Moliyaviy tahlil” fanidan Oraliq nazorat ishi 8-variant Bajardi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“Moliyaviy tahlil” fanidan

Oraliq nazorat ishi

8-variant


Bajardi: XBAS-60 guruh

talabasi Raximberdiyev Islombek.

8-variant

1. 
   Mehnat haqi xarajatlari tahlili.
   
2. 
   Likvidlikni oshirish yo’llari.
   
3. 
   Iqtisodiy nochorlik, bankrotlik holatidagi nobarqarorlik va uning muhim shartlari.
   

1. Ish haqi - ko'pchiligining daromadining asosiy manbai, shuning uchun u asosan ularning farovonligini aniqlaydi. Ish haqi ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga, inson omilining ijtimoiy va ijodiy faoliyatini rivojlantiradi, natijada mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish sur'atlari va sohasiga ta'sir qiladi. Ish haqi va korxonaning o'rtacha ish haqini tahlil qilish, ulardan foydalanish va foyda o'sishini ta'minlash uchun ulardan foydalanish va foyda o'sishini ta'minlash, mahsulotlar (ishlarni, xizmatlarning) narxini pasaytirish, barqaror sharoitlarni ta'minlashni kamaytirish uchun amalga oshiriladi Korxona xodimlarining faoliyati.

Asosiy tahlil qilish uchun vazifalar quyidagilar:

-umuman olganda, iste'mol uchun yuborilgan mablag'lar va dinamikani tahlil qilish, shuningdek xodimlarning toifalari va kasblari;

-ish haqi jamg'armalari dinamikasini aniqlash;

-ish haqi va bonuslar fondining tuzilishini ko'rib chiqish;

-korxonaning ish haqi va o'rtacha ish haqini qo'llash samaradorligini baholash;

-ish haqi jamg'armasidan yanada to'liq va samarali foydalanish zaxiralarini aniqlash.

2. "Likvidlik" atamasi kompaniyaning yuqori narxda sotilishi mumkin bo'lgan aktivlari uchun ishlatiladi. Likvidlik koeffitsienti aktivlarning bozor qiymati va ularni sotish tezligini tahlil qilish uchun ishlatiladi. Joriy likvidlik koeffitsienti korxonaning joriy aktivlar tufayli qisqa muddatli majburiyatlarini to'lash qobiliyatini ko'rsatadi. Ushbu koeffitsient qanchalik yuqori bo'lsa, "oyoqlarda turadi". Amaldagi likvidlik koeffitsioni oshirish uchun quyidagi yo'llar mavjud:

• 
  To'langan qarz miqdorini kamaytirish. To'lovga yo'l qo'ymaslikning bir usuli - bu uning qayta ishlashi. O'zaro xizmatlar hisobidan (ya'ni qarindoshlar) hisobidan summani kamaytirish yoki ushbu qarzni talab qilinmagan deb yozish mumkin.
  
• 
  Joriy aktivlarni kengaytirish.
  
• 
  Bir vaqtning o'zida qisqarish va joriy aktivlar va kreditorlar. Bu joriy likvlikni oshirishning eng maqbul va eng maqomi.
  

3. Avvalambor bankrotlik va uning taomillari haqida so‘z yuritishdan oldin bankrotlik va u bilan bog‘liq bo‘lgan bir qancha atamalar o‘rtasidagi ziddiyatni ko‘rib chiqish muhim. Iqtisodiy fanlarda iqtisodiy nochorlik, moliyaviy nobarqarorlik, to‘lovga noqodirlik, bankrotlik kabi so‘zlar bir xil mazmun beruvchi atamalar kabi ishlatilib kelinadi. Bankrotlik(iqtisodiy nochorlik) – xo‘jalik subyektlari tomonidan e’tirof etilgan, qarzdorning pul munosabatlari bo‘yicha kreditorlar talablarini to‘la hajmda qondirishga majburiy to‘lovlar bo‘yicha o‘z majburiyatini to‘la hajmda bajarishga qodir emasligidir.

“Bankrotlik to‘g‘risida”gi qonuning sharhidan ko‘rinib turibdiki, bankrotlik va bnkrotlik alomatlari korxona to‘lovga qodirlik darajasi bilangina emas, o‘z qarzdorligining muddati bilan aniqlanmoqda. Iqtisodiy nochorlik va moliyaviy nobarqarorlik tushunchalari esa bankrotlikdan tushunchasidan farqli ravishda korxona faoliyati tahlil(monitoring) qilinayotganda qo‘llaniladi. Unda hisob-kitob qilinayotgan har bir ko‘rsatkich bo‘yicha aynan shu ko‘rsatkich bo‘yicha iqtisodiy nochorlik aniqlanadi. Masalan to‘lovga qodirlik darajasi normal bo‘lishi uchun 1.25 dan katta bo‘lishi kerak bo‘lsa, lekin natija 1.1 koeffitsientni tashkil qilsa, demak korxona aynan shu ko‘rsatkich bo‘yicha iqtisodiy nochor deb yuritiladi va bu holat ham korxonanin ito‘liq iqtisodiy nochor deyilishiga sabab bo‘lmaydi. Bunday xulosaga kelish uchun korxona boshqa barcha ko‘rsatkichlar bo‘yicha normal shartdan past natijani ko‘rsatishi kerak. Agar ma’lum ko‘rsatkichlar pastroq qolganlari normal shartdan balandroq natijani bersa, u holda korxonani tarmoq xususiyati, shartlari va o‘ganilayotgan holatning premeti va obyektiga qarab, bundan tashqari koeffitsientni ko‘rsatkichlar tizimida tutgan o‘rniga qarab nochor yoki barqaror degan xulosa berish mumkin.