Монтeссори (Монтессори) Мария

МОНТEССОРИ (Монтессори) Мария

1894 йилда Рим университетини битирган. Италияда биринчи аёл тиббиёт фанлари доктори (1896). Аёллар учун олий мактаб гигиэна профессори (1896-1906). 1900-1907 йилларда. Рим университетида педагогик антропология курсида ўқиган
Амалий фаолиятини болалар психиатрик клиникасида (1895-1898) бошлаган, у эрда Ж. Итард ва Э. Сегуин ғоялари таъсири остида ақли заиф болаларда ҳиссий органларни ривожлантириш усулини яратган.
Мактабдаги эскирган ўқув услубларини ва Фребелиан болалар боғчаларининг камчиликларини танқид қилган Монтессори, болага нисбатан зўравонликка йўл қўйиб бўлмайди, деган ғояни қўллаб-қувватлади, ўқувчиларнинг шахсий хусусиятларига ҳурмат кўрсатишни талаб қилди.
Монтессори болаликнинг алоҳида дунёси борлигини ва боланинг ривожланиши махсус қонунларга бўйсунишини таъкидлади. "Боланинг ўз-ўзидан ривожланиши" назариясига асосланиб, Монтессори ўқитувчининг фаол тарбиявий ролидан воз кечишга келди: катталар, болаларга ўзларининг муносабатларини юклайди, уларнинг табиий ривожланишига халақит беради.

Монтессори таълими мактабгача ва бошланғич мактаб ёшидаги таълимнинг асоси бўлиб, у атроф-муҳит ва дидактик материаллар ёрдамида дарсларни ташкил этиш орқали амалга оширилди. Туйғуларни ўргатиш учун Монтессори чалғитувчи таъсирларни бартараф этишни, битта аъзони машқ қилиш пайтида эса - қолган қисмини "ўчиришни" тавсия қилади

Монтессори тизимига кўра, таълим ва тарбиянинг асосий шакли - бу болалар учун мустақил индивидуал дарслар ёки махсус ишлаб чиқилган Монтессори индивидуал дарслари бўлиб, уларнинг асослари ихчамлик, соддалиги ва объективлиги (яъни, боланинг ўқиш мавзусига максимал даражада концентрацияси)

• болани доимо танқид қилишса - у нафратланишни ўрганади,
• болани масхара қилишса - у ёпиқ бўлади,
• болани мақташса – у олижаноб бўлишни ўрганади,
• болани қўллаб – қувватлашса -у ўзини қадрлашни ўрганади
• бола ҳақорат билан ўсишида - у айбдорлик ҳисси билан яшашни ўрганади
• Бола сабрлилик муҳитида яшаса у бошқаларни тушунишни ўрганади,
• бола ҳалолликда тарбияланса адолатли бўлишни ўрганади,
• бола хавфсиз муҳитда ўсади-у одамларга ишонишни ўрганади,
• бола душманликда яшаса - у тажовузкор бўлишни ўрганади,
• бола тушуниш ва самимийликда яшаса – у бу дунёда одамларни топишни ўрганади