Moliyaviy hisobot auditi

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITI” FANIDAN MUSTAQIL TA`LIM MASHG’ULOTLAR 
MAVZULARI
209 
qilinadigan oddiy aktsiyalarning o’rtacha narxlari optsionlar va varrantlarning bajarilish 
narxidan yuqori bo’lsa. Biroq, shunga o’xshash muomaladagi konvertatsiyalanadigan 
instrumentlarning ham, agarda mavjud bo’lsa, konvertatsiyasi faraz qilinmaguncha, 
bajarilishi faraz qilinmaydi. 
A7 
Optsionlar va varrantlar tadbirkorlik sub’ektining (yoki uning bosh tashkiloti yoki 
shu’ba tadbirkorlik sub’ektining) qarz yoki boshqa instrumentlari orqali optsionlar va 
varrantlar bajarilish narxining to’lovini to’liq yoki qisman to’lashga ruxsat berishi yoki talab 
etishi mumkin. Bir aktsiyaga to’g’ri keladigan maydalashtirilgan foydani hisoblashda, ushbu 
optsionlar yoki varrantlar maydalashtiruvchi ta’sirga ega, agarda (a) davrdagi tegishli oddiy 
aktsiyalarning o’rtacha bozor narxi bajarilish narxidan oshsa yoki (b) to’lov sifatidagi 
instrumentning sotish narxi optsion yoki varrant kelishuvi ostida taklif etiladigan narxdan 
past bo’lsa va hosil bo’ladigan diskont bajarilish ostida qabul qilinadigan oddiy 
aktsiyalarning bozor narxidan past bo’lgan samarali bajarilish narxini belgilaganda. Bir 
aktsiyaga to’g’ri keladigan maydalashtirilgan foydani hisoblashda, ushbu optsionlar yoki 
varrantlarning bajarilishi faraz qilinadi va qarz va boshqa instrumentlarning to’lov sifatida 
taklif etilishi faraz qilinadi. Agarda optsion yoki varrant egasiga pul mablag’idagi to’lov 
afzalroq bo’lsa va shartnoma pul mablag’idagi to’lovga ruxsat bersa, pul mablag’idagi 
to’lov faraz qilinadi. Taklif etilishi faraz qilingan har qanday qarz bo’yicha foiz summasi 
(soliqdan holi) formuladagi suratga tuzatish sifatida qo’shiladi. 
A8 
Shunga o’xshash yondashuv o’xshash shartlarga ega imtiyozli aktsiyalarga yoki 
investorga qulay konvertatsiya stavkalarida pul mablag’ida to’lashga ruxsat beradigan 
konvertatsiya optsioniga ega boshqa instrumentlarga ham qo’llaniladi. 
A9 
Ma’lum optsionlarning yoki varrantlarning tayanch shartlari ushbu instrumentlardan 
foydalanishdan olingan tushumlarni tadbirkorlik sub’ektining (yoki uning bosh tashkiloti yoki 
shu’ba tadbirkorlik sub’ektining) qarz yoki boshqa instrumentlarini so’ndirishga 
yo’naltirilishini talab etishi mumkin. Bir aktsiyaga to’g’ri keladigan maydalashtirilgan 
foydani hisoblashda, ushbu optsionlar yoki varrantlardan foydalanish va tushumlar oddiy 
aktsiyalarni sotib olishdan ko’ra qarzni uning o’rtacha bozor narxida sotib olishga 
yo’naltirilishi faraz qilinadi. Biroq, faraz qilingan foydalanishdan olingan tushumning faraz 
qilingan qarzni sotib olish qiymatidan ortiq qismi (ya’ni oddiy aktsiyalarni qayta sotib 
olishga yo’naltirilishi faraz qilingan) bir aktsiyaga to’g’ri keladigan maydalashtirilgan 
foydani hisoblashda inobatga olinadi. Sotib olinishi faraz qilingan har qanday qarz bo’yicha 
foiz summasi (soliqdan holi) formuladagi suratga tuzatish sifatida qo’shiladi.