Moliyaviy menejment

1.1 – rasm. Davlat budjeti mablag’larining manbalariga ko’ra guruhlanishi
7

7
Malikov T, Haydarov N. “Davlat budjeti” – (T.: “Iqtisod - Moliya”), o’quv qo’llanmasi asosida mustaqil tuzildi. 

Davlat budjetining mablag’lari manbalariga ko’ra uch guruhga 
bo’linadi 
Budjetning 
soliqli daromad-lari
tarkibi 
mamlakat 
soliq 
qonunchiligiga 
muvofiq 
um-
umdavlat soliqlarni va yig’im-
lari, 
mahalliy 
soliqlar 
va 
yig’imlar, bojxona bojlari, boj 
yig’imlari 
va 
boshqa 
boj 
to’lovlari, davlat boji, penya va 
jarimalardan iborat. 
Budjetning 
soliqsiz daromadlari
tarkibi davlat 
mulkidan foydalanishdan olingan daromadlar, budjet 
tashkilotlari tomonidan ko’rsatilgan haqli (to’lovli) 
xizmatlardan 
kelgan 
daromadlar, 
fuqorolik 
– 
huquqiy, ma’muriy va jinoiy choralarni qo’llash 
natijasida olingan mablag’lar, jumladan jarimalar, 
konfiskatsiyalar, 
kompensatsiyalar 
va 
davlat 
sub’ektlariga yetkazilgan zararlarni tiklash bo’yicha 
olingan mablag’lar va majburiy undirilgan boshqa 
mablag’lar, 
moliyaviy 
yordam 
ko’rinishidagi 
daromadlar (budjet ssudalari va budjet kreditlaridan 
tashqari) va boshqa nosoliqli daromadlardan iborat. 
Budjetning tiklanmaydigan tarzda o’tkaziladigan 
pul mablag’lariga budjet tizimida boshqa darajada 
turgan budjetdan dotatsiyalar, subvensiyalar va 
subsidyalar yoki mablag’larni qaytarilmaslikning 
boshqa 
shakllarida 
olinadigan 
moliyaviy 
yordamlardir. Jismoniy va yuridik shaxslardan, 
xalqaro 
tashkilotlar 
va 
xorijiy 
davlatlar 
hukumatlaridan 
qaytarilmaydigan 
yoki 
tiklanmaydigan 
shaklda 
o’tkazilayotgan 
mablag’lar ham budjetning shunday daromadlari 
tarkibiga kiradi. 
Soliqli daromadlar 
Soliqsiz daromadlar 
Tiklanmaydigan (qaytarilmaydigan) 
tarzda o’tkaziladigan pul mablag’lari 

---

17 
Soliqlar, to’lovlar, yig’imlar, bojlar va majburiy ajratmalar alohida 
shakllari va turlarining yig’indisi budjet daromadlarining yagona tizimini 
shakllantiradi. Turli sub’ektlardan kelib tushadigan budjet daromadlari 
umumdavlat ehtiyojlarini ta’minlab, bir-biri bilan o’zaro bog’langandir. 
Hozirgi kunda amaliyotda davlat budjetining daromadlarini quyidagi tartibda 
klassifikatsiya qilinayotganini ko’rishimiz mumkin. (1.2-rasm)