Motiv va motivatsiya

A.A.Fayzullaev motivatsion jarayonni bosqichma-bosqich tahlil qi­lish­ni taklif etdi. To‘g‘ri, motivatsion jarayonni shu nuqtai nazardan qator olimlar tahlil etgan bo‘lib, ular (S.L.Rubin­shteyn, V.A.Ivannikov, M.Sh.Magomed-Eminov)­ maqsadning shakllantirilishini vaqt jihat­dan ma’lum bo‘laklarga bo‘lingan jarayon sifatida talqin qiladilar.

• A.A.Fayzullaev motivatsion jarayonni bosqichma-bosqich tahlil qi­lish­ni taklif etdi. To‘g‘ri, motivatsion jarayonni shu nuqtai nazardan qator olimlar tahlil etgan bo‘lib, ular (S.L.Rubin­shteyn, V.A.Ivannikov, M.Sh.Magomed-Eminov)­ maqsadning shakllantirilishini vaqt jihat­dan ma’lum bo‘laklarga bo‘lingan jarayon sifatida talqin qiladilar.
• A.A.Fayzullaev motivatsion jarayonni beshta bosqichga bo‘lib o‘rganadi. Quyida mana shu jarayonning bosqichlari aks ettirilgan sxema keltiriladi: I − qo‘zg‘alishning anglanishi, II − motivning qabul qilinishi, III − motivning hayotga tatbiq qilinishi, IV − motivning mustahkamlanishi, V − qo‘zg‘alishning faollashuvi.

Taniqli olim E.F.Foziev o‘z tadqiqotlarida o‘smir o‘quvchilarning o‘quv faoliyatini boshqarish xususiyatlari, o‘quv faoliyatini rejalashtirish, o‘zini o‘zi nazorat qilish, o‘zini o‘zi baholash, inson faoliyatini aniqlash, o‘quv faoliyatini rejalashtirishni aniqlash, maqsad qo‘ya olishni aniqlash, o‘zini o‘zi nazorat qilishni aniqlash, bo‘sh vaqtni aniqlash kabi tushunchalar bo‘yicha mulohazalar yuritadi. Olim shu tushunchalarni aniqlash maqsadida o‘quv faoliyatini boshqarishning diagnostik metodini ishlab chiqib, psixologiya fanining kam o‘rganilgan sohalaridan biri bo‘lgan o‘qish faoliyatini boshqarish muammosining nazariy va amaliy tomonlarini yoritib beradi. Bu tushunchalarni aniqlash uchun olim shu tushunchalarga mos anketalardan foydalandi.

• Taniqli olim E.F.Foziev o‘z tadqiqotlarida o‘smir o‘quvchilarning o‘quv faoliyatini boshqarish xususiyatlari, o‘quv faoliyatini rejalashtirish, o‘zini o‘zi nazorat qilish, o‘zini o‘zi baholash, inson faoliyatini aniqlash, o‘quv faoliyatini rejalashtirishni aniqlash, maqsad qo‘ya olishni aniqlash, o‘zini o‘zi nazorat qilishni aniqlash, bo‘sh vaqtni aniqlash kabi tushunchalar bo‘yicha mulohazalar yuritadi. Olim shu tushunchalarni aniqlash maqsadida o‘quv faoliyatini boshqarishning diagnostik metodini ishlab chiqib, psixologiya fanining kam o‘rganilgan sohalaridan biri bo‘lgan o‘qish faoliyatini boshqarish muammosining nazariy va amaliy tomonlarini yoritib beradi. Bu tushunchalarni aniqlash uchun olim shu tushunchalarga mos anketalardan foydalandi.