Молиявий ҳисоботнинг халкаро стандарти 13 Ҳаққоний қийматни баҳолаш Мақсади

Баҳолаш усулларига бошланғич маълумотлар 
Умумий тамойиллар 
67 
Ҳаққоний қийматни баҳолашда фойдаланиладиган баҳолаш усуллари ўринли кузатиладиган 
бошланғич маълумотлардан фойдаланишни максималлаштириши ва кузатилмайдиган 
бошланғич маълумотлардан фойдаланишни минималлаштириши лозим. 
68 
Бошланғич маълумотлар айрим активлар ва мажбуриятлар (масалан молиявий инструментлар) учун 
кузатилиши мумкин бўлган бозорларга мисоллар айирбошлаш бозорларини, дилермик бозорларини, 
брокерлик бозорлари ва бош-иштирокчига-бош-иштирокчи бозорларини ўз ичига олади (Б34-бандга 
қаранг).
69 
Тадбиркорлик субъекти бозор иштирокчилари актив ёки мажбурият бўйича операцияда инобатга 
олиши мумкин бўлган актив ёки мажбуриятнинг хусусиятларига мос бўлган бошланғич 
маълумотларни танлаши лозим (11 ва 12-бандларига қаранг). Айрим ҳолатларда ушбу хусусиятлар 
тўғриланишни қўллашга, масалан мукофотга ёки дисконтга (масалан назорат мукофоти ёки назорат 
қилинмайдиган улуш дисконтига) олиб келиши мумкин. Бироқ, ҳаққоний қийматни баҳолаш 
шундай мукофот ёки дисконтни қамраб олмаслиги лозимки, қайсики ҳаққоний қийматни баҳолашни 
талаб этадиган ёки унга рухсат берадиган МҲХС даги ҳисоб бирлигига мос бўлмайди (13 ва 14-
бандларга қаранг). Ҳажмни актив ёки мажбуриятнинг хусусияти (хусусан, 80-бандда 
ифодалангандек, актив ёки мажбуриятнинг белгиланган нархини тўғрилайдиган тўсиқ омили, чунки 
бозорнинг меъёрий кунлик савдо ҳажми тадбиркорлик субъекти эгалигидаги миқдорни ўзлаштириш 
учун етарли эмас) эмас, балки тадбиркорлик субъекти эгалик қилишининг хусусияти (масалан 
назорат улушининг ҳаққоний қийматини баҳолашдаги назорат мукофоти) сифатида акс эттирадиган 
мукофотлар ва дисконтлар ҳаққоний қийматни баҳолашга рухсат этилмайди. Барча ҳолатларда, 
агарда актив ёки мажбурият бўйича фаол бозорда белгиланган нарх (яъни 1-даражали бошланғич 
маълумот) мавжуд бўлса, тадбиркорлик субъекти ҳаққоний қийматни баҳолашда тўғриланишсиз 
ушбу нархдан фойдаланиши лозим, бундан 79-бандда белгиланган ҳолат мустасно. 

---

МҲХС 13 
©
МҲХС Фонди 11