Моррининг сешанба дарслари

partish qoʻyilganidan u 
ukamdan kelgani bilinib turardi. 
“SALOM VA NIHOYAT TOʻQSONINCHI YILLARGA QADAM 
QOʻYDIM!”, deb boshlanardi xabar. U hafta davomida nimalar 
qilgani ha
qida yozib, bir juft latifa ham qoʻshib qoʻygandi. 
Xabar shunday yakunlangandi: 
Shu kunlarda jigʻildonim qaynab, ichim ketib yotibdi – megajin hayot. 
Keyinroq gaplasharmiz? Bemor Dumba 
Kulaverib, koʻzlarimdan yosh chiqib ketdi. 
Ushbu kitob gʻoyasi asosan Morriga tegishli edi. U kitobni “soʻnggi 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
142
ilmiy ishimiz” deb atardi. Eng yaxshi loyihalarda boʻlgani kabi bu ish 
ikkimizni ancha yaqinlashtirdi. Morri bir necha noshirlar kitobga 
qiziqish bildirganini eshitib, juda quvongandi, biroq ularning hech biri 
bilan 
uchrashish unga nasib etmadi. Kitob uchun toʻlangan 
boʻnakning Morrining ulkan tibbiy xarajatlarini qoplashda foydasi 
tegganidan ikkalamiz ham mamnun edik. 
Aytgancha, kitob nomini Morrining kabinetida oʻtirib, bir kundayoq 
oʻylab topganmiz. U nom tanlashni yoqtirardi. Morri bir nechta 
nomlarni taklif qildi. Lekin men ““Morrining seshanba darslari”ga 
nima deysiz?” deb soʻraganimda, uning yuziga tabassum, 
yonoqlariga qizillik yugurganini koʻrib, shu nomda toʻxtalishimizni 
angladim. 
Morrining vafotidan soʻng universitet davridan qolgan kitob-
daftarlarim joylangan qutilarni birma-
bir koʻzdan kechirdim. Ular 
orasidan Morrining darslaridan biri uchun yozgan yakuniy nazorat 
ishimni topib oldim. Yozilganiga ham yigirma yil boʻlibdi. 
Muqovasining old tomonida mening 
Morri uchun qalam bilan qingʻir-
qiyshiq yozilgan mulohazalarim, uning ostida esa Morrining 
mulohazalari qoldirilgan edi. 
Meniki “Qadrli murabbiy…” deb boshlangan. 
Uniki esa “Qadrli oʻyinchi…” deb. 
Negadir har safar shu bitiklarni oʻqiganimda, uni yanada koʻproq 
sogʻinaman. 
Hayotingizda hech haqiqiy ustozingiz boʻlganmi? Siz hali ishlov 
berilmagan tosh boʻlsangiz-da, donolik bilan sayqallansa, noyob 
olmosga aylanishingizga ishonchi komil boʻlgan ustoz? Agar 
omadingiz kulib, shunday ustozni uchratib qolsangi
z, vaqt oʻtib, 
albatta, uning yoniga qaytasiz. Baʼzan, shunchaki, xayolingizda. 
Baʼzida esa shundoqqina u yotgan yotoq yoniga. 
Keksa professorim hayotining soʻnggi darslari uning uyida, u 
mittigina hibiskus butasining pushti gullari toʻkilishini tomosha qilishi 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
143
mumkin boʻlgan kabinet derazasi yonida, haftada bir marta oʻtilardi. 
Sinf seshanba kunlari yigʻilardi. Hech qanday darslikdan 
foydalanilmasdi. Fanimiz “Hayot mazmuni” deb atalardi. Unda 
professor boshdan kechirgan hayotiy saboqlar oʻqitilardi. 
Saboqlar davom etadi.