Moliyaviy hisob va hisobat

6.11-jadval
Asosiy vositalar haq evaziga sotilganda ularning chiqib ketishi

Muomalalar mazmuni	Debet	Kredit
Asosiy vositalarning boshlang‘ich (tiklanish) qiymatini hisobdan chiqarish	9210	0100
Hisoblangan eskirishni hisobdan chiqarish	0200	9210
Asosiy vositalarni sotishdan tushgan tushumning aks ettirilishi	4010	9210
Asosiy vositalar chiqib ketayotganida 8510-schyot bo‘yicha saldoni hisobdan chiqarish	8510	9210
Qo‘shilgan qiymat solig‘ining hisoblanishi	9210	6410
Asosiy vositalarni sotishdan olingan zararning aks ettirilishi	9430	9210
Asosiy vositalarni sotishdan olingan foydaning aks ettirilishi	9210	9310

Asosiy vositalarning boshqa korxonalar ustav kapitaliga ulush sifatida berilishi munosabati bilan chiqib ketishi ta’sis shartnomasiga asosan amalga oshiriladi. Buxgalteriya hisobida bu tarzda berish “Asosiy vositalarni balansdan chiqarish tartibi to‘g‘risida”gi Nizomning 6-paragrafiga va 21-son BHMSga asosan aks ettirilishi kerak.

6.12-jadval
Asosiy vositalarning boshqa korxonalar ustav kapitaliga ulush sifatida berilishi munosabati bilan chiqib ketishi

Muomalalar mazmuni	Debet	Kredit
Asosiy vositalar dastlabki (tiklash) qiymatining hisobdan chiqarilishi	9210	0100
Hisoblangan eskirishning hisobdan chiqarilishi	0200	9210
Ustav kapitaliga asosiy vositalar bilan kiritilgan ulushning aks ettirilishi	0600	9210
Qo‘shimcha baholangan asosiy vosita chiqib ketayotganida 8510-hisobvaraqning yopilishi	8510	9210
Asosiy vositalarning chiqib ketishidan olingan moliyaviy natija (foyda)ni aks ettirish	9210	9310
Asosiy vositalarning chiqib ketishidan olingan moliyaviy natija (zarar)ni aks ettirish	9430	9210

Masala. MChJ kompyuterni tiklash samarasizligi tufayli uni foydalanishdan hisobdan chiqaradi. Buxgalteriya hisobi ma’lumotlariga ko‘ra kompyuterning dastlabki qiymati 5 000 ming so‘mni, chiqib ketish paytida u bo‘yicha hisoblangan amortizatsiya 4 000 ming so‘mni tashkil qiladi. Qismlarga ajratishda foydalanish uchun yaroqli qism 160 ming so‘m bozor qiymati bo‘yicha kirim qilindi. Qismlarga ajratuvchi xodimga ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar bilan birga 54 ming so‘m ish haqi hisoblandi.

Kompyuterni tugatishdan olingan moliyaviy natija quyidagicha aniqlanadi:
5000000 - 4000000 - 160000 + 54000 = 894000 so‘m - AV tugatilishidan ko‘rilgan zarar.