Моррининг сешанба дарслари

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари
 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
154
сўрадим Морридан турмуш муштларини назарда тутиб. 
Ўзим 
ҳам 
етти 
йил 
учрашиб 
юрганимиздан 
кейингина Жаниннинг қўлини сўраганман. Муаммо нимада? Менинг 
ёшимдаги авлод олдингилардан эҳтиёткорроқ бўлиб қолганмикан ёки, 
шунчаки, худбинроқмизмикан? 
– Сизнинг ёшдаги авлодга ачинаман, – деди Морри. – Ким биландир 
муҳаббатга асосланган муносабат ўрната олиш жуда муҳим, чунки 
ҳозирда ҳаётимизда муҳаббат етишмайди. Бироқ замонамизнинг 
бечора ёшлари бировга чиндан кўнгил беришга ўта худбинлик 
қилади, ёки аксинча, шоша-пиша турмуш қуришлари оқибатида ярим 
йил ўтмасданоқ ажрашишади. Улар ўзларига умр йўлдоши сифатида 
қандай инсонни хоҳлашини ҳам билмайди. Улар ҳатто ўзлари қандай 
инсон эканлиги ҳақида ҳам тушунчага эга эмас, шундай экан, ким 
билан ҳаётини боғлаётганини қаердан ҳам билсин? 
Морри хўрсинди. У университетда дарс бериб юрган йиллари кўплаб 
бахтсиз ошиқларга маслаҳат беришига тўғри келган. 
– Бу қайғули ҳолат, чунки ёнингда суюкли инсонинг бўлиши жуда ҳам 
муҳим. Бу, айниқса, мени ёшимга етганингда – кучинг кетиб, соғлиғинг 
ёмонлашганида жуда билинади. Дўстларнинг бўлгани яхши, албатта, 
аммо улар йўталингни тўхтата олмай, уйқусизликдан қийналганингда 
туни билан ёнингда парвона бўлиб, мижжа қоқмасдан сенга 
ғамхўрлик қилиб чиқишга ярамайди. 

---

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари
 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
155
Морри ва Шарлотта талабалик 
пайтлари 
танишишган, 
турмуш 
қурганларига қирқ тўрт йил бўлганди. Охирги пайтларда уларни тез-
тез кузатардим: Шарлотта келиб гоҳ унга дори қабул қилиш 
кераклигини эслатади, гоҳ секингина бўйнини уқалаб қўяди, баъзан 
эса ўғиллари ҳақида гапириб беради. Улар бир тану бир жондек умр 
кечиришар, бири иккинчиси нима ҳақида ўйлаётганини тушуниши учун 
бир қарашнинг ўзи кифоя эди. Шарлотта, Морридан фарқли равишда, 
табиатан анча вазмин инсон эди. У рафиқасини қанчалар қаттиқ 
ҳурмат 
қилишини билардим, чунки 
баъзида 
“Бу нарсани 
айтишим Шарлоттага ёқмаслиги мумкин”, деб бирор мавзудаги 
суҳбатимизга 
нуқта 
қўярди. Морри фақат Шарлотта бошқалар 
билишини лозим топмаган воқеаларнигина пинҳон сақларди. 
Рафиқасини ноқулай аҳволга қўйишни ёки хафа қилишни истамасди. 
– Оилавий ҳаёт давомида турмуш – мушт деб бекорга 
айтилмаслигини англаб етганман, – давом этди у. – Кетма-кет 
синовларни бошдан ўтказасан. Бунда ўзингнинг кимлигингни, турмуш 
ўртоғинг қандай инсонлигини ва бир-бирингиз билан муроса қилиб 
яшашга қодирмисиз ёки йўқ – ҳаммасини билиб оласан. 
– Турмуш қургач, аҳил яшаб кета олишни олдиндан билишнинг бирор 
йўли борми? 
– Бу осон иш эмас, Мич, – жилмайди Морри. 
– Ҳа, биламан. 

---

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари
 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
156
– Шундай бўлса-да, – деди Морри, – тажрибамдан айтишим 
мумкинки, муҳаббат ва оилавий ҳаётга оид айрим қоидалар мавжуд: 
умр йўлдошингни ҳурмат қилмасанг, муаммолар гирдобида қоласан. 
Муроса қилишни билмасанг, муаммолар гирдобида қоласан. 
Муносабатларингиз ҳақида очиқчасига гаплаша олмасанг, муаммолар 
гирдобида қоласан. Ва агар ҳаётий қарашларингиз турлича бўлса, 
муаммолар гирдобида қоласан. Қараш ва қадриятларингиз бир хил 
бўлиши лозим. Бу қадриятларнинг энг асосийси нима эканини 
биласанми, Мич? 
– Нима? 
– Турмушинг сен учун аҳамиятли эканлигига бўлган ишончинг. 
У бурнини тортида, бир лаҳзага кўзларини юмди. 
– Шахсан мен, – хўрсинди у кўзини юмганча, – турмушнинг аҳамияти 
катта деб биламан. Унинг нималигини ўз бошингдан ўтказиб 
кўрмасанг, жуда кўп нарса йўқотасан. 
Морри мавзуни ўзи учун дуодек янгровчи шеърдан иқтибос келтириш 
орқали якунлади: “Бир-бирингизга меҳр-муҳаббат кўрсатинг, йўқса 
ҳалокатга юз тутасиз”. 
– Битта саволим бор, – дейман Моррига.
Қоқсуяк бармоқлари билан кўзойнагини ҳар нафас олганида 
кўтарилиб-тушаётган кўксига босади.

---

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари
 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
157
– Қандай савол экан?
– Айюб китоби ёдингиздами?
– Инжилдагими?
– Ҳа, ўша. Айюб – яхши инсон, лекин Худо унга азоб юборади. 
Эътиқодини синаш учун.
– Ёдимда.
– Уни ҳамма нарсасидан жудо қилади: уйи, мол-давлати, оиласи…
– Соғлиги.
– Ҳа, унга дард юборади.
– Эътиқодини синаш учун.
– Ҳа, эътиқодини синаш учун. Менга бир нарса қизиқ…
– Нима?
– Шу ҳақида фикрингиз қандай?
Моррини кучли йўтал тутади. Қўллари қалтираб, икки ёнига 
судралиб тушади.
– Менимча, – дейди у жилмайганча, – Худо бир оз ошириб юборган.

---

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари
 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
158