Moliyaviy va boshqaruv hisobi

Boshqaruv va moliyaviy hisobning o’zaro bog’liqligi.

Boshqaruv hisobi mohiyatini har tomonlama va to’liq tushunish uchun moliyaviy boshqaruv va ishlab chiqarish hisobining o’zaro hamkorligi va munosabati haqidagi masalani e’tibordan chetda qoldirib bo’lmaydi.
Boshqaruv va moliyaviy hisob o’rtasida, nazarimizda, ko’pgina umumiylik bor, chunki ularning ikkalasi ham korxona hisob tizimi axborotidan foydalanadi. Ushbu tizimi bo’limlaridan biri ham moliyaviy, ham boshqaruv hisobida zarur xarajatlar va daromadlar hisobi hisoblanadi. Moliyaviy hisobning qabul qilingan tamoyillari boshqaruv hisobida ham amal qilishi mumkin, chunki korxona rahbarlari o’z faoliyatlarida mutlaqo tekshirilmagan taxminlar va fikrlarga tayanib ish qilishlari mumkin emas. Bundan tashqari, har ikkala kichik tizim axborotidan zaruriy boshqaruv qarorlari qabul qilish uchun foydalanadilar.
Biroq birlashtiruvchi belgilar bo’lishiga qaramay, buxgalteriya hisobining bu ikki turi - bir-biridan keskin farq qiladi. Iqtisodiy adabiyotda bunday tafovutning ko’plab belgilari keltiriladi.
Boshqaruv va moliyaviy hisoblarning turli mualliflar talqinidagi qiyosiy xarakteristikasi 1-ilovada keltirilgan.
Ushbu muammoga turli mualliflar qarashlarini umumlashtirilgan holda quyidagi belgilarni taklif etishni maqsadga muvofiq deb bilamiz.
Ular ko’p darajada boshqaruv va moliyaviy hisob o’rtasidagi mavjud tafovutlarni va mohiyatini xoliroq aks ettiradi.

1. 
   Ґisobning maqsadi. Moliyaviy hisobning asosiy maqsadi korxona moliyaviy hisoboti (moliyaviy hujjatlar)ni tuzish uchun zarur ma’lumotlarni monitoringini tashkil qilishdan iborat. Bu ma’lumotlar ma’muriyatning o’zi uchun ham, tashqi foydalanuvchilar uchun ham mo’ljallangan bo’ladi. Tashqi foydalanuvchilar, investorlar va kreditorlar korxonaning moliyaviy ahvoli, uning to’lov qobiliyati, kredit berish qobiliyati, mazkur korxonaga berilgan investitsiyalarning rentabellik darajasi kabilarga baho berishda aynan shu ma’lumotlarning aniq belgilangan talablar va standartlarga muvofiq ravishda olib borilganiga e’tibor berishadilar.
   

Boshqaruv hisobi korxona ichkarisidagi aloqalarning asosiy tizimini o’zida namoyon etadi. Uning maqsadi - o’tmishdagi xodisalar tahlili asosida kelajakka mo’ljallangan tavsiyalarni ishlab chiqish uchun menejerlarni tegishli axborot bilan ta’minlashdir.

2.