yaqinida magnit maydon o`zgargan vaqtda yoki solenoidning o`zi magnit maydonida ko`chgan vaqtda paydo bo`ladi xolos. Magnitning solenoidga nisbatan harakati yoki solenoidning magnitga nisbatan xarakati to`xtashi bilan solenoid yaqinidagi magnit maydon o`zgarmas bo`lib qoladi va solenoiddan tok o`tmaydi. Ikkinchi tajribadagi hodisa ham birinchidagiga o`xshashdir - bunda o`zgaruvchan magnit maydonni S solenoidda hosil bo`lgan yoki yo`qolayotgan tok hosil qiladi. Ikkala holda ham o`tkazgich konturi yaqinidagi magnit maydonning kattaligi o`zgaradi, demak, kontur bilan chegaralangan sirt orqali o`tuvchi magnit induksiya oqimi ham o`zgaradi.